KOLOR JAKO ELEMENT KSZTAŁTOWANIA TOŻSAMOŚCI JEDNOSTKOWEJ I ZBIOROWEJ
Krzysztof Jurek
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest próba analizy jednej z funkcji koloru, jaką jest konstruowanie tożsamości osobistej oraz tożsamości zbiorowej. Psychologowie dowodzą, że kolor podkreśla osobowość człowieka, pozwala na wyrażanie swoich emocji, upowszechnianie uznawanych wartości. Symbolika koloru jednoczy ludzi, ułatwia komunikację, wzmacnia więzi społeczne, stanowi czynnik motywujący do działania. Autor zakłada, że żyjemy w kulturze obrazu, a kolor jako jego element staje się jednym z narzędzi i sposobów poznania życia społecznego.
Słowa kluczowe:
tożsamość jednostkowa, tożsamość zbiorowa, kolorBibliografia
Bąkowska M., Barwa w architekturze współczesnej – między globalizacją a identyfikacją miejsca, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych” 2007, t. 3, s. 15–23.
Berlin B., Kay P., Basic Color Terms. Their Universality and Evolution, Berkley 1969. Birren F., Color Psychology and Color Therapy, New York 1961.
Boski P., O byciu Polakiem w ojczyźnie i o zmianach tożsamości kulturowo-narodowej na obczyźnie, w: P. Boski. M. Jarymowicz, H. Malewska-Meyre, Tożsamość a odmienność kulturowa, Warszawa 1992, s. 71–211.
Durkheim E., Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii, przeł. A. Zadrożyńska, Warszawa 1990.
Doliński D., Kolory mówią, „Aida Media” 1996, nr 3, s. 34–35.
Dyczewski L., Kultura polska w procesie przemian, Lublin 1993.
Eco U., Pejzaż semiotyczny, przeł. A. Weinsberg, Warszawa 1972.
Gage J., Kolor i kultura: teoria i znaczenie koloru od antyku do abstrakcji, przeł. J. Holzman, Kraków 2008.
Gage J., Kolor i znaczenie, sztuka, nauka i symbolika, przekł. J. Holzman, A. Żakiewicz, Kraków 2010.
Grabowska-Garczyńska K., Kolor a tożsamość – o społecznym konstruowaniu siebie, w: Kolor w kulturze, pod red. Z. Mocarskiej-Tycowej, J. Bielskiej-Krawaczyk, Toruń 2010, s. 293–303.
Goffman E., Człowiek w teatrze życia codziennego, przeł. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak, Warszawa 2008.
Jurek K., Znaczenie symboliczne i funkcje koloru w kulturze, „Media – Kultura – Teologia” 2011, nr 6, s. 68–80.
Lüscher M., Diagnostyka kolorami Maxa Lüschera, Warszawa 1998.
Metelski A., Reklamowy świat zmysłów w interpretacji antropologicznej, „Literatura Ludowa” 2002, nr 1, s. 33–40.
Muggleton D., Wewnątrz subkultury. Ponowoczesne znaczenie stylu, przekł. A. Sadza, Kraków 2004.
Popek S., Barwy i psychika, Lublin 1999.
Rzepińska M., Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, Kraków 1983. Saunders B., Revisiting Basic Color Terms, „Journal of the Royal Anthropological Institute” 2000, nr 1, s. 81–99.
Scott I., The Lüscher Colour Test, New York 1971.
Smolińska I.E., Kolor jako wyznacznik tożsamości społecznej, religijnej i państwowej. Na wybranych przykładach dziejów kultury Egiptu, w: Kolor w kulturze, pod red. Z. Mocarskiej-Tycowej, J. Bielskiej-Krawaczyk, Toruń 2010, s. 271–278.
Roberson D., Davidoff J., Davies I.R., Shapiro L.R., Color Categories: Evidence for the Cultural Relativity Hypothesis, „Cognitive Psychology” 2005, nr 50 (4), s. 378–411.
Netografia:
Aszkiewicz E., Święta wielkanocne w staropolskiej tradycji i zwyczajach [online], [dostęp: 02.01.2012]. Dostępny w Internecie: <http://maranciaki.pl/zwyczaje_wielkanocne.htm>.
Nowak M., Now-how [online], [dostęp: 02.01.2012]. Dostępny w Internecie: <http://www.wprost. pl/ar/3775/Knowhow/?O=3775&pg=1>.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Teksty opublikowane w tomach 3/2018 - 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Od tomu 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
