Self-Employment as a Form of Occupational Activity among People Aged 50+ from the Perspective of Work Situation Research
Jagoda Jezior
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie , Polandhttps://orcid.org/0000-0003-3357-8821
Abstract
This article is devoted to the scope of issues concerning self-employed business activity considered in the context of changes taking place in the Polish labour market and the importance of self-employment for solving the problem of unemployment and occupational activation. In accordance with the adopted research perspective, this paper focuses on the work situation of persons engaged in business activity, especially those who are self-employed. Although the analysis aimed to describe the selected aspects of the work situation of people aged 50+, the representatives of younger age groups were also considered for comparative purposes. The source material comes from survey studies carried out in 2011 and 2019 in the Lublin Province. Discussion of the results encounters limitations caused by, among other things, differentiation of the self-employed population, similar to the category 50 +, as well as the properties of research samples. Nevertheless, characteristic differences in the work situation were confirmed according to age, including late age at starting a business. Considering the ageing of Polish society and changes in the generational balance in the labour market, it is also important to emphasize the significant effect of self-employment on the possibilities of using the potential of older participants of this market and shaping patterns of professional activity.
Keywords:
self-employed business activity, self-employment, work situation, category 50 , occupational activityReferences
Bąk E., Nietypowe formy zatrudnienia na rynku pracy, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009.
Bylok F., Swadźba U., Walczak-Duraj D., Praca i konsumpcja w perspektywie tworzenia ładu aksjonormatywnego, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2017.
Carland J.W., Hoy F., Boulton W.R., Carland J.A.C., Differentiating Entrepreneurs from Small Business Owners: A Conceptualization, w: Entrepreneurship: Concepts, Theory and Perspective, eds. Á. Cuervo, D. Ribeiro, S. Roig, Springer, Bancaja, Berlin 2007, s. 73–81, DOI: 10.1007/978-3-540-48543-8_3. (Crossref)
Cieślik J., Samozatrudnienie w Polsce na tle tendencji ogólnoświatowych: wyzwania w sferze polityki wspierania przedsiębiorczości i zabezpieczenia emerytalnego przedsiębiorców, „Studia BAS” 2019, nr 2 (58), s. 9–28, DOI: 10.31268/StudiaBAS.2019.10. (Crossref)
Dawson Ch., Henley A., “Push” versus “Pull” Entrepreneurship: An Ambiguous Distinction?, “International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research” 2012, no. 18 (6), s. 697–719, DOI: 10.1108/13552551211268139. (Crossref)
Duraj T., Przyszłość cywilnoprawnych stosunków zatrudnienia, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 2019, nr 88, s. 5–16, DOI: 10.18778/0208-6069.88.01. (Crossref)
Eurofound, Labour Market Change: Trends and Policy Approaches Towards Flexibilisation. Challenges and prospects in the EU series, Publications Office of the European Union, Luxembourg 2020, https://www.eurofound.europa.eu/ (dostęp: 29.07.2023).
Glinka B., Kulturowe uwarunkowania przedsiębiorczości w Polsce, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008.
Hoogendoorn B., van der Zwan P., Thurik R., Sustainable Entrepreneurship: The Role of Perceived Barriers and Risk, “Journal of Business Ethics” 2019, no. 157, s. 1133–1154, DOI: 10.1007/s10551-017-3646-8. (Crossref)
Janicka K., Sytuacja pracy a struktura społeczna. W poszukiwaniu nowego wymiaru pozycji społeczno-zawodowej, IFiS PAN, Warszawa 1997.
Jezior J., Społeczno-kulturowe i rynkowe czynniki kształtowania sytuacji pracy przedsiębiorców: na podstawie badań małych firm w województwie lubelskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2009.
Jezior J., Sytuacja pracy na własny rachunek – cechy i uwarunkowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2022.
Kubot Z., Podmioty stosunku pracy, w: Prawo pracy. Zarys wykładu, red. Z. Kubot, T. Kuczyński, Z. Masternak, H. Szurgacz, Difin, Warszawa 2005, s. 82–89.
Maksim M., Wiśniewski Z., Innowacyjne metody przeciwdziałania bezrobociu osób starszych, „Rynek Pracy” 2019, nr 3 (170), s. 7–14, https://rynekpracy.praca.gov.pl/api/files/view/1771705.pdf (dostęp: 4.09.2023).
Musiała A., Prawna problematyka świadczenia pracy przez samozatrudnionego ekonomicznie zależnego, „Monitor Prawa Pracy” 2014, nr 2, s. 69–73.
Musiała A., Zatrudnienie niepracownicze, Difin, Warszawa 2011.
Niewiadomska A., Samozatrudnienie jako forma rozwoju przedsiębiorczości osób starszych w Polsce, „Edukacja Ekonomistów i Menadżerów” 2016, nr 3 (41), s. 89–104.
Popowska M, „Srebrni przedsiębiorcy” w świetle badań europejskich, „Przedsiębiorstwo we współczesnej gospodarce – teoria i praktyka” 2014, nr 1, s. 29–37.
Richert-Kaźmierska A., Dyskryminacja versus admiracja. Pracownicy w starszym wieku w wybranych teoriach i koncepcjach ekonomicznych, „Optimum. Studia Ekonomiczne” 2018, nr 1 (91), s. 16–32, DOI: 10.15290/oes.2018.01.91.02. (Crossref)
Richert-Kaźmierska A., Wasilczuk J., Zatrudnienie czy samozatrudnienie – dylematy wspierania aktywności zawodowej osób starszych, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2014, nr 1 (167), s. 148–155.
Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2022, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2022, https://stat.gov.pl/ (dostęp: 10.08.2023).
Samozatrudnienie: analiza wyników badań, red. Drozdowski R., Matczak P., Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Radom 2004.
Savickas M.L., Career Construction Theory and Practice, w: Career Development and Counseling. Putting Theory and Research to Work, eds. S.D. Brown, R.W. Lent, John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey 2013, s. 147–184, https://www.hzu.edu.in/uploads/2020/9/Career%20Development%20and%20Counseling_%20Putting%20Theory%20and%20Research%20to%20Work.pdf (dostęp: 29.07.2023).
Skrzek-Lubasińska M., Dyskusja nad pojęciem „samozatrudnienie”. Problemy definicyjne i analityczne, w: Samozatrudnienie: konieczność czy wybór przedsiębiorczych?, red. M. Skrzek-Lubasińska, R. Sobiecki, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2017, s. 13–39.
Skrzek-Lubasińska M., Gródek-Szostak Z., Różne oblicza samozatrudnienia, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2019.
Słomczyński K.M., Kohn M.L., Sytuacja pracy i jej psychologiczne konsekwencje. Polsko-amerykańskie analizy porównawcze, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988.
Sobolewska-Poniedziałek E., Przedsiębiorczość osób starszych. Implikacje dla rozwoju srebrnej gospodarki, w: Preparation to Ageing and Old Age, red. M. Šerák, Ł. Tomczyk, Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków 2019, s. 159–184, DOI: 10.24917/9788395373725.7.
Starzenie się społeczeństwa – wyzwanie dla rynku pracy, aktywizacja pracowników 50+ (prac. zbior.), PARP 2020, https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/Starzenie_sie_spoleczenstw.pdf (dostęp: 28.03.2023).
Swadźba U., Social Attitudes Towards Professional Work of the 55+ Generation. Comparative Analysis of Poland, the Czech Republic, and Hungary, “Economics & Sociology” 2022, vol. 15, no. 1, s. 23–39, DOI: 10.14254/2071-789X.2022/15-1/2. (Crossref)
Szaban J., Skrzek-Lubasińska M., Self-Employment and Entrepreneurship: A Theoretical Approach, “Journal of Management and Business Administration. Central Europe” 2018, no. 2 (26), s. 89–120, DOI: 10.7206/jmba.ce.2450-7814.230. (Crossref)
Szafraniec K., Pokolenia i polskie zmiany: 45 lat badań wzdłuż czasu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2022. (Crossref)
Szukalski P., Czy obniżenie wieku emerytalnego w 2017 r. spowodowało spadek aktywności zawodowej wśród starszych pracowników?, „Rynek Pracy” 2020, nr 4 (175), s. 43–53.
Tarnawa A., Zbierowski P., O badaniu GEM, w: Raport z badania Global Entrepreneurship Monitor Polska 2021, red. A. Tarnawa, PARP, Warszawa 2021.
The Missing Entrepreneurs 2021: Policies for inclusive entrepreneurship and self employment, OECD Publishing, Paris 2021, DOI: 10.1787/71b7a9bb-en (dostęp: 17.06.2023). (Crossref)
Urbaniak B., Starzejąca się generacja pracowników na rynku pracy, w: Problemy społeczne. Trwałość i zmienność w dynamicznej rzeczywistości. Księga jubileuszowa z okazji 45-lecia pracy naukowej i dydaktycznej Profesor Jolanty Grotowskiej-Leder, red. A. Kacprzak, M. Gońda, I. Kudlińska-Chróścicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2022, s. 223–240, DOI: 10.18778/8220-767-5.14. (Crossref)
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, Dz. U. 2004 Nr 173, poz. 1807.
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, Dz. U. 2018 poz. 646, z późn. zm.
Wach K., Przedsiębiorczość seniorów jako komponent przedsiębiorczości inkluzywnej: wstępna synteza, „Horyzonty Wychowania” 2015, nr 32 (14), s. 99–112, DOI: 10.17399/HW.2015.143205.
Walczak-Duraj D., Miejsce pracy w systemie wartości. Wyzwania wynikające z rozwoju technologii cyfrowych, „Zeszyty Naukowe KUL” 2019, 62, 4 (248), s. 91–115, DOI: 10.31743/zn.2019.62.4.05. (Crossref)
Walczak-Duraj D., Zmiany współczesnej pracy, zawodów i profesji, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2022, nr 81, s. 5–27, DOI: 10.18778/0208-600X.81.01. (Crossref)
Wasilczuk J.E., Starzejący się przedsiębiorca w Polsce i na świecie, „Przedsiębiorstwo we współczesnej gospodarce – teoria i praktyka” 2014, nr 1, s. 51–59.
Wiśniewski J., Istota samozatrudnienia, „Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania” 2013, nr 3 (16), s. 35–59.
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0003-3357-8821
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
This is an open access journal.
Beginning with Issue 1/2024, all texts published under a Creative Commons Attribution CC BY 4.0 licence.
The texts in Issues from 3/2018 to 4/2023 are published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives CC BY-NC-ND 4.0 licence.
For aricles till 2/2018 your use is permitted by an applicable exception or limitation – see: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
