Kara wieczna i jej przeciwwaga w Mt 25,46
Waldemar Linke
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-9800-5341
Abstrakt
„Kara wieczna” w Mt 25,31-46 to pojęcie symetryczne do „życia wiecznego”. Symetryzm cechuje całą jednostkę kompozycyjną, do której należy ta perykopa . Jest też ona realizacją modelu obecnego już w Ewangelii według św. Marka, ale rozwiniętego w Ewangelii według św. Mateusza. Model składa się z trzech części: przypowieści, separatora oraz alegoryzującej interpretacji początkowej przypowieści. W tym kontekście „kara wieczna” jest odpowiednikiem niedopuszczenia nierozumnych panien na ucztę weselną.
Słowa kluczowe:
Ewangelia Mateusza, sąd ostateczny, przypowieści.Bibliografia
Albright, W.F. – Mann, C.S., Matthew (The Anchor Bible 26; Garden City, NY: Doubleday 1971).
Allen, W.C., Critical and Exegetical Commentary on the Gospel According Saint Matthew, wyd. 3 (The International Critical Commentary 26; Edinburgh: Clark 1912).
Allison, D.C., The New Moses: a Matthean Typology (Minneapolis, MN: Fortress Press 1993).
Aranda Pérez, G., „Apocrifi dell’Antico Testamento”, G. Aranda Pérez – F. García Martínez, M. Pérez Fernández, Letteratura giudaica intertestamentaria (Introduzione allo Studio della Bibbia 9; Brescia: Paideia 1998) 209-366.
Arnal, W.E., Jesus and the Village Scribes. Galilean Conflicts and the Setting of Q (Minneapolis, MN: Fortress Press 2001).
Broadus, J.A., Commentary on the Gospel of Matthew (An American Commentary on the Gospel of Matthew; Philadelphia, PA: American Baptist Publication Society 1886).
Buchanan, G.W., The Gospel of Matthew (Lewiston, NY: Mellen Biblical Press 1996).
Carroll, J.T., The Return of Jesus in Early Christianity (Peabody, MA: Hendrickson 2000).
Dodd, C.H., Przypowieści o Królestwie (Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1981).
Donahue, J.R., „The ‘Parable’ of the Sheep and Goats: A Challenge for the Christian Ethics”, Theological Studies 47 (1986) 3-31. (Crossref)
Ebner, M., „Il Vangelo di Matteo”, Introduzione al Nuovo Testamento (red. M. Ebner – S. Schreiber) (Brescia: Queriniana 2012) 153-188.
Farrer, A.M., „On Dispensing with Q”, Studies in the Gospels: Essay in Memory of R.H. Ligthfoot (red. D.E. Nineham) (Oxford: Blackwell 1955) 55-88.
Farrer, A.M., St Mathew and St Mark (The Edward Cadbury Lectures 1953-1954) (Westminster: Dacre Press1954).
Fitzmyer, J.A., Luke X-XXIV (Anchor Bible 28A; New York et al.: Doubleday 1964).
Gnilka, J., Marco, wyd. 2 (Assisi: Cittadela 1991).
Gregori Magni, Moralium Libri in Job (PL 75, 529-576, 782).
Grindheim, S., „Ignorance Is Bliss: Attitudinal Aspects of the Judgment according to Works in Matthew 25:31-46”, Novum Testamentum 50 (2008) 313-331. (Crossref)
Helyer, L.R., Exploring Jewish Literature of the Second Temple Period. A Guide for New Testament Students (Downers Grove, IL: InterVarsity Press 2002).
Heriban, J., Retto fronei/n e ke,nosij. Studio esegetico su Fil 2,1-5.6-11 (Biblioteca di Scienze Religiose 51; Roma: Libreria Ateneo Salesiano 1983).
Horodecki, M., Ewangelia według świętego Mateusza jako Nowy Heksateuch w literaturze biblijnej (Pelplin: Bernardinum 2006).
Hryniewicz, W., Dramat nadziei zbawienia. Medytacje eschatologiczne (Warszawa: Verbinum 1996).
Hryniewicz, W., Nadzieja uczy inaczej. Medytacje eschatologiczne (Warszawa: Verbinum 2003).
