Tajemnica Pięćdziesiątnicy. Lektura liturgiczna wydarzenia biblijnego
Sławomir Jeziorski
Wyższe Seminarium Duchowne w Rzeszowie, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-8710-5259
Abstrakt
Wydarzenie Pięćdziesiątnicy opisane przez św. Łukasza w Dziejach Apostolskich jest wydarzeniem, które Kościół nieustannie celebruje. Do wyrażenia treści tej tajemnicy w liturgii używa wielu tekstów biblijnych oraz liturgicznych. Ich analiza pozwala odczytać, jak dzisiaj w liturgii Kościół rozumie wydarzenie zesłania Ducha Świętego. Niniejszy artykuł sięga do kilku tekstów mszy wigilii Zesłania Ducha Świętego, aby w ich świetle podjąć liturgiczną lekturę wydarzenia biblijnego opisanego przez św. Łukasza. Janowa perykopa o wodzie żywej (J 7,37-39) zostanie najpierw krótko przeanalizowana pod kątem treści i struktury, po czym odczytana w świetle wersetu allelujatycznego, kolekty oraz antyfony komunijnej. Taka analiza pozwoli uchwycić kilka cech charakterystycznych misterium Pięćdziesiątnicy celebrowanego w aktualnej liturgii Kościoła.
Słowa kluczowe:
Pięćdziesiątnica, Zesłanie Ducha Świętego, Duch Święty, Liturgia, Eucharystia, Dar niebieskiBibliografia
Źródła
Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum, Ioannis Pauli PP. II cura recognitum, Editio typica tertia (Città del Vaticano: LEV 2008) (= MR(2008)).
Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum auctoritate Pauli PP. VI promulgatum, Ordo Lectionum Missae, Editio typica altera (Città del Vaticano: LEV 1981) (= OLM).
Sobór Watykański II, Konstytucja Dogmatyczna o Kościele „Lumen gentium”. Tekst łacińsko-polski (Poznań: Pallottinum 2008) (= LG).
Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej „Sacrosanctum Concilium”. Tekst łacińsko-polski (Poznań: Pallottinum 2008) (= SC).
Corpus Antiphonalium Officii. III. Invitatoria et antiphonae (red. R.-J. Hesbert) (RED Fontes 9; Roma: Herder 1968).
Le sacramentaire Grégorien (red. J. Deshusses) (Spicilegium Friburgense 16/1; Fribourg: Éditions Universitaires 1979) (= GrH).
Liber sacramentorum Romanae Aecclesiae ordinis anni circuli (Cod. Vat. Reg. lat. 316/Paris Bibl. Nat. 7193, 41/56) (Sacramentarium Gelasianum) (red. L.C. Mohlberg – L. Eizenhöfer – P. Siffrin) (RED Fontes 4; Roma: Herder 1981) (= GeV).
Sacramentarium Veronense (Cod. Bibl. Capit. Veron. LXXXV [80]) (red. L.C. Mohlberg – L. Eizenhöfer – P. Siffrin) (RED Fontes 1; Roma: Herder 1994) (= Ve).
Studia
auf der Maur, H., Le celebrazioni nel ritmo del tempo. I. Feste del Signore nella settimana e nell’anno (La liturgia della Chiesa. Manuale di scienza liturgica 5; Torino: Elle Di Ci 1990).
Beasley-Murray, G.R., John (WBC 36; Nashville: Nelson 1999).
Cattaneo, E., Il culto cristiano in Occidente. Note storiche (Roma: CLV – Edizioni Liturgiche 1983).
Chavasse, A., „Leçons et oraisons des Vigiles de Pâques et de la Pentecôte dans le sacramentaire gélasien”, Ephemerides Liturgicae 69 (1955) 209-226.
Cocchini, F., „L’Evoluzione storico-religiosa della festa di Pentecoste”, Rivista Biblica 25 (1977) 297-326.
Congar, Y. – Rahner, K., La Pentecoste (Brescia: Queriniana 1989).
Daniélou, J., „Le symbolisme eschatologique de la Fête des Tabernacles”, Irénikon 31 (1958) 19-41.
de Vaux, R., Le istituzioni dell’Antico Testamento (Casale Monferrato: Marietti 1977).
Deshusses, J. – Darragon, B., Concordances et Tableaux pour l’étude des grands Sacramentaires (Fribourg: Éditions Universitaires 1983).
Devillers, L., La saga de Siloé. Jésus et la fête des Tentes (Jean 7,1–10,21) (Paris: Cerf 2005).
Fabris, R., Giovanni. Traduzione e commento (Roma: Borla 1992).
Infante, R., Giovanni. Introduzione, traduzione e commento (Nuova versione della Bibbia dai testi antichi 40; Cinisello Balsamo: San Paolo 2015).
Le Déaut, R., „Pentecóte et tradition juive”, Assemblées du Seigneur 51 (1963) 22–38.
Lupo, A.M., La sete, l’acqua, lo Spirito. Studio esegetico e teologico sulla connessione dei termini negli scritti giovannei (Roma: GBP 2003).
Marsili, S. – Sartore D., „Teologia liturgica”, Liturgia (red. D. Sartore – A.M. Triacca – C. Cibien) (Cinisello Balsamo: San Paolo 2001) 2001–2019.
Moloney, F.J., The Gospel of John (Collegeville: Liturgical Press 1998).
Petuchowski, J.J., Le feste del Signore. Le tradizioni ebraiche (Napoli: Edizioni Dehoniane 1987).
Potin, J., La fête de la Pentecôte. Étude des textes liturgiques (Paris: Cerf 1971).
Pristas, L., The Collects of the Roman Missals. A Comparative Study of the Sundays in Proper Seasons Before and After the Second Vatican Council (London – New York: Bloomsbury – Clark 2013).
Schnackenburg, R., Il vangelo di Giovanni. II. Commento ai capp. 5–12 (Commentario Teologico del Nuovo Testamento 4/2; Brescia: Paideia 1977).
Vicent, R., La festa ebraica delle capanne (Sukkot). Interpretazioni midrashiche nella Bibbia e nel giudaismo antico (Città del Vaticano: LEV 2000).
Wikenhauser, A., El evangelio según San Juan (Barcellona: Herder 1978).
Yee, G.A., Jewish Feasts and the Gospel of John (Eugene, OR: Wipf & Stock 2007).
Wyższe Seminarium Duchowne w Rzeszowie, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Ks. Sławomir Jeziorski, prezbiter diecezji rzeszowskiej, dr, absolwent Papieskiego Ateneum św. Anzelma w Rzymie, wykładowca liturgiki oraz prefekt studiów w Wyższym Seminarium Duchownym w Rzeszowie.
https://orcid.org/0000-0001-8710-5259Licencja
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
