Rola wartości w psychospołecznym radzeniu sobie ze stresem u studentów
Patrycja Wośko
John Paul II Catholic University of Lublin , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-5600-9894
Abstrakt
Artykuł przedstawia ocenę kluczowych wartości akademickich zwiększających efektywność naukową tudentów oraz radzenie sobie ze stresem wynikającym z funkcjonowania w społeczności akademickiej. ostarcza on cennej wiedzy pozwalającej na lepsze zrozumienie aspektów przyczyniających ię do pełnego zaangażowania w naukę, jak i działalność akademicką studentów. Głównym celem adania było określenie związków między czynnikami społeczno-organizacyjnymi w środowisku kademickim a sposobami radzenia sobie ze stresem wśród studentów. Badaną grupę stanowiło 1210 tudentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem narzędzia analizującego znaczenie kluczowych obszarów funkcjonowania czelnianego – Ocena czynników społeczno-organizacyjnych środowiska akademickiego (autorskie arzędzie) oraz Mini-COPE badającego strategie radzenia sobie ze stresem. Sprzyjające środowisko kademickie przyczynia się do aktywnego radzenia sobie ze stresem przez studentów i poszukiwania sparcia, zmniejsza zaś tendencję do bezradności. Relacje interpersonalne, autonomia oraz jasność adań to kluczowe czynniki chroniące w stresujących sytuacjach uczelnianych. Przeprowadzone adania naukowe dostarczają wskazówek, jak identyfikować potrzeby i oczekiwania studentów raz jak wspierać ich w funkcjonowaniu psychospołecznym poprzez rozwijanie skutecznych metod adzenia sobie ze stresem.
Słowa kluczowe:
wartości, psychospołeczne radzenie sobie ze stresem, studenci, funkcjonowanie w społeczności akademickiejBibliografia
Anbesaw T., Beyene A., Kefale J. Adjustment Problem and Associated Factors Among First-Year Undergraduates at Wollo University, Ethiopia, „Frontiers in Education”, t. 7, 2022, s. 1–9. DOI: 10.3389/feduc.2022.946417.
Babicka-Wirkus A., Wirkus Ł., Stasiak K., Kozłowski P., Breska R., University Students’ Strategies of Coping with Stress: Complementary Study Two Years After the Beginning of COVID-19 Pandemic, „Colloquium Pedagogika”, t. 16, 2024, nr 3, s. 90–117. DOI: 10.1371/journal.pone.0255041.
Colby, A., Purpose as a Unifying Goal for Higher Education, „Journal of College and Character”, t. 21, 2020, nr 1, s. 21–29. DOI: 10.1080/2194587X.2019.1696829.
Dakowicz, L., System wartości studentów, w: Etos nauczyciela w jednoczącej się Europie, red. A.A. Kwiatkowska, Trans Humana, Warszawa 2004, s. 213–215.
Davis G.M., Hanzsek-Brill M.B., Petzold M.C., Robinson D.H., Student’s Sense of Belonging: The Development of a Predictive Retention Model, „Journal of the Scholarship of Teaching and Learning”, t. 19, 2019, nr 1, s. 117–127. DOI: 10.14434/josotl.v19i1.26787.
Dec, G., Olszewska, M., Szydło, J., Źródła motywacji i sposoby nauki studentów, „Akademia Zarządzania”, t. 8, 2024, nr 3, s. 456–476. DOI: 10.24427/az-2024-0057.
Dumchak I., Kachmar O., Mochalova N., Oleksandrenko K., Sidorova I., Socio-Cultural Factors Influencing Students’ Learning Experience: A Cross-Cultural Study, „Revista Eduweb”, t. 18, 2024, nr 3, s. 264–275. DOI: 10.46502/issn.1856-7576/2024.18.03.20.
Franczok-Kuczmowska A., Kuzian M., Psychospołeczne uwarunkowania funkcjonowania i zdrowia psychicznego w okresie wczesnej dorosłości, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis”, t. 11, 2018, s. 115–134. DOI: 10.24917/20845596.11.8.