Isocrates, Works. II. On the Peace; Areopagiticus; Panathenaicus; Against the Sophists; Antidosis (tł. G. Norlin) (The Loeb Classical Library; London: Heinemann – New York: Putnam’s Sons 1929). (Crossref)
Jankowski, A., Królestwo Boże w przypowieściach (Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów 1997).
Jaromin, J., Wartość Królestwa Bożego w przypowieściach Ewangelii synoptycznych (Wrocław: TUM 2008).
Jażdżewska, K., (opr.), Fizjolog (Warszawa: Prószyński i S-ka 2003).
Jeremias, J., Les paraboles de Jésus (Le Puy: Mappus 1962).
Keener, C.S., A Commentary on the Gospel of Matthew (Grand Rapids, MI – Cambridge: Eerdmans 1999).
Klaudiusz, E., O właściwościach zwierząt (wybór) (Warszawa: Prószyński i S-ka 2005).
Knoch, O., Le parabole (Roma: Città Nuova Editrice 1969).
Kobielus, S., Bestiarium chrześcijańskie. Zwierzęta w symbolice i interpretacji. Starożytność i średniowiecze (Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 2002).
Kobielus, S. (opr.), Fizjologi i aviarium. Średniuowieczne traktaty o symbolice zwierząt (Kraków: Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów 2005).
Kowalczyk, A., Wpływ typologii oraz tekstów Starego Testamentu na redakcję Ewangelii Świętego Mateusza (Pelplin: Bernardinum 2004).
Kudasiewicz, J., „Ewangelie synoptyczne”, Wstęp do Nowego Testamentu (red. R. Rubinkiewicz) (Poznań: Pallotinum 1996) 37-273.
Langkammer, H., Ewangelia według św. Marka (Pismo Święte Nowego Testamentu 3/2; Poznań-Warszawa: Pallotinum 1977).
Léon-Dufour, X., „I Vangeli sinottici”, L’annuncio del vangelo (red. A. George – P. Grelot) (Introduzione al Nouovo Testamentu 2; Roma: Borla 1980) 9-224.
Linke, W., „Parabola o ziarnie gorczycy. Uwagi o konieczności hipotezy istnienia Q (Mt 13,31-33; Mk 4,30-32; Łk 13,18-21)”, Przed Twym miłosierdziem. Księga pamiątkowa na pierwsze ćwierćwiecze święceń kapłańskich i pierwsze półwiecze życia proboszcza księdza kanonika doktora Zbigniewa Godlewskiego (red. D. Bartoszewicz) (Warszawa: Wydawnictwo stampa 2010) 119-137.
Magness, J., Stone and Dung, Oil and Spit. Jewish Daily Life in the Time of Jesus (Grand Rapids, MI – Cambridge: Eerdmans 2011).
Malina, A., Ewangelia według Świętego Marka 1,1–8,26 (Nowy Komentarz Biblijny. Nowy Testament 2/1; Częstochowa: Święty Paweł 2013).
Marguerat, D., Le Dieu des premiers chrétiens (Essais Bibliques 16; Genève: Labor et Fides 1990).
Marguerat, D., Le jugement dans l’Évangile de Matthieu (Genève: Labor et Fides 1981).
Marrassini, P., „Quarto Libro di Ezra”, Apocrifi dell’Antico Testamento (red. P. Sacchi) (Milano: Editori Associati 1990) I, 345-487.
Mędala, S., Ewangelie synoptyczne (Wprowadzenie w Myśl i Wezwanie Ksiąg Biblijnych 8; Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2006).
Mędala, S., Wprowadzenie do literatury międzytestamentalnej (Biblioteka Zwojów 1; Kraków: The Enigma Press 1994).
Metzger, B.M., „The Fourth Book of Ezra”, The Old Testament Pseudoepigrapha (red. J.H. Charlesworth) (New York: Doubleday 1983) I, 517-559.
Meynet, R., Język przypowieści biblijnych (Myśl Teologiczna 51; Kraków: Wydawnictwo WAM 2005).
