Gniew człowieka w Księdze Przysłów
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony analizom wypowiedzi Księgi Przysłów na temat gniewu człowieka. Po wstępnym przedstawieniu postawy gniewu człowieka autor ukazał zasadnicze słownictwo w postaci rzeczowników i czasowników, którymi posłużyli się mędrcy Izraela dla oddania tej trudnej rzeczywistości. Następnie w drugiej części artykułu zostały omówione poszczególne sentencje, w których wzmiankowana jest reakcja gniewu. Cechą charakterystyczną Księgi Przysłów jest ukazanie postaw ludzkich paralelnie, stąd każda z sentencji zawiera także sugerowaną postawę, jaką trzeba podjąć, aby nie ulec negatywnej skłonności gniewu i zapalczywości. Częstotliwość podejmowanego zagadnienia, rozmaitość kontekstów społecznych, w jakich się pojawia, oraz wielka troska o pozytywną zmianę gniewnej skłonności w człowieku świadczą o wadze i aktualności tematu.
Słowa kluczowe:
Księga Przysłów, gniew, oburzenie, złość, zapalczywośćBibliografia
Alonso Schökel L. – Vílchez Líndez J., I Proverbi (Commenti biblici; Roma: Edizioni Borla 1988).
Bellia G. – Passaro A., Libro dei Proverbi. Tradizione, redazione, teologia (Casale Monferrato: Edizoni Piemme 1999).
Bovati P., Ristabilire la giustizia, Procedure, vocabolario, orientamenti (Analecta Biblica 110; Roma: Edizioni Pontificio Istituto Biblico 21997).
Brzegowy T., Pisma mądrościowe Starego Testamentu (Academica 68; Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 2007).
Clifford R.J., The Wisdom Literature (Interpreting Biblical Texts; Nashville, TN: Abingdon Press 1998).
Demitrów A., „Mądrościowe odczytanie przykazania: «Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu» (Wj 20,16; Pwt 5,20) w Księdze Przysłów”, Verbum Vitae 28 (2015) 91-132.
Fichtner J., „Der Zorn Gottes im Alten Testament”, Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament (red. G. Kittel – G. Friedrich) (Stuttgart: Kohlhammer 1990) V, 395-410.
Gorgulho G. – Anderson A.F., „Księga Przysłów”, Międzynarodowy Komentarz do Pisma Świętego (red. W.R. Farmer) (Warszawa: Verbinum 22001) 766-789.
Gilbert M., Les cinq livres des sages. Les Proverbes de Salomon. Le livre de Job. Qohélet ou l’Ecclésiaste. Le livre de Ben Sira. La Sagesse de Salomon (Lire la Bible 129; Paris: Cerf 2003).
D’Hamonville D.-M., Les Proverbes (La Bible d’Alexandrie 17; Paris: Cerf 2000).
Johnson E., „אנף”, Theologisches Wörterbuch zum Alten Testament (red. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Stuttgart: Kohlhammer 1973) I, 377-389.
Knierim R., Die Hauptbegriffe für Sünde im Alten Testament (Gütersloh: Mohn 1965).
Knierim R., „פשׁע”, Theologisches Handwörterbuch zum Alten Testament (red. E. Jenni – C. Westermann) (Gütersloh: Chr. Kaiser/Gütersloher Verlagshaus 51994) II, 488-495.
Didascalia et Consitutiones apostolorum (red. F.X. Funk) (Padebornae 1905) I; tł. polskie: Konstytucje Apostolskie (Źródła Myśli Teologicznej 42; Kraków: WAM 2007).
Pisma. Hebrajsko-polski Stary Testament. Przekład interlinearny z kodami gramatycznymi, transliteracją i indeksem słów hebrajskich i aramejskich (red. A. Kuśmirek) (Prymasowska Seria Biblijna 32; Warszawa: Vocatio 2009).
Lelièvre A. – Maillot A., Commentaire des Proverbes. I: Chapitres 10–18 (Lectio Divina, Commentaires 1; Paris: Cerf 1993).
