Proboszczowie w Rokitnie w latach 1837-1935
O. Roland Prejs OFMCap
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-4412-3315
Abstrakt
Rokitno to parafia i sanktuarium maryjne na zachodnich krańcach Wielkopolski. Do 1793 roku należało do Polski. Odpusty maryjne gromadziły w nim zarówno Polaków, jak i Niemców. Do 1836 roku posługę duszpasterską pełnili tutaj cystersi z opactwa w niedalekim Bledzewie. Po skasowaniu opactwa obowiązki proboszcza sprawowało kolejno sześciu kapłanów: Johann Paul Katke, August (Augustin) Gismann (Gissmann), Alexander Pestrich (Pestrych), Josef Garske, Linus Hübscher i Wilhelm Klemt. Oprócz J.P. Katkego wszyscy pochodzili z zachodniej Wielkopolski, odbyli przygotowanie do kapłaństwa w seminariach duchownych w Poznaniu (studia teoretyczne) i Gnieźnie (rok praktyczny) oraz posługiwali się zarówno językiem polskim, jak i niemieckim. Jedynie o J.P. Katkem nie możemy potwierdzić tych informacji z powodu braku źródeł. Poza A. Gismannem, pozostali radzili sobie z wyzwaniem, którym była organizacja dorocznych odpustów, ale największe zasługi tak w zakresie organizowania odpustów, jak i w sferze codziennego kierowania parafią miał A. Pestrich.
Słowa kluczowe:
Rokitno, archidiecezja poznańska, duchowieństwoBibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie (AAG)
sygn. A. Sem. 2, Liber alumnorum 1848-1922.
Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu (AAP)
sygn. KA 0272, KA 0300, KA 0489, KA 0879, KA 8458, KA 11076, KA 12448, OA IX 054.
Źródła drukowane
Amtliche Bekanntmachungen der Apostolischen Administratur Tütz, 1922-1924.
Amtliche Bekanntmachungen der Freien Prälatur Schneidemühl, 1935.
Elenchus Universi Cleri Archi-Dioecesis Gnesnensis 1900-1912, Poznań 1899-1911.
Elenchus Universi Cleri Archi-Dioecesis Posnaniensis 1837-1923, Poznań 1836-1922.
Freie Prälatur Schneidemühl 1940, Schneidemühl 1940.
Opracowania
Bąk Ludwik, Dzieje szkoły średniej w Wałczu. Od kolegium jezuickiego do liceum ogólnokształcącego (1665-1995), Wałcz 1998.
Ciechanowicz Jerzy, Tuczno – miejsce utworzenia administracji kościelnej Pogranicza, „Studia i Materiały do Dziejów Ziemi Wałeckiej”, 2 (2011) s. 27-39.
Dratwa Bolesław, Organizacja Niezależnej Prałatury Pilskiej, „Gorzowskie Wiadomości Kościelne”, 29 (1985) s. 309-316.
Grabowska Bożena, Ikonografia przedstawienia Matki Bożej Rokitniańskiej, w: Sanktuarium rokitniańskie. Dzieje i konteksty, red. G. Chojnacki, A. Draguła, Zielona Góra 2009, s. 107-112.
Grabowska Bożena, Peregrynacja Matki Bożej Rokitniańskiej na dwór królewski w Warszawie. Przyczynek do dziejów obrazu, „Adhibenda”, 4 (2017) s. 19-30.
Grabowska Bożena, Program ikonograficzny polichromii z Sanktuarium Maryjego w Rokitnie, „Lubuskie Materiały Konserwatorskie”, 3 (2005-2006) s. 126-131.
Grabowska Bożena, Udział cystersów z klasztorów w Paradyżu i Bledzewie w przemianach sztuki XVIII w. na zachodnim pograniczu Wielkopolski, „Dziedzictwo Kulturowe Regionu Pogranicza”, 7 (2018) s. 37-54.
