Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1944-1984 oraz rys historyczno-metodyczny od XVII wieku
Alicja Matczuk
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-7225-3996
Abstrakt
Bibliografia historii Kościoła w Polsce w swych początkach (wiek XVI-XVIII) formowała się w ramach zestawień ogólnych, historycznych i teologicznych. W pierwszej połowie XIX wieku, kiedy pojawiały się już obszerniejsze wykazy piśmiennictwa dotyczącego dziejów Kościoła polskiego, stanowiły one część bibliografii historycznoliterackich. W drugiej połowie XIX wieku bibliografia historii Kościoła w Polsce występowała w obrębie bibliografii historycznej. Usamodzielnienie się bibliografii historii Kościoła w Polsce nastąpiło późno, bo dopiero w drugiej połowie XX wieku. Jej inspiratorem był o. Hieronim E. Wyczawski, profesor nauk teologicznych i historyk Kościoła, pracownik Akademii Teologii Katolickiej. Na potrzeby projektowanej, retrospektywnej i bieżącej, bibliografii historii Kościoła w Polsce opracował on szczegółową instrukcję dotyczącą metody jej opracowania. W 1977 roku ukazał się tom pierwszy, w trzech częściach, Bibliografii historii Kościoła w Polsce za lata 1944-1970, przygotowany pod jego kierunkiem. W latach 1977-1997 wydano kolejnych pięć tomów obejmujących okres 1971-1984. Ich autorami byli: ks. Franciszek Stopniak, ks. Marian Banaszak, Ryszard Żmuda i Piotr Latawiec. Bibliografia historii Kościoła w Polsce uwzględnia nie tylko historię Kościoła w ścisłym znaczeniu, ale również historię sztuki kościelnej, historię nauk teologicznych oraz historię liturgii i kultu. Oprócz prac z historii Kościoła katolickiego rejestruje te dotyczące dziejów innych Kościołów chrześcijańskich działających w Polsce. Ma ona układ chronologiczno-rzeczowy, z wyjątkiem tomów za lata 1971-1972 i 1973-1974, w których zastosowano układ alfabetyczny. Wersja drukowana Bibliografii za lata 1944-1984 została przekonwertowana do wersji elektronicznej i jest dostępna na serwerze Biblioteki Głównej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Aktualnie prowadzenie tej bazy nie jest kontynuowane, więc treści w niej zawarte nie są uzupełniane. Ponadto Bibliografia została zdigitalizowana i jest dostępna w Księgozbiorze Wirtualnym Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES.
Słowa kluczowe:
historia Kościoła w Polsce, bibliografia, Bibliografia historii Kościoła w Polsce, biblioteki kościelne, Biblioteka Uniwersytecka KULBibliografia
I. Źródła
Bibliografia historii Kościoła w Polsce
Banaszak Marian, Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1973-1974, Warszawa 1978.
Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1944-1970, cz. 1-3, zebrane zespołowo materiały opracował i ułożył ks. H.E. Wyczawski, Warszawa 1977.
Banaszak Marian, Bibliografia historii Kościoła w Polsce 1978-1979, Warszawa 1985.
Stopniak Franciszek, Bibliografia historii Kościoła w Polsce 1971-1972, Warszawa 1977.
Żmuda Ryszard, Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1975-1977, cz. 1-2, Warszawa 1982.
Żmuda Ryszard, Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1982-1984, cz. 1-3, Warszawa 1997.
Żmuda Ryszard, Latawiec Piotr, Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1980-1981, cz. 1-2, Warszawa 1989.
Inne bibliografie
Baumgart Jan, Bibliografia historii polskiej za rok 1948, Kraków 1952.
Bentkowski Feliks, Historia literatury polskiej wystawiona w spisie dzieł drukiem ogłoszonych, t. I-II, Warszawa 1814.
Bibliografia historii polskiej za rok 1985, oprac. W. Bukowski, S. Głuszek, Z. Solak, Wrocław 1988.
Finkel Ludwik, Bibliografia historii polskiej, cz.1-3 oraz dodatki 1-2, Lwów-Kraków 1891-1914.
Friedbergowa Maria, Bibliografia historii polskiej za lata 1933-1934, Lwów 1936.
Jocher Adam Benedykt, Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauki w Polsce, od wprowadzenia do niej druku po rok 1830 włącznie (…), t. I-III, Wilno 1840-1857.
Starowolski Szymon, Scriptorum Polonicorum Hekatontas seu centum illustrium Poloniae scriptorum elogia et vitae, Francoforti 1625.
Wiszniewski Michał, Historia literatury polskiej, t. I-X, Kraków 1840-1857.
Wyczawski Hieronim, Przegląd literatury historyczno-kościelnej za okres powojenny 1945-1948, „Polonia Sacra”, 2 (1949) s. 72-86.
