Religijność uczniów szkół białostockich a stosunek do wybranych wartości, norm i zachowań
Abstrakt
W niniejszym tekście opierając się na badaniach empirycznych, dokonano zidentyfikowania religijności młodzieży uczęszczającej do placówek edukacyjnych na terenie Białegostoku. W pierwszej kolejności przedstawiono jej obraz, posługując się dwoma wskaźnikami: autodeklaracją wiary i praktykami religijnymi. Zdając sobie sprawę, że takie podejście nie identyfikuje w pełni badanego fenomenu, w dalszej części tekstu postanowiono zestawić oba wskaźniki religijności z: wartościami najbardziej cenionymi przez badanych, ich opiniami na temat wybranych norm obyczajowych oraz poglądami odnoszącymi się do najczęściej praktykowanych przez uczniów zachowań ryzykownych. Dopełnienie obrazu religijności przez takie uzupełnienie pozwoli z większą wnikliwością ocenić kondycję religijności pokolenia stojącego na progu dorosłości oraz wyrobić zdanie na temat ich systemu aksjologicznego.
Słowa kluczowe:
Religijność, system wartości, normy moralne, młodzież szkolnaBibliografia
Adamczyk T., Postawy moralne studentów w warunkach zmiany społecznej, w: Wartości postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie, red. J. Mariański, L. Smyczek, Wydawnictwo WAM, Polskie Towarzystwo Socjologiczne, Kraków 2008, s. 235-265.
Baniak J., Kryzys tożsamości a świadomość moralna młodzieży gimnazjalnej. Studium socjologiczne, w: Wartości postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie, red. J. Mariański, L. Smyczek, Wydawnictwo WAM, Polskie Towarzystwo Socjologiczne, Kraków 2008, s. 163-204.
Borowik I., Przemiany religijne w Polsce na tle transformacji w Europie Środkowo-Wschodniej i globalizacji, w: Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście Europejskim, red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2016, s. 7-16.
Jakość życia i kapitał społeczny w Polsce. Wyniki badań spójności społecznej 2018, GUS, Warszawa 2020, s. 111-112.
Mariański J., Socjologia moralności, Wydawnictwo KUL, Lublin 2006.
Mariański J., Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988-1998-2005-2017 (raport z ogólnopolskich badań socjologicznych), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2018.
Mariański J., Maturzyści puławscy w latach 1994-2016. Szkic do portretu młodych Polaków, Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, Warszawa 2019.
Mariański J., Religijnosocjologiczne wyzwania dla pedagogiki religii. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2021.
Mariański J., Scenariusze przemian religijności i Kościoła katolickiego w społeczeństwie polskim. Studium diagnostyczno-prognostyczne, Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie, Lublin 2021.
Ossowska M., Normy moralne. Próba systematyzacji, PWN, Warszawa 1985.
Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, PWN, Warszawa 1970.
Styl życia młodzieży Białegostoku, red. J. Mantur, Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku, Białystok 2019.
Szymczyk J., Odkrywanie wartości. Z problematyki socjologiczno-aksjologicznej, Polihymnia, Lublin 2004.
Szymczyk J., Katedra socjologii makrostruktur i ruchów Społecznych, w: Tradycja i współczesność. 90 lat socjologii w katolickim Uniwersytecie Lubelskim, red. S. Fel, J.P. Gałkowski, J.M. Zabielska, Wydawnictwo KUL, Lublin 2009, s. 147-150.
Szymczyk J., Wokół wartości i więzi społecznych Polaków. Wybrane aspekty i tendencje, „Zeszyty Naukowe KUL” 2010, t. 53, nr 4, s. 3-22.
Szymczyk J., Zamiast wprowadzenia. O Katedrze Socjologii Makrostruktur i Ruchów Społecznych, w: Wartości – interesy – struktury społeczne. Uwarunkowania ludzkiej kreatywności i partycypacji w życiu publicznym, red. J. Szymczyk, Norbertinum, Lublin 2010, s. 5-15.
Szymczyk J., Przemiany wartości i więzi we współczesnym społeczeństwie polskim, w: Odpowiedzialność społeczna w innowacyjnej gospodarce, red. P. Kowalec, A. Blachuta, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011, s. 299-319.
Szymczyk J., Wartości a zachowania i działania społeczne, w: Segmenty aktywności społecznej a wartości. Idee i praktyka, red. J. Szymczyk, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, s. 9-35.
Szymczyk J., Instytucje, procesy i systemy społeczne. Makrosocjologia, w: 100 lat socjologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Idee – Teorie – badania, red. W. Szymczak, TN KUL, Lublin 2018, s. 63-85.
Zaręba S.H., Socjologiczne interpretacje moralnych poglądów i ocen polskiej młodzieży szkolnej i akademickiej, w: Wartości postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie, red. J. Mariański, L. Smyczek, Wydawnictwo WAM, Polskie Towarzystwo Socjologiczne, Kraków 2008, s. 205-233.
Zaręba S.H., Horyzonty moralności polskiego ucznia i studenta, w: Moralne dylematy Polaków w ponowoczesności. Wybrane problemy, red. A. Maksymowicz, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2009, s. 205-220;
Zemło M., Między szkołą a domem. Konteksty socjalizacyjne młodzieży szkół ponadpodstawowych, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.
Zemło M., Młodzież na rozstajach. Aksjonormatywne orientacje uczniów szkół ponadpodstawowych, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2019.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