Kondracki Tadeusz, Matka Cierpliwie Słuchająca z rokitniańskiego sanktuarium strażniczką wiary polskiego ludu, w: Sursum corda. Księga jubileuszowa ku czci księdza biskupa Adama Dyczkowskiego, red. A. Brenk, [Poznań] 2002, s. 237-249.
Kufel Robert Romuald, Słownik biograficzny księży pracujących w Kościele gorzowskim 1945-1956, t. 1, Zielona Góra 2016.
Liman Stefan, Binder Leon Antoni, w: Księża społecznicy w Wielkopolsce 1894-1919. Słownik biograficzny, red. M. Banaszak, J. Kozłowski, A. Polakowska, M. Wojciechowska, t. 1, A-H, Gniezno 2007, s. 68.
Łukaszewicz Józef, Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecezyi poznańskiej, t. 2, Poznań 1859.
Mross Henryk, Słownik biograficzny kapłanów Diecezji Chełmińskiej wyświęconych w latach 1821-1920, Pelplin 1995.
Nowacki Józef, Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. 2, Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój, Poznań 1964.
Oleksiński Jerzy, Binder Leon, w: Południowe Pogranicze. Słownik historyczny, red. J. Benyskiewicz, Zielona Góra 1983, s. 20-21.
Petzelt Leo, Die Errichtung der Erzbischöflichen Delegatur unddie Anfänge der Apostolischen Administratur Tütz, w: Apostolische Administratur Schneidemühl, oprac. F. Westpfahl, Schneidemühl 1928, s. 12-14.
Prejs Roland, Cystersi na zachodnich granicach archidiecezji poznańskiej w 1829 r., „Saeculum Christianum”, 27 (2020) nr 2, s. 146-157. (Crossref)
Prejs Roland, Kapłani archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej w szeregach duchowieństwa prałatury pilskiej, w: Artem historicam aliis tradere. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Anzelma Weissa, red. W. Bielak, J. Marczewski, T. Moskal, Lublin 2011, s. 265-282.
Prejs Roland, Prałatura Pilska w świetle schematyzmu z 1940 r., „Roczniki Teologiczne”, 55 (2008) z. 4, s. 31-48.
Prejs Roland, Proboszczowie w Skwierzynie w latach 1768-1920, „Roczniki Teologiczne”, 69 (2022) z. 4, s. 25-38. (Crossref)
Prejs Roland, Próba odbudowy? Z dziejów Prałatury Pilskiej (luty – sierpień 1945 roku), w: Universitati serviens. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Stanisława Wilka SDB, red. J. Walkusz, M. Krupa, Lublin 2014, s. 201-209.
Sprungala Martin, Die Freie Prälatur Schneidemühl – die kirchliche Neuordnung der Provinz Posen nach 1919, „Jahrbuch Weichsel-Warthe”, 49 (2003) s. 76-85.
Szugalski Tomasz, Proboszczowie i komendarze pilscy w latach 1815-1914, „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie”, 6 (2001) s. 155-162.
Śmierzchalski-Wachocz Dariusz, Matka Boża Obozowa. Geneza i rozwój kultu obrazu Matki Bożej Rokitniańskiej do 1945 roku, w: Sanktuarium rokitniańskie. Dzieje i konteksty, red. G. Chojnacki, A. Draguła, Zielona Góra, 2009, s. 9-26.
Waberski Grzegorz, Wolna Prałatura Pilska, „Kronika Wielkopolski”, 29 (2001) nr 1, s. 36-46.
Weiler Eugen, Die Geistlichen in Dachau sowie in anderen Konzentrationslagern und in Gefängnissen, Mödling1971.
Zieliński Zygmunt, Kościół katolicki w Wielkim Księstwie Poznańskim w latach 1848-1865, Lublin 1973.
Zieliński Zygmunt, Kulturkampf w archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej w latach 1873-1887, Poznań 2011.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-4412-3315
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
