Kontradyktoryjność postępowania apelacyjnego – wybrane zagadnienia

Maciej Rzewuski




Abstrakt

Na gruncie poszczególnych gałęzi prawa wyróżnia się tzw. naczelne zasady prawa, będące odzwierciedleniem podstawowych założeń danej dziedziny prawa. Do takich zasad na gruncie postępowania cywilnego, zaliczana jest zasada kontradyktoryjności. W najbardziej ogólnym ujęciu oznacza ona obciążenie stron procesowych ciężarem przytaczania okoliczności faktycznych i zgłaszania dowodów na ich poparcie. Kognicja sądu cywilnego, w myśl tej zasady, sprowadza się jedynie do oceny zaoferowanego przez strony materiału dowodowego i wydania na tej podstawie stosownego rozstrzygnięcia. Wprowadzenie zasady kontradyktoryjności powinno w sposób odczuwalny przyczynić się do stworzenia szybkiego i efektywnego mechanizmu służącego do wymierzania sprawiedliwości na podstawie materiału dowodowego zaoferowanego przez strony. Nagrodą za należyte wywiązanie się z nałożonego ustawą obowiązku wykazania swoich racji, winno być wygranie procesu.

Słowa kluczowe:

zasady prawa, zasada kontradyktoryjności, proces cywilny, postępowanie odwoławcze

Bibliografia

1) Orzecznictwo:
- Resolution of Supreme Court of 5th February 1997, I CKU 81/96, Legalis
- Resolution of Court of Appeals in Białystok of 12th September 2000, I PKN 28/00, LEX no. 47170
- Resolution of Court of Appeals in Białystok of 30th September 2008, II CSK 167/08, LEX no. 465950
- Justification of Supreme Court ruling of 28th February 1935, III C 1217/34, Legalis
- Resolution of Supreme Court of 27th June 1953, CPrez 195/52, Legalis
- Resolution of Supreme Court of 5th November 1997, III CKN 244/97, LEX no. 31759
- Resolution of Supreme Court of 10th December 1997, II UKN 394/97, LEX no. 31994
- Resolution of Supreme Court of 7th October 1998, II UKN 244/98, LEX no. 44488
- Resolution of Supreme Court of 11th December 1998, II CKN 104/98, LEX no. 50663
- Resolution of Supreme Court of 15th July 1999, I CKN 415/99, LEX no. 83805
- Resolution of Supreme Court of 10th February 2000, II UKN 391/99, LEX no. 1218245
- Resolution of Supreme Court of 12th December 2000 V CSK 175/00, OSP 2001, no. 7-8, pop. 116
- Resolution of Supreme Court of 12th December 2000, V CKN 160/00, LEX no. 536986
- Resolution of Supreme Court of 12th December 2000, V CKN 175/00, LEX no. 49418
- Resolution of Supreme Court of 7th November 2003, I CK 176/03, LEX no. 151620
- Resolution of Court of Appeals in Poznań of 29th December 2003, I ACa 1457/03, OSA 2005, z. 3, pop. 12
- Resolution of Court of Appeals in Białystok of 20th February 2004., I CK 213/03, LEX no. 520016
- Resolution of Court of Appeals in Białystok of 30th June 2004, IV CK 509/03, LEX no. 585869
- Resolution of Supreme Court of 20th December 2005, III CK 121/05, LEX no. 188116
- Resolution of Supreme Court of 4th January 2007 V CSK 377/06, OSP 2008, no. 1, pop. 8
- Justification of Supreme Court ruling 4th October 2007, V CSK 188/07, LEX no. 485901
- Justification of Supreme Court ruling of 7th May 2008, II PK 307/07, LEX no. 490351
- Resolution of Court of Appeals in Białystok of 11th February 2011, II UK 273/10, LEX no. 817530
- Resolution of Supreme Court of 12th May 2011, III CSK 238/10, LEX no. 964473
- Resolution of Court of Appeals in Białystok of 10th May 2012, II PK 215/11, LEX no. 1313658
- Resolution of Supreme Court of 25th May 2012, I CSK 380/11, LEX no.1254616
- Resolution of Court of Appeals in Białystok of 29th October 2013, I ACa 186/12, LEX no. 1388762
- Resolution of Court of Appeals in Białystok of 20th May 2014, III AUa 1912/13, LEX no. 1473665
- Justification of Supreme Court of 2nd July 2015, V CSK 624/14, LEX no 1303705
- Resolution of Supreme Court of 9th March 2016, II CSK 248/15, LEX no. 1446225
- Resolution of Supreme Court of 19th February 2002, IV CK 3/02, LEX no. 564819
- Resolution of Supreme Court of 13th February 2004, IV CK 24/03, LEX no. 64225


