The Emotional Experiences of a Child in their Relationship with a Father Struggling with Alcohol Dependency, as Recounted by Adults
Abstract
This article explores the emotional experiences of individuals who grew up in families affected by paternal alcohol dependence. Drawing on a qualitative research design, the author conducted in-depth individual interviews in February and March 2021. The study examined the emotional responses of those raised in households with an alcoholic father. Its primary objective is to present findings on a child’s emotions in the relationship with a father struggling with alcohol addiction, as recalled and interpreted from the vantage point of adulthood. Participants’ narratives allowed for the identification of two overarching categories of emotions: those fostering the father–child relationship and those impeding it. In childhood, relationship-supportive emotions were reported far less frequently than negative or relationship-impairing ones. In adulthood, however, these two categories of emotions appeared in a more balanced proportion.
Keywords:
father, fatherhood, alcoholism, relationships, dysfunctional familyReferences
Arcimowicz K., Obraz ojca w polskich mediach, „Niebieska Linia”, t. 1, 2004, nr 30, s. 9–12.
Braun-Gałkowska M., Psychologia domowa, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, Kraków 2018.
Bulla B., Spostrzeganie hierarchii wartości rodziców przez młodzież a jej własna hierarchia wartości, w: Orientacja dzieci i młodzieży w sytuacjach społecznych, red. M. Jon, Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Polska Akademia Nauk, Wrocław 1987.
Cermak T., Diagnosing and Treating Co-Dependence, Johnston Institute Books, Minneapolis 1986.
Cudak H., Dysfunkcje rodziny i jej zagrożenia opiekuńczo-wychowawcze, „Pedagogika Rodziny” 2011, nr 1, s. 7–14.
Dudak A., Klimkowska K., Sukces jako doświadczenie biograficzne ojców sprawujących opiekę nad dzieckiem, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2017.
Dudak A., Obraz ojca w zmieniającej się rzeczywistości społecznej, „Pedagogika Społeczna”, t. 16, 2017, nr 2, s. 117–134.
Elżanowska H., Międzypokoleniowa transmisja wartości w rodzinie, w: Studia z psychologii w KUL, t. 18, red. O. Gorbaniuk, B. Kostrubiec-Wojtachnio, D. Musiał, M. Wiechetek, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.
Gałązka E., Ojciec w rodzinie, „Wychowawca” 2011, nr 6, s. 12–13.
Grubisić-Ilic M., Ljubin T., Kozarić-Kovacić D., Personality Dimensions and Psychiatric Treatment of Alcoholics Wives, „Croatian Medical Journal”, t. 39, 1998, nr 1, s. 49–53.
Izdebska J., Dziecko – Dzieciństwo – Rodzina – Wychowanie rodzinne. Kategorie pedagogiki rodziny w perspektywie personalistycznej, Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Białystok 2015.
Karasowska A., Krzywdzenie dzieci w rodzinie alkoholowej, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka”, t. 3, 2004, nr 3, s. 6–17.
Kawula S., Pomocniczość i wsparcie. Kategorie pedagogiki społecznej, Kastalia, Olsztyn 2002.
Kozłowska A., Znaczenie relacji rodzinnych dla pozytywnego rozwoju dziecka. Diagnoza i terapia, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa 2000.
Kwak A., Rodzina – źródło kapitału życiowego, w: (Prze)moc w rodzinie. Instytucjonalne formy (po) mocy, red. M. Orłowska, M. Gościniewicz, G. Pisarczyk, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2015, s. 15–30.
Lewicka M., Przemiany roli ojca we współczesnej kulturze. Implikacje pedagogiczne, „Teologia i Moralność”, t. 15, 2020, nr 1, s. 201–212. DOI: 10.14746/tim.2020.27.1.13. (Crossref)
Marzec-Tarasińska A., Między dysfunkcją a patologią – o potrzebie wsparcia rodzin z problemem bezrobocia, w: Rodzina w środowisku lokalnym. Pomoc – wsparcie – opieka, red. A. Garbarz,
B. Szluz, M. Urbańska, W. Walc, Koraw Dorota Kocząb, Rzeszów 2011.
McDowell J., Wakefield N., Zadziwiający wpływ tatusia, tłum. M. Lipska, Vocatio, Warszawa 2009.
Miśkowicz M., Problemy współczesnej rodziny w dobie promowania wartości prorodzinnych, „Pedagogika Rodziny”, t. 3, 2013, nr 1, s. 111–128.
Odczucie, w: Słownik Języka Polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/slowniki/odczucie.html (dostęp: 9.12.2024).
Okazaki N., Fujita S., Suzuki K., Niimi Y., Mizutani Y., Kohno H., Comparative Study of Health Problems Between Wives of Alcoholics and Control Wives, „Arukoru Kenkyuto Yakubutsu Ison”, t. 29, 1994, nr 1, s. 23–30.
Ośkiewicz W., Rola ojca w oddziaływaniach wychowawczych dziecka w rodzinie, „Pedagogika Rodziny”, t. 2, 2012, nr 3, s. 99–106.
Robinson B.E., Rhoden J.L., Pomoc psychologiczna dzieciom z rodzin alkoholowych. Praktyczny przewodnik, tłum. A. Marciniak, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 2017.
Ryś M., Kształtowanie się poczucia własnej wartości i relacji z innymi w różnych systemach rodzinnych, „Fides et Ratio”, 2011, nr 2, s. 64–83.
Siek S., Formowanie osobowości, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1986.
Sosnowski T., Pedagogiczny model ojcostwa – konstrukt teoretyczny, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka”, t. 13, 2004, nr 3, s. 56–73.
Stafford L.L., Is Codependency a Meaningful Concept? „Issues in Mental Health Nursing”, t. 22, 2001, nr 3, s. 273–286. DOI: 10.1080/01612840121607. (Crossref)
Suska A., Rola ojca w rozwoju i wychowaniu dziecka, „Paideia” 2022, nr 4, s. 199–216.
Szlendak T., Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
Sztander W., Rodzina z problemem alkoholowym, Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości-Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 1993.
Szyszka M., Małżeństwo, rodzina, ojcostwo – tendencje przemian, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 10 (46), 2018, nr 2, s. 7–27. DOI: 10.18290/rns.2018.46.2-1. (Crossref)
Śledzianowski J., Ach! Ten tata…, Jedność, Kielce 2000.
Więcławska A., Panorama problematyki współczesnego ojcostwa, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit-Jagielloński Instytut Wydawniczy, Toruń 2020.
Woititz J.G., Małżeństwo na lodzie. Psychologiczne problemy żon alkoholików, tłum. H. Szczepańska,
Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości-Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Warszawa 1989.
Woronowicz B.T., Bez tajemnic o uzależnieniach i ich leczeniu, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2001.
Wróblewska-Skrzek J., Nowe ojcostwo czy kryzys ojcostwa? Przemiany roli mężczyzny w rodzinie, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne”, t. 18, 2017, nr 1, s. 33–40.
Ziółkowski M., Znaczenie – interakcja – rozumienie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981.
University of Białystok
Mgr, Zakład Socjologii Edukacji, Andragogiki i Gerontologii, Uniwersytet w Białymstoku
https://orcid.org/0000-0002-6800-9584License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
This is an open access journal.
Beginning with Issue 1/2024, all texts published under a Creative Commons Attribution CC BY 4.0 licence.
The texts in Issues from 3/2018 to 4/2023 are published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives CC BY-NC-ND 4.0 licence.
For aricles till 2/2018 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