Lelièvre A. – Maillot A., Commentaire des Proverbes. II: Chapitres 19–31 (Lectio Divina, Commentaires 4; Paris: Cerf 1996).
Lelièvre A. – Maillot A., Commentaire des Proverbes. III: Chapitres 1–9 (Lectio Divina, Commentaires 8; Paris: Cerf 2000).
Leon-Dufour X., „Gniew”, Słownik teologii biblijnej (red. X. Leon-Dufour – K. Romaniuk) (Poznań: Pallottinum 41994) 286-293.
Meinhold A., Die Sprüche (Zürcher Bibelkommentare 16,1; Zürich: Theologischer Verlag 1991) I.
Meinhold A., Die Sprüche (Zürcher Bibelkommentare 16,2; Zürich: Theologischer Verlag 1991) II.
Miggelbrink R., Gniew Boży. Znaczenie pewnej gorszącej tradycji biblijnej (tł. A. Wałęcki) (Myśl Teologiczna 49; Kraków: WAM 2005).
Morla Asensio V., Libri sapienziali e altri scritti (red. A. Zani) (Introduzione allo studio della Bibbia 5; Brescia: Paideia 1997).
Peels H.G.L., „Passion or Justice? The Interpretation of beyom naqam in Proverbs 6,34”, Vetus Testamentum 44 (1994) 270-274.
Pinto S., „Ascolta figlio” autorità e antropologia dell’insegnamento in Proverbi 1–9 (Studia Biblica 6; Roma: Città Nuova 2006).
Popowski R., Septuaginta czyli Biblia Starego Testamentu wraz z księgami deuterokanonicznymi i apokryfami (Prymasowska Seria Biblijna 37; Warszawa: Vocatio 2013).
Potocki S., Księga Przysłów. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy (Pismo Święte Starego Testamentu 8/1; Poznań: Pallottinum 2008).
Rienecker F. – Maier G., Leksykon biblijny (Prymasowska Seria Biblijna 18; Warszawa: Vocatio 2001).
Ross A.P., „Proverbs”, The Expositor’s Bible Commentary. Revised Edition (red. T. Longman III – D.E. Garland) (Grand Rapids, MI: Zondervan 2008) VI, 21-252.
Seebass H., „פשׁע”, Theologisches Wörterbuch zum Alten Testament (red. G.J. Botterweck – H. Ringgren) (Stuttgart: Kohlhammer 1989) VI, 791-810.
Synowiec J.S., Mędrcy Izraela, ich pisma i nauka (Kraków: „Bratni Zew” 21997).
Szlaga J., „Gniew Boży”, Nowy Słownik teologii biblijnej (red. H. Witczyk) (Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL – Kielce: Wydawnictwo Jedność 2017) 244-245.
Szymczak M., Słownik języka polskiego (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1978) I-III.
Uniwersytet Opolski
Ks. Andrzej Demitrów, prezbiter diecezji opolskiej, studia biblijne odbył w latach 1997-2006 w Rzymie, w Papieskim Instytucie Biblijnym, wieńcząc je doktoratem z nauk biblijnych przygotowanym pod kierunkiem o. prof. Maurice Gilberta SJ (2013). Od 2006 roku jest wykładowcą egzegezy ksiąg Starego Testamentu Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. W latach 2011-2017 pełnił posługę wikariusza biskupiego ds. życia konsekrowanego w diecezji opolskiej. Jest członkiem Stowarzyszenia Biblistów Polskich. W badaniach naukowych zajmuje się księgami mądrościowymi i Księgą Psalmów oraz zagadnieniem modlitwy w Piśmie Świętym. Opublikował Quattro oranti nell’elogio dei padri (Sir 44-49). Studio dei testi e delle tradizioni (Opolska Biblioteka Teologiczna 124; Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 2011).
https://orcid.org/0000-0002-2643-7185Licencja
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