Fute A., Oubibi M., Kangwa D., Exploring the Influence of Family Socio-Cultural Factors on Students’ Learning Engagement at School through a Mediation Model, „Journal of Human Behavior in the Social Environment”, t. 35, 2024, nr 3, 391–406. DOI: 10.1080/10911359.2024.2302518.
Green Z.A., Faizi F., Jalal R., Zadran Z., Emotional Support Received Moderates Academic Stress and Mental Well-Being in a Sample of Afghan University Students amid COVID-19, „The International Journal of Social Psychiatry”, t. 68, 2021, nr 8, s. 1748–1755. DOI: 10.1177/00207640211057729.
Gull M., Kaur N., Abuhasan W., Kandi S., Nair S.M., A Comprehensive Review of Psychosocial, Academic, and Psychological Issues Faced by University Students in India, „Annals of Neurosciences” 2025, s. 1–12. DOI: 10.1177/09727531241306571.
Hall H., Satysfakcja studenta. Pomiar, modele, implikacje, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2022.
Heszen I., Psychologia stresu. Korzystne i niekorzystne skutki stresu życiowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
Hobfoll S.E., Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu, tłum. M. Kacmajor, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.
Karacsony P., Pásztóová V., Vinichenko M., Huszka P., The Impact of the Multicultural Education on Students’ Attitudes in Business Higher Education Institutions, „Education Sciences”, t. 12, 2022, nr 3, s. 1–12. DOI: 10.3390/educsci12030173.
Kirenko J., Asertywność a radzenie sobie w sytuacjach trudnych studentów kierunków nauczycielskich z różnym poziomem samooceny, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. 37, 2018, nr 4, s. 9–23. DOI: 10.17951/lrp.2018.37.4.9-23.
Kławsiuć-Zduńczyk, A., Czynniki organizacyjne a syndrom wypalenia akademickiego studentów, „Edukacja Ustawiczna Dorosłych”, t. 123, 2023, nr 4, s. 321–337. DOI: 10.34866/sydq-j388.
Koszyk R, Radzenie sobie ze stresem studentów uprawiających sport wyczynowo, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, t. 31, 2018, nr 1, s. 41–59. DOI: 10.17951/j.2018.31.1.41-59.
Kuusisto E., Schutte I., Sustainability as a Purpose in Life Among Dutch Higher Education Students, „Environmental Education Research”, t. 29, 2023, nr 5, s. 733–746. DOI: 10.1080/13504622.2022.2107617.
Lawal A.M., Azikiwe J.C., Fadaka B.F., School Life in COVID-19 Post-Lockdown: Differential Effects of Socio-Demographics and Adjustments on Mental Health Indicators Among University Students, „Psychology, Health and Medicine”, t. 28, 2023, nr 10, s. 2993–3004. DOI: 10.1080/13548506.2023.2192038.
Lazarus R.S., Folkman S., Transactional Theory and Research on Emotions and Coping, „European Journal of Personality” 1987, nr 1, s. 141–169. DOI: 10.1002/per.2410010304.
Morales-Rodríguez, F.M., Espigares-López, I., Brown, T., Pérez-Mármol, J.M., The Relationship Between Psychological Well-Being and Psychosocial Factors in University Students, „International Journal of Environmental Research and Public Health”, t. 17, 2020, nr 13, s. 1–20. DOI: 10.3390/ijerph17134778.
Morelli M., Chirumbolo A., Baiocco R., Cattelino E., Academic Failure: Individual, Organizational, and Social Factors, „Psicología Educativa”, t. 27, 2021, nr 2, s. 167–175. DOI: 10.5093/psed2021a8.
Neves J., Leman J., Engagement with Learning and the Development of Skills in United Kingdom Students, w: Global Student Engagement, red. H. Coates, X. Gao, F. Guo, J. Shi, Routledge, London 2022, s. 73–96.
Picton, A., Work-Life Balance in Medical Students: Self-Care in a Culture of Self-Sacrifice, „BMC Medical Education”, t. 21, 2021, nr 8, s. 1–12. DOI: 10.1186/s12909-020-02434-5.
