Opracowanie fotografii w Narodowym Archiwum Cyfrowym. Uwagi do zespołów i zbiorów o tematyce kościelnej

Katarzyna Kalisz

Abstrakt

W zasobie Narodowego Archiwum Cyfrowego są przechowywane fotografie wytworzone i zgromadzone przez agencje fotograficzne, czołowych polskich fotografów zawodowych, fotoreporterów lub fotografów amatorów. Fotografie te mogą stanowić samodzielne całości, bądź być częścią zespołów aktowych. W artykule poruszono zagadnienia związane z zespołami (zbiorami) składającymi się wyłącznie z dokumentacji fotograficznej. Akty normatywne wydane przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych ustalają sposób postępowania z materiałami archiwalnymi. Są to: Zarządzenie nr 7 z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie ewidencjonowania zasobu archiwalnego w archiwach państwowych oraz Zarządzenie nr 8 z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie inwentaryzacji ma­teriałów archiwalnych oraz sporządzania i zatwierdzania elektronicznych in­wentarzy archiwalnych dla zespołów (zbiorów) w archiwach państwowych. W Zarządzeniu nr 34 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 9 września 2019 r. w sprawie zasad porządkowania i inwentaryzacji dokumentacji fotograficznej w archiwach państwowych wskazano w szczególności na sposób postępowania z fotografiami. Dokumentacja fotograficzna powinna posiadać ewidencję. W przypadku gdy stan zachowania zdjęć budzi wątpliwości, a także jest przeszkodą w digi­talizacji, należy skonsultować się z dyplomowanym konserwatorem i w razie konieczności przeprowadzić konserwację. Inwentaryzacja i digitalizacja wraz z przepakowaniem do opakowań zabezpieczających to kolejne etapy pracy nad zespołem (zbiorem) archiwalnym. Podczas prac inwentaryzacyjnych oceniana jest wartość archiwalna materiałów. Wstęp do inwentarza zawiera informacje dopełniające posiadaną wiedzę o materiałach w zespole (zbiorze) oraz o ich twórcy (autorze kolekcji). Do prac ewidencyjnych czy inwentaryzacyjnych najlepiej wykorzystać Zintegrowany System Informacji Archiwalnej (ZoSIA).  W Narodowym Archiwum Cyfrowym są przechowane zespoły i zbiory poświęcone tematyce kościelnej. W artykule omówiono je z uwagi na intere­sującą zawartość, metodę opracowania i opisu, problematykę autorskich praw majątkowych, możliwość wykorzystania przez użytkowników, a także ocenę wartości archiwalnej. Są to głównie: 3/19/0 Zbiór fotografii dotyczących obchodów kościelnych Tysiąclecia Chrztu Polski, 3/43/0 Archiwum fotograficzne Stanisława Porębskiego, 3/76/0 Zbiór fotografii dotyczących uroczystości beatyfikacyjnych księdza Jerzego Popiełuszki w Warszawie, 3/78/0 Zbiór ko­pii cyfrowych fotografii dotyczących opactwa Benedyktynów w Tyńcu, 3/82/0 Kolekcja Mariana Romaniuka dotycząca Prymasa Polski Kardynała Stefana Wyszyńskiego.