Koncepcja prawa totalitarnego Adam Podgóreckiego w kontekście albańskim
Abstrakt
Autorka artykułu po raz pierwszy spotkała Adama Podgóreckiego w połowie lat 90. XX wieku w Międzynarodowym Instytucie Socjologii Prawa (IISL) w Oñati w Hiszpanii. Podczas lunchu zorganizowanego przez IISL oraz w pobliskiej szkole gotowania prof. Podgórecki opowiadał o roli, jaką tego rodzaju szkoły gotowania odegrały pod autorytarnymi rządami generała Francisco Franco. Nazwał te szkoły „przestrzeniami demokracji” ze względu na cenną przestrzeń, jaką zapewniały ludziom do życia w państwie, choć w państwie zawieszonym. Szkoły gotowania były bezpiecznym miejscem, w którym ludzie mogli swobodnie rozmawiać. Autorce przypomina się tutaj przypadek Albanii. W tym duchu pisze więc o „przestrzeniach demokracji”, które istniały w Albanii, poprzez doświadczenie jednej, niezwykłej osoby – pisarza i dysydenta politycznego Musine Kokalari (1917–1983) – o którym autorka pisze od jakiegoś czasu. Jej własna relacja z procesu z 1946 roku i rozmyślania nad naturą pamięci historycznej przywodzą na myśl prace Podgóreckiego nad prawem totalitarnym i nietotalitarnym. Dlatego też w tym kontekście rozpoczęto dyskusję, wyjaśniając główne punkty leżące u podstaw jego pionierskiej pracy.
Słowa kluczowe:
Adam Podgórecki, prawo totalitarne, Musine Kokalari, Albania, przestrzenie demokracjiBibliografia
Aliko T., Genocide of the Intellectual Elite of the Albanian Nation, Shtypur ne Shyptshkronjen ‘Maluka’, Tirana 2007.
Austin R., Fan Noli, Albania and the Soviet Union, “East European Quarterly” 1996, vol. 30, no. 2, p. 153–169.
Austin R.C., Founding a Balkan State: Albania’s Experiment with Democracy, University of Toronto Press, Toronto 2012. (Crossref)
Austin R.C., Ellison J., Albania, in Transitional Justice in Eastern Europe and the Former Soviet Union, ed. Lavinia Stan, Routledge, New York 2008, p. 176–199. (Crossref)
Bottici C., Imaginal Politics, Columbia University Press, Columbia, NY 2019.
Elsie R., 1945: The Albanian Treason Trial, Texts and Documents of Albanian History, http://www.albanianhistory.net/1945_Albanian-Treason-Trial/index.html (accessed: 30 September 2024).
Fijalkowski A., Law, Visual Culture, and the Show Trial, Routledge, London 2023. (Crossref)
Fijalkowski A., Musine Kokalari and the Power of Images: Law, Aesthetics and Memory Regimes in the Albanian Experience, “International Journal for the Semiotics of Law” 2015, vol. 28, no. 3, p. 577–602. (Crossref)
Fijalkowski A., Politics, Law and Justice in People’s Poland: The Fieldorf File, “Slavic Review” 2014, vol. 73, no. 1, p. 85–107. (Crossref)
Fischer B.J., Albania 1943–1945: A View Through Western Documents, Albanian Institute of International Studies, Tirana 2014.
Gami Shatro B., Essays on the Awareness of Loss in Contemporary Albanian Literature: Voices that Come From the Abyss, Lexington Books, Lanham, MD 2024.
Havel V., The Power of the Powerless (1979), transl. Paul Wilson; in Václav Havel et al., The Power of the Powerless, Hutchinson, London 1985, reprinted in “East European Politics and Societies and Cultures” 2018, vol. 32, no. 2, p. 353–408.
Hodos G., Show Trials: Stalinist Trials in Europe, 1948–1954, Praeger, New York 1987. (Crossref)
Kaloçi D., The Official Letter of Enver’s Sister, Memorie.al, https://memorie.al/en/the-official-letter-of-envers-sister-please-with-the-broken-heart-of-a-woman-for-the-forgiveness-of-her-husband-bahri-have-mercy-on-her-in-exchange-for-the-capital-punishment/ (accessed: 30 September 2024).
Loebl E., Sentenced and Tried: Stalinist Purges in Czechoslovakia, transl. M. Michael, Elek Books, London 1969.
Malcolm N., Rebels, Believers, Survivors: Studies in the History of the Albanians, Oxford University Press, Oxford 2020. (Crossref)
Mëhilli E., From Stalin to Mao: Albania and the Socialist World, Cornell University Press Cornell, NY 2017. (Crossref)
Motyka K., Leon Petrażycki and Adam Podgórecki: On the Reception of the Psychological Theory of Law in Poland, in Leon Petrażycki: Law, Emotions, Society, eds. E. Fittipaldi and A. J. Treviño, Routledge, New York 2023, p. 47–70. (Crossref)
Pearson O., Albania in Occupation and War: From Fascism to Communism 1940–1945, vols. 2 and 3, The Centre for Albanian Studies in association with I.B. Tauris, London 2005.
Pipa A. Albanian Stalinism: Ideo-Political Aspects, Boulder: East European Monographs; New York: Distributed by Columbia University Press, 1990.
Podgórecki A., Totalitarian Law: Basic Concepts and Issues, in Totalitarian and Post-Totalitarian Law, ed. A. Podgórecki, V. Olgiati, The Oñati International Institute for the Sociology of Law, Aldershot, Dartmouth, UK, 1996, p. 1–37. (Crossref)
Přibáň J., Political Dissent, Human Rights, and Legal Transformations: Communist and Post-Communist Experiences, “East European Politics and Societies” 2005, vol. 19, no. 4, p. 553–572. (Crossref)
Vickers M., The Albanians: A Modern History, I.B. Tauris, London 2008.
Leeds Beckett University https://orcid.org/0000-0001-5204-6631
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