2) Literatura:
- Bodio J., Komentarz aktualizowany do art. 3 Kodeksu postępowania cywilnego, LEX/el. 2014 [Updated commentary to Article 3 of Code of Civil Procedure]
- Broniewicz W., Glosa do wyroku SN z dnia 12 grudnia 2000 r., V CKN 175/00, OSP 2001, z. 7-8 [Gloss to ruling of Supreme Court of 12th December 200]
- Broniewicz W., Zasada kontradyktoryjności procesu cywilnego w poglądach nauki polskiej (1880-1980), [The Principle of Adversarial Civil Proceedings in the Views of Polish Legal Doctrine (1880-1980)], [in:] Studia z prawa postępowania cywilnego. Księga pamiątkowa ku czci Zbigniewa Resicha, ed. M. Jędrzejewska, T. Ereciński, Warsaw 1985 [Studies on Civil Procedural Law. Commemorative Book in Honour of Zbigniew Resich]
- Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Bérier F., Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywat-nego, Warsaw 2014 [Roman law. Basics of private law]
- Dolecki H., Ciężar dowodu w polskim procesie cywilnym, Warsaw 1998 [The burden of evi-dence in Polish civil process]
- Ereciński T., Apelacja i kasacja w procesie cywilnym, Warsaw1996 [Appellation and cessa-tion in civil process]
- Gapska E., Studzińska J. , Postępowanie nieprocesowe, Warsaw 2015 [Non-litigious pro-ceeding]
- Górski A., Dopuszczenie dowodu z urzędu a zarzucalność procesowa tej czynności sądu cywilnego, Palestra 2001, no. 11-12 [Taking evidence ex officio and liability of civil court for this action]
- Górski A., Uwagi na marginesie książki Krzysztofa Kołakowskiego „Dowodzenie w procesie cywilnym”, PS 2000, no. 11 [Comments to Krzysztof Kołakowski’s book “Hearing during civil process”]
- Gudowski J., O kilku naczelnych zasadach procesu cywilnego – wczoraj, dziś, jutro, [On Some Fundamental Principles of Civil Proceedings – Yesterday, Today and Tomorrow] [in:] Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, ed. A. Nowicka, Poznań 2005 [Private Law in a Period of Changes. A Commemorative Book in Honour of Professor Stanisław Sołtysiński]
- Jakubecki A., Kontradyktoryjność a poznanie prawdy w procesie cywilnym w świetle zmian kodeksu postępowania cywilnego, PS 1998, no 10 [Adversarial character and the truth in civil proceeding after amendments to Code of Civil Procedure]
- Jakubecki A., Naczelne zasady postępowania cywilnego w świetle nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego, [in:] Czterdziestolecie kodeksu postępowania cywilnego. Zjazd katedr postępowania cywilnego w Zakopanem, Kraków 2006 [Forty years of Code of Civil Procedure. Rally of departments of civil proceeding in Zakopane]
- Jakubecki A., Glosa do wyroku SN z dnia 26 stycznia 2006 r., II CSK 108/05, OSP 2007, z. 3 [Gloss to SC ruling of 26th January 2006]
- Jarocha A., Postępowanie dowodowe w cywilnym postępowaniu apelacyjnym [Hearing of evidence in civil appeals proceeding [at:] law against challenges of modernity], [in:] Prawo wobec wyzwań współczesności, ed. P. Wiliński, t. II, Poznań 2005 [Law against the challenges of modernity]
- Jodłowski J., Zasady naczelne socjalistycznego postępowania cywilnego [The Fundamental Principles of the Socialist Civil Proceedings], [in:] Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego, ed. J. Jodłowski, Wrocław-Warsaw 1974 [Introduction to the System of Civil Pro-cedural Law],
- Jodłowski J., Resich Z., Lapierre J., Misiuk-Jodłowska T., Weitz K., Postępowanie cywilne, Warsaw 2010 [Civil proceeding]
- K. Markiewicz, Zasady orzekania w postępowaniu nieprocesowym, Warsaw 2013 [Principles of adjudication in non-litigious proceeding]
- Knoppek K., Problem dopuszczania przez sąd dowodów z urzędu w postępowaniu cywilnym, RPEiS 2007, z. 3 [The problem of taking evidence ex officio by court in civil proceeding]
- Knoppek K., Zmierzch zasady prawdy obiektywnej w procesie cywilnym, Palestra 2005, no. 1-2 [The end of objective truth principle in civil process]
- Kołakowski K., Dowodzenie w procesie cywilnym, Warsaw 2000 [Hearing during civil pro-cess]
- Korzan K., Postępowanie nieprocesowe, Warsaw 1997 [Non-litigious proceeding]
- Krajewski J., Postępowanie nieprocesowe, Toruń 1973 [Non-litigious proceeding]
- Kupiszewski H., Prawo rzymskie a współczesność, Warsaw 1988 [Roman law and modernity]
- Lapierre J., Prawo sądu do instruowania procesu z urzędu według kodeksu postępowania cywilnego na tle prawnoporównawczym [Court’s right to manage proceeding ex officio according to Code of Civil Procedure], [in:] Symbolae Vitoldo Broniewicz dedicatae. Księga pamiątkowa ku czci Witolda Broniewicza, ed. A. Marciniak, Łódź 1998 [A Commemorative Book in Honour of Professor Witold Broniewicz. Symbolae Vitoldo Broniewicz dedicatae]
