The impact of Chaim Perelman’s conception of justice on today’s Constitutional Court decisions
Abstract
The article discusses Chaim Perelman’s conception of justice proposed in 1945. His concept is a continuation of Aristotle’s and St. Thomas Aquinas’s views, however, it rejects emotional load and formulates a theory through six keyword terms instead. The core foundation of using proposed formulas is the order to treat people that belong to the same social category equally, and this warrant is crucial to act rightly. The article includes thoughts on who, to whom and in which way should distribute what is someone’s due. Perelman notices that using these formulas is relative and mathematically impossible, what leads him to the conclusion that the final decision should depend on the judge’s righteousness. There is a risk of applying justice in such a form as it consists of subjective perception of reality that creates room for manipulation.
Keywords:
Chaim Perelman, theory of justice, formulas of justice, justice, righteousness, decision of Constitutional CourtReferences
Arystoteles, Etyka nikomachejska, przeł. D. Gromska, Warszawa 2007.
Biernat S., Rozdział dóbr przez państwo. Uwarunkowania społeczne i konstrukcje prawne, Wrocław 1989.
Dupréel E., Traktat o moralności, przeł. Z. Glinka, Warszawa 1969.
Hart H.L.A., Pojęcie prawa, przeł. J. Woleński, Warszawa 1998.
Hayek F.A., Droga do zniewolenia, przeł. K. Gruba, L. Klyszcz, J. Margasiński, D. Rodziewicz, M. Kuniński, Kraków 2009.
Kelsen, The Metamorphoses of the Idea of Justice, [w]: Interpretations of Modern Legal Philosophies. „New York Times” 1 stycznia 1947.
Kiereś-Łach J., Filozofia i retoryka. Kontekst myślowy „nowej retoryki” Chaïma Perelmana, Lublin 2015.
Maroń G., Święci patroni prawników. Rzeszów 2011.
Ossowska M., Ch. Perelman – O sprawiedliwości (De la justice), „Ruch Filozoficzny”1948, nr 3–4.
Perelman Ch., Justice, Law and Argument: Essays on Moral and Legal Reasoning, Dordrecht 1980.
Perelman Ch., Logika prawnicza. Nowa Retoryka, przeł. T. Pajor, Warszawa 1984.
Perelman Ch., O sprawiedliwości, przeł. W. Bieńkowska, Warszawa 1959.
Stein E., Budowa osoby ludzkiej. Wykład z antropologii filozoficznej, przeł. G. Sowiński, Kraków 2015.
Tisset P., Les notions de Droit et de Justice, „Revue de Metaphysique et de Morale” 1930, nr 1.
Tkacz S., O zintegrowanej koncepcji zasad prawa w polskim prawoznawstwie, Toruń 2015.
Tkacz S., Rozumienie sprawiedliwości w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Katowice 2003.
Zeidler K., Tecław B., Perelman, Sopot 2018.
Ziembiński Z., O pojmowaniu sprawiedliwości, Lublin 1992.
Ziembiński Z., Sprawiedliwość społeczna jako pojęcie prawne, Warszawa 1996.
Źródła internetowe:
Doroszewski W. Słownik Języka Polskiego, online: https://sjp.pwn.pl/doroszewski/prawosc;5481 278.html [dostęp: 6 sierpnia 2020].
Wybitne Postacie Uniwersytetu #4 – prof. Zygmunt Ziembiński, online: https://www.youtube.com/ watch?v=bVuEKtu-taQ [dostęp: 26 marca 2019].
Orzecznictwo:
Orzeczenie TK z dnia 5 listopada 1986 r., U 5/86.
Orzeczenie TK z dnia 9 marca 1988 r., U 7/87.
Orzeczenie TK z dnia 30 listopada 1988 r., K 1/88.
Orzeczenie TK z dnia 9 maja 1989 r., Kw 1/89.
Orzeczenie TK z dnia 22 sierpnia 1990 r. sygn. K 7/90.
Orzeczenie TK z dnia 22 maja 2013 r., P 37/12.
Orzeczenie TK z dnia 14 kwietnia 2015 r., P 45/12.
Orzeczenie TK z dnia 6 października 2015 r., SK 19/14.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
This is an open access journal.
Beginning with Issue 1/2024, all texts published under a Creative Commons Attribution CC BY 4.0 licence.
The texts in Issues from 3/2018 to 4/2023 are published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives CC BY-NC-ND 4.0 licence.
For aricles till 2/2018 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