Pluta-Olearnik M., Nowe generacje studentów z perspektywy współtworzenia wartości w uniwersytecie, „Marketing Instytucji Naukowych i Badawczych”, t. 34, 2019, nr 4, s. 1–20. DOI: 10.2478/minib-2019-0045.
Pshembayeva E., Pfeyfer N., Uaikhanova M., Bubenchikova A., Career Success: Analysis and Development of Career Opportunities in Students, „Frontiers in Education”, t. 7, 2022, s. 1–10. DOI: 10.3389/feduc.2022.999541.
Sprynska Z., Tychmanowicz A., Filipiak S.A., Kto jest szczęśliwszy? Optymizm, wartości i satysfakcja z życia studentów polskich i ukraińskich, „Czasopismo Psychologiczne”, t. 25, 2019, nr 1, s. 69–77. DOI: 10.14691/CPPJ.25.1.69.
Szegedi K., Győri Z., Juhasz T., Factors Affecting Quality of Life and Learning-Life Balance of University Students in Business Higher Education, „Humanities and Social Sciences Communications”, t. 11, 2024, nr 113, s. 1–10. DOI: 10.1057/s41599-024-02603-7.
Sztompka P., Uniwersytet współczesny. Zderzenie dwóch kultur, „Nauka” 2014, nr 1, s. 7–18.
Tindle R., Castillo P., Doring N., Grant L., Wills R., Developing and Validating a University Needs Instrument to Measure the Psychosocial Needs of University Students, „British Journal of Educational Psychology”, t. 92, 2022, nr 4, s. 1550–1570. DOI: 10.1111/bjep.12515.
Volkman J.E., Wolf B.M., Morse C.R., Browning E., High A., Lacey H.P., Trunzo J., Samter W., Exploring College-Aged Student Anxiety: Aggravating Factors and Copying Strategies, „American Journal of Qualitative Research”, t. 8, 2024, nr 4, s. 1–23. DOI: 10.29333/ajqr/15163.
Walczak W., Wpływ kultury organizacyjnej na kształtowanie postaw i poziom zaangażowania studentów, w: Twórczość, pasja, Uniwersytet. Kategoria zaangażowania w dydaktyce akademickiej, red. J. Płuciennik, K. Klimczak, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015, s. 145–165.
Wang Y., Huebner E.S., Tian L., Parent-Child Cohesion, Self-Esteem, and Academic Achievement: The Longitudinal Relations Among Elementary School Students, „Learning and Instruction”, t. 73, 2021, s. 1–10. DOI: 101467.
Yerken A., Urbán R., Nguyen Luu L.A., Sociocultural Adaptation Among University Students in Hungary: The Case of International Students From Post-Soviet Countries, „Journal of International Students”, t. 12, 2022, nr 4, s. 867–888. DOI: 10.32674/jis.v12i4.4076.
Zuhdiyah Z., Darmayanti K.K.H., Khodijah N., The Significance of Religious Tolerance for University Students: Its Influence on Religious Beliefs and Happiness, „Islamic Guidance and Counseling Journal”, t. 6, 2023, nr 1, s. 165–182. DOI: 10.25217/igcj.v6i1.3551.
Żołnierz J., Wac K., Brzozowska A., Sak J., Poczucie własnej skuteczności, religijność a opinie na temat roli religii w radzeniu sobie z trudnościami studentów medycyny, „Journal of Education, Health and Sport”, t. 7, 2017, nr 4, s. 185–201. DOI: 10.5281/zenodo.400709.
John Paul II Catholic University of Lublin
Mgr, Katedra Psychoprofilaktyki Społecznej, Instytut Psychologii
https://orcid.org/0000-0002-5600-9894Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo zapewnia bezpłatny i otwarty dostęp (ang. open access) do całej zawartości.
Od numeru 1/2024 teksty udostępniane są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa CC BY 4.0.
Teksty opublikowane w numerach od 3/2018 do 4/2023 udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych CC BY-NC-ND 4.0.
Z utworów opublikowanych w niniejszym czasopiśmie przed nr 3/2018 można korzystać w ramach dozwolonego użytku zgodnie z art. 23-35 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