- Mądrzak H., O pojmowaniu naczelnych zasad postępowania cywilnego, [in:] Proces i prawo. Rozprawy prawnicze, ed. E. Łętowska, Wrocław-Warsaw 1989 [Comprehending primary principles of civil proceeding]
- Manowska M., Zasada prawdy materialnej w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, Prawo Spółek 1999, no 12 [Principle of material principle after amendment of Code of Civil Procedure]
- Marciniak P., Zasada kontradyktoryjności a ewolucja i współczesny kształt postępowania cywilnego – zarys problematyki, Przegląd Prawniczy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 2013, no 1 [Adversarial principle and modern shape of civil proceeding –overview of prob-lem]
- Marszałkowska-Krześ E., Komentarz do art. 3 Kodeksu postępowania cywilnego, Legalis 2017 [Commentary to Article 3 of Code of Civil Procedure]
- Miączyński A., Skuteczność orzeczeń w postępowaniu cywilnym, Zeszyty Naukowe Uniwer-sytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze 1974, no. 67 [The effectiveness of rulings in civil proceedings]
- Misztal-Konecka J., O obowiązywaniu zasady kontradyktoryjności w postępowaniu nieprocesowym: przyczynek do dyskusji, Zeszyty Prawnicze 2016, no. 6.3 [Suitability of adversarial principle in non-litigious proceeding: discussion]
- Patryk A., Patryk T., Skuteczność zgłoszenia nowych faktów i dowodów w postępowaniu apelacyjnym, Legalis no. 200681 [Effectiveness of taking new facts and evidences during appeals proceeding]
- Piasecki K., Postępowanie sporne rozpoznawcze w sprawach cywilnych, Warsaw 2011 [Liti-gation in civil cases]
- Piasecki K., Nadużycie praw procesowych przez strony, Palestra 1960, no. 11 [The Abuse of Procedural Rights by the Parties]
- Pietrzkowski H., Prawo do rzetelnego procesu w świetle zmienionej procedury cywilnej, PS 2005, no 10 [Right to reliable process after amendment to civil procedure].
- Pogonowski P., Znaczenie rzymskich paremii procesowych dla współczesnej procedury cywilnej, [in:] Starożytne kodyfikacje prawa, ed. A. Dębiński, Lublin 2000 [Value of Roman process maxims for modern civil procedure]
- Resich Z., Istota procesu cywilnego, Warsaw 1985 [The shape of civil process]
- Resich Z., Zasada dyspozycyjności i kontradyktoryjności w procesie cywilnym PRL, PiP 1957, z. 7-8 [The Principle of a Free Exercise by the Parties of Their Rights and Adversarial Principle in Civil Proceedings of People’s Republic of Poland]
- Sawczuk M., Problem aktywności stron (‘vigilantibus iura scripta sunt’) w postępowaniu cywilnym, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej 1974, no. 1 [The problem of activity of parties (‘vigilantibus iura scripta sunt’) during civil proceeding]
- Siedlecki W., Zasada kontradyktoryjna i zasada śledcza w polskim procesie cywilnym, PiP 1953, z. 2 [Adversarial principle and inquiry principle in Polish civil process]
- Siedlecki W., Zasada kontradyktoryjności (sporności) czy zasada współdziałania podmiotów postępowania cywilnego?, PiP 1975, z. 5, [The Adversarial Principle or the Principle of Cooperation Between the Participants in Civil Proceedings]
- Siedlecki W., Zasady wymiaru sprawiedliwości i naczelne zasady procesu cywilnego w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego 1978, no. 10 [The Fundamental Principles of the Civil Proceedings in the Light of rulings of Supreme Court]
- Siedlecki W., Zasada kontradyktoryjności w polskim procesie cywilnym, PiP 1953, z. 2 [Adversarial principle in Polish civil process]
- Sporek F., Stępień-Sporek A., Możliwość dopuszczenia przez sąd dowodu z urzędu, Gdańskie Studia Prawnicze [Gdańsk Law Studies]. Przegląd Orzecznictwa [Review of Ruling] 2007, no. 2
- Świderska A., Zasada kontradyktoryjności w postępowaniu nieprocesowym (na gruncie ko-deksu postępowania cywilnego), Prawo. Administracja. Zarządzanie 1992, no. 2 [Adversarial principle in non-litigious proceeding (on the ground of civil proceeding)]
- Waligórski M., Polskie prawo procesowe w świetle zasady kontradyktoryjności, SC 1963 [Polish Law of Civil Procedure. Function and Structure of the Proceedings]
- Weitz K., System prekluzji a dopuszczenie dowodu przez sąd z urzędu, Palestra 2008, no 1-2 [System of preclusions an taking evidence ex officio]

Opublikowane
26.10.2020


Rzewuski, M. (2020). Kontradyktoryjność postępowania apelacyjnego – wybrane zagadnienia. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 60(3), 101–118. https://doi.org/10.31743/zn.2017.60.3.101-118

Maciej Rzewuski  rzemac@interia.pl



Licencja

Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości. 

Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.

Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.

Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.