Od samotności do spotkania – Wychowanie w świetle dialogiki Martina Bubera
Mirosław Kiwka
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie najważniejszych cech dialogicznego rozumienia wychowania, jakie znajdujemy w myśli filozoficznej Martina Bubera. Określona koncepcja wychowania wynika zawsze z poczynionych założeń antropologicznych, stąd też omówienie podstawowych rysów Buberowskiej koncepcji wychowania umiejscowione zostało w szerokim kontekście jego teorii człowieka. W tej perspektywie wychowanie rysuje się jako akceptujący wybór świata reprezentowanego przez realną obecność wychowawcy. Świat proponowany przez osobę Buberowskiego „wychowawcy” to świat otwarty na międzyludzką wspólnotę oraz na Boga i wartości absolutne. Czynnikiem konstytutywnym tak rozumianego wychowania jest doświadczanie „odwrotnej strony”, czyli akt dialogicznego „obejmowania” wychowanka przez wychowawcę. Celem wychowania jest uformowanie „wielkich charakterów”, czyli ludzi wewnętrznie skonsolidowanych i odpowiedzialnych, którzy całą swą istotą potrafią reagować na niepowtarzalność każdej sytuacji.
Słowa kluczowe:
Martin Buber, filozofia dialogu, antropologia, wychowanieBibliografia
Buber M., Wychowanie, tłum. S. Grygiel, „Znak” 4(1968), s. 442-461.
Buber M., Kształcenie charakteru, tłum. M. Ś., „Znak” 7-8(1968), s. 915-926.
Buber M., Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. J. Doktór, Warszawa 1992.
Buber M., Ja i Ty, w: M. Buber, Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. J. Doktór, Warszawa 1992 s. 39-125.
Buber M., Pradystans i relacja, w: M. Buber, Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. J. Doktór, Warszawa 1992, s. 126-137.
Buber M., Między osobą a osobą, w: M. Buber, Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. J. Doktór, Warszawa 1992, s. 138-154.
Buber M., Dialog, w: M. Buber, Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. J. Doktór, Warszawa 1992, s. 207-247.
Buber M., Problem człowieka, tłum. J. Doktór, Warszawa 1993.
Coreth E., Ehlen P., Haeffner G., Ricken F., Filozofia XX wieku, tłum. M.L. Kalinowski, Kęty 2004.
Doktór J., Filozofia dialogu Martina Bubera, „Życie i myśl”, 6(1980), s. 63-73.
Doktór J., Myśl i dzieło Martina Bubera, „Novum” 4(1981), s. 52-62.
Frank D.H., Leaman O., Historia filozofii żydowskiej, tłum. P. Sajdek, Kraków 2009.
Gadacz T., Historia filozofii XX wieku. Nurty, t. II, Kraków 2009.
Gara J., Pedagogiczne implikacje filozofii dialogu, Kraków 2008.
Kłoczowski J.A., Filozofia dialogu, Poznań 2005.
Kowalczyk St., Bóg w myśli współczesnej, Wrocław 1979.
Mader J., Filozofia dialogu, tłum. R. Kijowski [w:] J. Tischner (red.), Filozofia współczesna, Kraków 1989, s. 372-392.
Siemieniewski A., Więź człowieka z Bogiem w świetle filozofii dialogu Martina Bubera, Wrocław 1985 (mps, Biblioteka PWT we Wrocławiu).
Tarnowski J., Martin Buber – nauczyciel dialogu, „Znak” 32(1980), s. 867-874.
Węgrzecki A., Wokół filozofii spotkania, Kraków 2014.
Zdoliński J., Dialog podstawą wychowania w koncepcji Martina Bubera, „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie”, 8(2003), s. 345-354.
Ksiądz katolicki, wyświęcony w 1988 r. Po studiach teologicznych na PWT we Wrocławiu, studiował filozofię na Uniwersytecie Nawarry w Pamplonie (Hiszpania), które to studia zwieńczył tytyłem doktorskim. Autor licznych publikacji naukowych w zakresu filozofii oraz 2 książek, współautor 3 publikacji książkowych.
Licencja
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
