Motyw "gniewu Bożego" w historiografii Ksiąg Królewskich
Krzysztof Kinowski
Gdańskie Seminarium Duchowne afiliowane do Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-9740-5500
Abstrakt
Motyw „gniewu Bożego” jest kluczowy do zrozumienia historiografii Ksiąg Królewskich, a przede wszystkim tragicznego końca Izraela i Judy. Opowiadając o losach monarchii podawidowej, autor biblijny przedstawia, jak gniew YHWH doprowadza najpierw do podziału królestwa Salomona (1 Krl 11,9-13), następnie do upadku Królestwa Północnego (2 Krl 17,5-23), a ostatecznie do upadku Jerozolimy i Judy (2 Krl 24–25). Teologiczna interpretacja historii w Pierwszej i Drugiej Księdze Królewskiej opiera się na wzajemnie powiązanych paradygmatach „zbrodni i kary” oraz „proroctwa i jego wypełnienia się”. Ich dopełnieniem jest nierozerwalny związek między gniewem YHWH a niewiernością Jego przymierzu według logiki zasady retrybucji. W ten sposób autor Ksiąg Królewskich interpretuje tragiczny koniec monarchii w Izraelu i Judzie jako skutek słusznego wzburzenia YHWH w reakcji na grzech bałwochwalstwa i porzucenie Go przez lud. Według tej logiki motyw „gniewu Bożego” w Pierwszej i Drugiej Księdze Królewskiej służy racjonalizacji narodowej katastrofy i apologii Boga. Tak nakreślona teologiczna wizja historii jest lekcją i przestrogą dla powygnaniowych odbiorców tych pism.
Słowa kluczowe:
Księgi Królewskie, gniew Boży, teologia historiiBibliografia
Barthélemy D., Critique textuelle de l’Ancien Testament (Göttingen: Vanderhoeck & Ru-precht 1982) I.
Bergman J. – Johnson E., „אָנַף”, Theological Dictionary of the Old Testament (red. G.J. Bot-terweck – H. Ringgren) (Grand Rapids, MI – Cambridge: Eerdmans 21977) I, 348-360.
Dubovský P., „Menahem’s Reign before the Assyrian Invasion (2 Kings 15:14-16)”, Litera-ture as Politics, Politics as Literature. Essays on the Ancient Near East in Honor of Peter Machinist (red. D.S. Vanderhooft – A. Winitzer) (Winona Lake, IL: Ei-senbrauns 2013) 29-45.
Dubovský P., „Why Did the Northern Kingdom Fall According to 2 Kings 15?”, Biblica 95 (2014) 321-346.
Frymer-Kensky T., „Pollution, Purification, and Purgation in Biblical Israel”, The Word of the Lord Shall Go Forth. Essays in Honor of David Noel Freedman in Celebration of His Sixtieth Birthday (red. C.L. Meyers – M. O’Connor) (American School of Oriental Research. Special Volume Series 1; Winona Lake, IL: Eisenbrauns 1983) 399-414.
Hamilton C.S., „‘His Blood Be Upon Us:’ Innocent Blood and the Death of Jesus in Mat-thew”, Catholic Biblical Quarterly 70 (2008) 82-100.
Hamilton J.M., „Caught in the Nets of Prophecy? The Death of King Ahab and the Character of God”, Catholic Biblical Quarterly 56 (1994) 649-663.
Knoppers G.N., „Yhwh’s Rejection of the House Built for His Name: On the Significance of Anti-Temple Rhetoric in the Deuteronomistic History”, Essays on Ancient Israel in Its Near Eastern Context. A Tribute to Nadav Na’aman (red. Y. Amit – E. Ben Zvi – I. Finkelstein – O. Lipschits) (Winona Lake, IL: Eisenbrauns 2006) 221-238.
Long B.O., 1 Kings (Forms of the Old Testament Literature 9; Grand Rapids, MI: Eerdmans 1984).
Penna A., „Il sangue nell’Antico Testamento”, Atti della settimana (II): Sangue e antropologia biblica (Roma, 10-15 marzo 1980) (red. F. Vattioni) (Centro Studi Sanguis Christi 1; Roma: Pia Unione Preziosissimo Sangue 1981) 379-402.
Priest J.E., „Gen 9:6: A Comparative Study of Bloodshed in Bible and Talmud”, Journal of the Evangelical Theological Society 31 (1988) 145-151.
von Rad G., Old Testament Theology (New York: Harper & Row 1962).
von Rad G., Studies in Deuteronomy (Studies in Biblical Theology 9; London: SCM 1956).
Schniedewind W.M., „History and Interpretation: The Religion of Ahab and Manasseh in the Book of Kings”, Catholic Biblical Quarterly 55 (1993) 649-661.
Viviano P.A., „Exhortation and Admonition in Deuteronomistic Terms: A Comparison of Second Kings 17:7-18, 34-41, Second Kings 21:2-16, and Jeremiah 7:1-8:3”, Bibli-cal Research 56 (2011) 35-54.
Gdańskie Seminarium Duchowne afiliowane do Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Ks. Krzysztof Kinowski, prezbiter archidiecezji gdańskiej, doktor nauk biblijnych (Papieski Instytut Biblijny w Rzymie), rektor i wykładowca Gdańskiego Seminarium Duchownego (afiliowanego do UKSW w Warszawie), wykładowca Gdańskiego Archidiecezjalnego Kolegium Teologicznego w Gdyni (afiliowanego do UKSW w Warszawie) oraz Szkoły Biblijnej Archidiecezji Gdańskiej.
https://orcid.org/0000-0002-9740-5500Licencja
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
