Rola pracy i nauczania w koncepcji wychowania integralnego Edmunda Bojanowskiego na tle europejskich prądów wychowawczych XIX wieku
Jacek Zjawin
Abstrakt
Artykuł ukazuje koncepcję wychowania integralnego stworzoną przez błogosławionego Edmunda Bojanowskiego na tle poglądów pedagogicznych jego epoki. Specyficzna sytuacja narodu polskiego pozostającego pod zaborami, idee pracy organicznej i pracy u podstaw, silne związki patriotyzmu z wiarą chrześcijańską – to tylko niektóre inspiracje dla programu wychowawczego, stosowanego po dziś dzień przez Siostry Służebniczki w ochronkach dla dzieci przedszkolnych. Bojanowski z jednej strony nawiązuje do koncepcji wielkich teoretyków wychowania XIX wieku, z drugiej tworzy własny, oryginalny program pedagogiczny, który poleca swoim Siostrom do szczegółowego stosowania, od czego uzależnia jego skuteczność. Ta ciągle niesłabnąca skuteczność może stać się inspiracją do rozwiązania współczesnych problemów, związanych z wychowaniem młodego pokolenia.
Słowa kluczowe:
wychowanie, wychowanie integralne, pedagogika integralna, Bojanowski, Herbart, PestalozziBibliografia
Gara J., Specyfika polskiej recepcji twórczości Johanna Friedricha Herbarta, w: Przegląd Pedagogiczny, T. 2, 2012, s. 22-32.
Gigilewicz E., Opiela M.L. (red.), Prace, szkice i notatki Edmunda Bojanowskiego. Inedita, (red.), vol. II, Lublin 2016.
Gigilewicz E., Opiela M.L. (red.), Prace, szkice i notatki Edmunda Bojanowskiego. Inedita, (red.), vol. I, Lublin 2016.
Gigilewicz M., Pestalozzi, w: Encyklopedia Katolicka, vol. XV, kol. 371, Lublin 2011.
Hagiel R.N., Błogosławionego Edmunda Bojanowskiego koncepcja wtajemniczenia w przeżywanie roku liturgicznego, materiały z sympozjum: Aktualność idei pedagogicznych błogosławionego Edmunda Bojanowskiego i ich implikacje katechetyczne, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2012.
Kisiel R., Błogosławiony Edmund Bojanowski i jego idea wychowania religijnego, materiały z sympozjum: Aktualność idei pedagogicznych błogosławionego Edmunda Bojanowskiego i ich implikacje katechetyczne, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2012.
Kornacka M., Bojanowski Edmund, w: Encyklopedia Katolicka, kol. 738-739, Lublin 1976.
Kujawiński J., Ewolucja szkoły i jej współczesna wizja, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2010.
Kuhlemann G., Childhood and Youth in Zurich, http://www.en.heinrich-pestalozzi.de/biography/childhood-and-youth-in-zurich/, tł. wł., [dostęp: 24.11.2016].
Maciejewska K., Wtajemniczenie w przeżywanie roku liturgicznego. Koncepcja Błogosławionego Edmunda Bojanowskiego, materiały z sympozjum: Aktualność idei pedagogicznych błogosławionego Edmunda Bojanowskiego i ich implikacje katechetyczne, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2012.
Maj A., Współczesny kontekst katechetyczny idei pedagogicznych błogosławionego Edmunda Bojanowskiego, materiały z sympozjum: Aktualność idei pedagogicznych błogosławionego Edmunda Bojanowskiego i ich implikacje katechetyczne, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2012.
Marczewski M., Herbart Johann Friedrich, w: Słownik katechetyczny, (red.) Gevaert J., Misiaszek K., Warszawa 2007.
Opiela L., Chrystocentryzm w koncepcji wychowania integralnego według błogosławionego Edmunda Bojanowskiego, materiały z sympozjum: Aktualność idei pedagogicznych błogosławionego Edmunda Bojanowskiego i ich implikacje katechetyczne, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2012.
Opiela M., Integralna Pedagogika Przedszkolna w systemie wychowania Edmunda Bojanowskiego. Kontynuacja i zmiana, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Społecznych, Lublin 2013.
Opiela M.L. (red.), Kompendium edukacyjne Edmunda Bojanowskiego, Biblioteka Katedry Pedagogiki Chrześcijańskiej KUL, Rynio A. (red.), vol. 11, Lublin 2016.
Śliwerski B., Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, Gdańsk 2014.
Walkusz J., Herbart, w: Encyklopedia Katolicka, vol. VI, kol. 738, Lublin 1993.
Zjawin J., Wychowanie integralne jako szansa przezwyciężenia kryzysu, w: Katecheza. Rodzina, parafia i szkoła, T. 8, Poznań 2010, s. 37-43.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