II. Opracowania
Baumgart Jan, Wytyczne przy opracowaniu Bibliografii historii polskiej, „Kwartalnik Historyczny”, 56 (1948), s. 548-554.
Budziarek Marek, (rec.) Ryszard Żmuda, Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1982-1984, „Przegląd Powszechny”, (1999) nr 1, s. 112-113.
Chodynicki Kazimierz, W sprawie bibliografii historii kościoła prawosławnego w Polsce (w odpowiedzi p. mgrowi A. Derudze), „Ateneum Wileńskie”, 11 (1936) s. 9.
(ds.) (rec.) R. Żmuda, Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1975-1977, cz. 1-2, Warszawa 1982, „Za i Przeciw”, (1983) nr 9, s. 18.
Gramatowski Wiktor, Uwagi nad „Bibliografią historii Kościoła w Polsce” za lata 1944-1977, „CollectaneaTheologica”, 55 (1985) nr 1, s. 203-207.
Hleb-Koszańska Helena, Spór o początki bibliografii w Polsce, „Studia o Książce”, 3 (1972) s. 327-344.
Ilgiewicz Henryk, Instytut Naukowo-Badawczy Europy Wschodniej oraz Szkoła Nauk Politycznych w Wilnie (1930-1939), Warszawa 2019.
Korpała Józef, Dzieje bibliografii w Polsce, Warszawa 1969.
K.S. (rec.), R. Żmuda, Bibliografia historii Kościoła w Polsce za lata 1975-1977, cz. 1-2, Warszawa 1982, „Myśl Społeczna”, 19 (1983) nr 10, s. 24.
Mandziuk Józef, Banaszak Marian (1926-1997), w: Słownik polskich teologów katolickich 1994-2003, pod red. J. Mandziuka, t. 9, Warszawa 2006, s. 45-54.
Mandziuk Józef, Wyczawski Hieronim Eugeniusz (1918-1997), w: Słownik polskich teologów katolickich 1994-2003, pod red. J. Mandziuka, t. 8, Warszawa 1995, s. 643-645.
Mandziuk Józef, Zwoliński Piotr, Stopniak Franciszek (1930-2001), w: Słownik polskich teologów katolickich 1994-2003, pod red. J. Mandziuka, t. 9, Warszawa 2006, s. 624-631.
Murawiec Wiesław Franciszek, Żmuda Ryszard, Wyczawski Hieronim Eugeniusz OPM Obs (1918-1993), w: Słownik pracowników książki polskiej, suplement 4, pod red. M. Rzadkowolskiej, Warszawa 2016, s. 313-315.
Nir Roman, Polska bibliografia teologii i prawa kanonicznego za lata 1940-1970, „Collectanea Theologica”, 43 (1973) nr 4, s. 169-174.
Nir Roman, Polskie bibliografie teologiczne, „Colloquium Salutis”, 4 (1972) s. 249-268.
Nowak Adam, Złote lata bibliografii polskiej. Ludwik Finkel i jego dzieło, Warszawa 2007.
Ocalić od zapomnienia. Profesorowie Akademii Teologii Katolickiej we wspomnieniach wychowanków, pod red. J. Dołęgi, J. Mandziuka, Warszawa 2002.
Sitnik Aleksander Krzysztof, Człowiek, mistrz, przyjaciel – Hieronim Eugeniusz Wyczawski OFM (1918-1993), w: Źródła wielkością mistrzów. Księga jubileuszowa dedykowana prof. Piotrowi Pawłowi Gachowi, red. M. Nowak, R. Jusiak, J. Mazur, Lublin 2013, s. 207-227.
Sitnik Aleksander Krzysztof, Hieronim Eugeniusz Wyczawski OFM (1918-1993), w: Tempus est optimus magister vitae. Prace dedykowane ojcu prof. Wiesławowi Franciszkowi Murawcowi OFM, red. A.K. Sitek, Kraków 2010, s. 195-204.
Sitnik Aleksander Krzysztof, Historyk Kościoła Hieronim Eugeniusz Wyczawski OFM (1918-1930), w: Niezwykli franciszkanie XX/XXI stulecia, red. S.B. Tomczak, cz. 2, Poznań 2012, s. 141-162.
Starnawski Jerzy, Szymona Starowolskiego Hekatontas i początki bibliografii, „Roczniki Humanistyczne”, 12 (1964) z. 1, s. 133-150.
Szymański Józef, O bibliografię historii polskiej, „Zeszyty Naukowe KUL”, 4 (1961) nr 1, s. 126-129.
Weiss Anzelm, Stopniak Franciszek, w: Encyklopedia 100-lecia Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. E. Gigilewicz, t. 2, Lublin 2018, s. 283.