Mickiewicz, F., List Świętego Judy. Drugi List Świętego Piotra (Nowy Komentarz Biblijny. Nowy Testament 18; Częstochowa: Święty Paweł 2018).
Myszor, W. (red.), Biblioteka z Nag Hammadi. Kodeksy I i II (Studia Antiquitatis Christianae. Series Nova 7; Katowice: Księgarnia św. Jacka 2008).
Paciorek, A., Ewangelia według Świętego Mateusza. Rozdziały 1–12 (Nowy Komentarz Biblijny. Nowy Testament 1/1; Częstochowa: Święty Paweł 2005).
Paciorek, A., Ewangelia według Świętego Mateusza. Rozdziały 14–28 (Nowy Komentarz Biblijny. Nowy Testament 1/2; Częstochowa: Święty Paweł 2008).
Paciorek, A., Q – Ewangelia Galilejska (Lublin: TN KUL 2001).
Pelletier, A.-M., „Dieu qui vien juger”, Dieu, vingt-six portraits bibliques (red. P. Gilbert – D. Margurat) (Paris: Bayard 2002) 173-182.
Plummer, A., An Exegetical Commentary on the Gospel According to S. Matthew (New York: Charles Scribner’s Sons – London: Elliot Stock 1910).
Radermakers, J., Au fil de l’évangile selon Saint Matthieu (Bruxelles: Institut d’Études Théologiques 1974).
Robinson, J.A.T., „The ‘Parable’ of the Sheep and the Goats”, New Testament Studies 2 (1955/1956) 225-237. (Crossref)
Robinson, J.M. – Hoffmann, P. – Kloppenborg, J.S. (red.), The Sayings Gospel Q in Greek and English with Parallels from the Gospels of Mark and Thomas (Minneapolis, MN: Fortress Press 2002).
Romaniuk, K., Co to jest źródło Q? (Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1983).
Rubinkiewicz, R., Apokryfy Starego Testamentu (Prymasowska Seria Biblijna; Warszawa: Vocatio 1999).
Rubinkiewicz, R., Wprowadzenie do apokryfów Starego Testamentu (Lublin: RW KUL 1987).
Silva, M. (red.), New Dictionary of New Testament Theology and Exegesis (Grand Rapids, MI: Zondervan 2014) III.
Starowieyski, M. (red.), Ewangelie apokryficzne. I. Fragmenty. Narodzenie i dzieciństwo Maryi i Jezusa (Apokryfy Nowego Testamentu 1; Kraków: Wydawnictwo WAM 2003).
Strack, H.L. – Billerbeck, P., Das Evangelium nach Matthäus erläutert aus Talmud und Midrasch (München: Beck 1922).
Szymik, S., „Małżeństwo i rodzina w Biblii”, Życie społeczne w Biblii (red. G. Witaszek) (Lublin: RW KUL 1997) 203-225.
Trela, J., Przypowieści Jezusa a starotestamentalne i rabinackie meszalim (Lublin: RW KUL 1997).
Turner, D., „Gospel of Matthew”, D. Turner – D. Bock, Gospel of Matthew. Gospel of Mark (Cornerstone Biblical Commentary 11; Carol Stream: Tyndale House Publishers 2006) 3-390.
de Vaux, R., Instytucje Starego Testamentu (Poznań: Pallotinum 2004).
van Veen, P., „An Alternative Pentateuchal View of Matthew”, Calvin Theological Journal 53/1 (2018) 65-98.
Vermes, G., Autentyczna ewangelia Jezusa (Kraków: Homini 2009).
Young, R.D., „Matthew 25:1-13”, Interpretation 54/4 (2000) 419-422. (Crossref)
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa
Waldemar Linke, zakonnik i kapłan Zgromadzenia Pasjonistów (CP), doktor habilitowany nauk teologicznych; studiował na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie, Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie i Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego; dyrektor Instytutu Nauk Biblijnych UKSW oraz adiunkt w Katedrze Hermeneutyki i Teologii Biblijnej tegoż instytutu. W swej pracy naukowej dotychczas zajmował się zwłaszcza Apokalipsą św. Jana, Księgą Tobiasza i hermeneutyką biblijną.
https://orcid.org/0000-0001-9800-5341Licencja
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
