Jana Szymczyka socjologia ciała i kultury fizycznej
Stanisław Kowalczyk
Abstrakt
Artykuł został podzielony na trzy części. W pierwszej omówiono humanistyczno-aksjologiczny profil socjologii w ujęciu J. Szymczyka. Zgodnie z nim wartości są ściśle powiązane z osobą ludzką: podstawowe wartości zyskują sens w odniesieniu do ludzkiego życia i tworzą dobro wspólne społeczeństwa, a zatem relatywizm moralny jest destruktywny dla kultury i porządku społecznego. Druga część artykuły przedstawiono znaczenie ciała ludzkiego, jego konsekwencje dla ludzkiego życia indywidualnego i społecznego, przekształceń społeczno-kulturowych i ekonomicznych powiązanych z pojmowaniem cielesności. W ostatniej części zaprezentowano socjologię ludzkiej aktywności fizycznej powiązanej ze sportem i turystyką. J. Szymczyk analizował w swojej socjologii strukturę i polimorficzność sportu, ale także przede wszystkim podstawowe wartości aktywności sportowej: ekonomiczne, biologiczno-witalne, etyczne, estetyczne i polityczne. Występował także przeciw dewiacjom w sporcie wyczynowym zorientowanym na bicie rekordów. Współcześnie sport jest często powiązany z posiadającymi wiele wartości turystyką i odpoczynkiem.
Słowa kluczowe:
socjologia ciała, fizyczna aktywność, sport, turystykaBibliografia
Brohm M., Sociologie politique du sport, Jean-Pierre Delarge, Paris 1976.
Cygan J., Personalistyczna etyka sportu, w: Personalistyczna wizja sportu, red. M. Barlak, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1994, s. 42-54.
Frankl V., Homo patiens, tłum. R. Czarnecki, Z.J. Jaroszewski, Wyd. PAX, Warszawa 1984.
Kosiewicz J., Filozoficzne aspekty kultury fizycznej i sportu, Wyd. BK, Warszawa 2004.
Kowalczyk S., Człowiek a społeczność. Zarys filozofii społecznej, Wyd. KUL, Lublin 2005.
Kowalczyk S., Człowiek w poszukiwaniu wartości. Elementy aksjologii personalistycznej, Wyd. KUL Lublin 2011.
Kowalczyk S., Elementy filozofii i teologii sportu, TN KUL Lublin 2002.
Kowalczyk S., Nurty personalizmu Od Augustyna do Wojtyły, Wyd. KUL, Lublin 2010.
Krucina J., Dobro wspólne. Teoria i jej zastosowanie, Wyd. Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1972.
Łyko Z., Filozofia rekreacji i turystyki, Signa Temporis, Podkowa Leśna 2004.
Marcel G., Homo viator. Wstęp do metafizyki nadziei, tłum. P. Lublicz, posł. A. Podsiad, PAX, Warszawa 1981.
Socjologia kultury fizycznej, red. Z. Dziubiński, Z. Krawczyk, Wyd. AWF, Warszawa 2011.
Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków 2002.
Szymczyk J., Dysfunkcjonalna recepcja wizerunku ciała człowieka i jej społeczne skutki, w: Na krawędzi. Reperkusje zachowań ryzykownych w relacji do ciała, red. P. Prüfer, Wyd. Naukowe im. Jakuba z Paraduży, Gorzów Wielkopolski 2016, s. 25-47.
Szymczyk J., Elements of the Application of the Complementarity Principle. Issues of the Sociology of Subjectivity and Social Structures, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2014.
Szymczyk J., Elementy aktywności fizycznej. Socjologia ciała, sportu i turystyki, w: 100 lat socjologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Idee – teorie – badania, red. W. Szymczak, TN KUL, Lublin 2018, s. 373-388.
Szymczyk J., Elementy interdyscyplinarnej kooperacji socjologii ciała, sportu i turystyki, w: Podstawy interdyscyplinarności w naukach o zdrowiu. Poznawcza tożsamość dyscyplin badających socjokulturowy wymiar zdrowia i choroby, red. M. Skrzypek, Wyd. KUL, Lublin 2014, s. 113-136.
Szymczyk J., Elementy kultury i sportu z perspektywy aksjologii. W kręgu myśli Stanisława Kowalczyka, „Roczniki Nauk Społecznych” 2012, t. 4, nr 1, s. 81-106.
Szymczyk J., Elementy socjologii ciała, w: Socjologia medycyny w multidyscyplinarnych badaniach humanizujących biomedycynę, red. M. Skrzypek, Wyd. KUL, Lublin 2013, s. 197-222.
Szymczyk J., Funkcje mowy ciała w procesie kreowania wizerunku publicznego polityków, „Roczniki Nauk Społecznych” 2018, t. 10, nr 2, s. 131-161. (Crossref)
Szymczyk J., Odkrywanie wartości. Z problematyki socjologiczno-aksjologicznej, Polihymnia, Lublin 2004.
Szymczyk J., Pomiędzy marzeniami a faktami. Szkice socjologiczne, Norbertinum, Lublin 2005.
Szymczyk J., Religijna funkcja mowy ciała, „Civitas Christiana” 2018, nr 8-9, s. 35-36.
Szymczyk J., Wartości, interesy, struktury społeczne. Uwarunkowania ludzkiej kreatywności i partycypacji w życiu publicznym, Studia nad Wartościami. Perspektywa Socjologii Makrostruktur i Ruchów Społecznych, t. 1, Norbertinum, Lublin 2010.
Szymczyk J., Segmenty aktywności społecznej a wartości. Idee i praktyka, Studia nad Wartościami. Perspektywa Socjologii Makrostruktur i Ruchów Społecznych, t. 2, Wyd. KUL, Lublin 2012.
Szymczyk J., Zaufanie a soma. Rola ciała człowieka w interakcjach społecznych, w: Zaufanie społeczne. Teoria – idee – praktyka, red. J. Szymczyk, Oficyna Naukowa, Warszawa 2016.
Wohl A., Socjologia kultury fizycznej, t. 1-2, Wyd. AWF, Warszawa 1979-1981, s. 403-448.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