Znajomski Artur, Bariery polityczne w bibliografiach polskich po II wojnie światowej, w: Książka ponad podziałami, pod red. A. Krawczyka, Lublin 2007, s. 113-126.
Żbikowska-Migoń Anna, Gdańscy bibliografowie doby Oświecenia, „Libri Gedanenses”, 13/14 (1995-1996) s. 33-48.
Żmuda Ryszard, W odpowiedzi ks. Wiktorowi Gramatowskiemu SJ na recenzję Bibliografii historii Kościoła w Polsce, „Collectanea Theologica”, 55 (1985) nr 4, s. 183-186.
III. Netografia
Banaszak Marian, Ks. prof. dr hab. Eugeniusz Hieronim Wyczawski, „Studia Theologica Varsaviensis”, 26 (1988) nr 2, s. 5-12, https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_Theologica_Varsaviensia/Studia_Theologica_Varsaviensia-r1988-t26-n2/Studia_Theologica_Varsaviensia-r1988-t26-n2-s5-12/Studia_Theologica_Varsaviensia-r1988-t26-n2-s5-12.pdf. (dostęp: 20.10.2021).
Latawiec Piotr, Dr Ryszard Żmuda (ur. 1950), „Forum Bibliotek Medycznych”, 5 (2012) nr 2, s. 442-460 (spis publikacji), http://forum.bg.umed.lodz.pl/images/wydawnictwa/forum/ForumNr10.pdf (dostęp: 6.05. 2021).
Mandziuk Józef, Ksiądz prof. dr hab. Franciszek Stopniak – historyk Kościoła w Polsce w czasach najnowszych (w 70-tą rocznicę urodzin), „Saeculum Christianum”, (2000) nr 2, s. 5-14, bazhum.muzhp.pl/media/files/Saeculum_Christianum_pismo_historyczne/Saeculum_Christianum_pismo_historyczne-r2000-t7-n2/Saeculum_Christianum_pismo_historyczne-r2000-t7-n2-s5-14.pdf (dostęp: 6.05.2021).
Mandziuk Józef, Życie i działalność ks. prof. dr. hab. Hieronima Eugeniusza Wyczawskiego OFM Obs. (1918-1993), „Studia Theologica Varsaviensia”, 31 (1993) s. 7-17, https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Studia_Theologica_Varsaviensia/Studia_Theologica_Varsaviensia-r1993-t31-n1/Studia_Theologica_Varsaviensia-r1993-t31-n1-s7-17/Studia_Theologica_Varsaviensia-r1993-t31-n1-s7-17.pdf (dostęp: 6.05.2021).
Myszor Wincenty, Ks. Profesor dr hab. Marian Banaszak w ATK, „Saeculum Christianum”, (1994) nr 1/2, s. 7-11, https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Saeculum_Christianum_pismo_historyczne/Saeculum_Christianum_pismo_historyczne-r1994-t1-n2/Saeculum_Christianum_pismo_historyczne-r1994-t1-n2-s7-11/Saeculum_Christianum_pismo_historyczne-r1994-t1-n2-s7-11.pdf (dostęp: 6.05.2021).
Szumilas Dorota, Dziedzinowe bazy bibliograficzne Biblioteki Uniwersytetu Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, „EBIB” 2009, nr 19, http://www.ebib.pl/publikacje/matkonf/mat19/szumilas.php (dostęp: 6.05.2021).
Żmuda Ryszard, Dokumentacja działalności naukowej i dydaktycznej ks. prof. dr. hab. Hieronima Eugeniusza Wyczawskiego OFM za lata 1947-1992, Kalwaria Zebrzydowska 1993, https://digital.fides.org.pl/dlibra/show-content/publication/edition/777?id=777 (dostęp: 20.10.2021).
Żmuda Ryszard, Dyrektor Biblioteki Głównej Uniwersytetu Stefana Wyszyńskiego w Warszawie – mgr Piotr Latawiec, starszy kustosz dyplomowany, „Fides”, (2014) nr 1, s. 221-234, http://docplayer.pl/19183011-Ryszard-zmuda-dyrektor-biblioteki-glownej-uniwersytetu-kardynala-stefana-wyszynskiego-w-warszawie-mgr-piotr-latawiec-starszy-kustosz-dyplomowany.html (dostęp: 6.05.2021).
Żmuda Ryszard, Kościelne dyscypliny naukowe bez bibliografii?„Saeculum Christianum”, 18 (2011) nr 2, s. 284-304, https://digital.fides.org.pl/dlibra/publication/1399/edition/1290?language=en (dostęp: 20.10.2021).
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0001-7225-3996
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
