Uczniowie gnieźnieńskiej szkoły katedralnej w drugiej połowie XV wieku: z badań nad zróżnicowaniem społecznym w edukacji w późnośredniowiecznej Polsce

Źródła

Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie (AAG)

ACap. B 15, 16.

ACons. A 33-35, 39, 43, 47-48, 55, 58-63, 65-67, 70.

ACons. B 1-2, 4-5.

ACons. C 3.

A.Cons. E 40.

Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu

Depositiones Testium IV.

Archiwum Państwowe w Poznaniu

Księgi sądu i urzędu grodzkiego w Koninie, sygn. Konin Gr. 1.

Acta capitulorum nec non iudiciorum ecclesiasticorum selecta, wyd. B. Ulanowski, t. 1, 2, 3/1, Kraków 1894-1908.

Kozak Adam, Księga sądowa gnieźnieńskich wikariuszy generalnych Sędka z Czechla i Jana z Brzóstkowa (1449-1453, 1455). Studium źródłoznawcze i edycja krytyczna, Poznań 2023.

Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400-1508: Biblioteka Jagiellońska rkp. 258, t. 2, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska, przy współpracy R. Grzesika, Kraków 2004.

Najstarsza księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1402-1541, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska, Warszawa 2011.

Opracowania

Bartoszak Michał, Studenci z Poznania na uniwersytetach w latach 1490-1505: pochodzenie społeczne i kariery, „Roczniki Historyczne”, 88 (2022) s. 123-166.

Bartoszewicz Agnieszka, Piśmienność mieszczańska w późnośredniowiecznej Polsce, Warszawa 2012.

Bogucka Maria, Samsonowicz Henryk, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Łódź 1986.

Borawska Teresa, Życie umysłowe na Warmii w czasach Mikołaja Kopernika, Toruń 1996.

Boroda Krzysztof, Studenci Uniwersytetu Krakowskiego w późnym średniowieczu, Kraków 2010.

Borzyszkowski Marian, Szkoły diecezji warmińskiej od XIII do połowy XVI wieku, „Studia Warmińskie”, 2 (1965) s. 31-63.

Chłopocka Helena, Rozwój Gniezna w późnym średniowieczu, w: Dzieje Gniezna, red. J. Topolski, Warszawa 1965, s. 157-187.

Chodyński Stanisław, Szkoła katedralna włocławska. Szkic historyczny na podstawie akt kapitulnych skreślony, Włocławek 1900.

Corona Regni Poloniae, „Atlas Źródeł i Materiałów do Dziejów Dawnej Polski”, (2014) nr 1, https://atlasfontium.pl/corona-regni-poloniae-pl/ (dostęp: 17.06.2023).

Dembiński Paweł, Poznańska kapituła katedralna schyłku wieków średnich. Studium prozopograficzne 1428-1500, Poznań 2012.

Gąsiorowski Antoni, Circumspecti ac illuminati viri. Adwokaci gnieźnieńscy początków XV wieku, w: Mente et litteris. O kulturze i społeczeństwie wieków średnich, red. H. Chłopocka, Poznań 1984, s. 247-252.

Gąsiorowski Antoni, Gniezno monarsze i Gniezno biskupie w średniowieczu, w: 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Gniezno 2000, s. 143-163.

Gąsiorowski Antoni, Kanonicy włocławscy w najstarszej metryce kapitulnej (1435-1500), w: Duchowieństwo kapitulne w Polsce średniowiecznej i wczesnonowożytnej, Toruń 2000, s. 9-51.

Gąsiorowski Antoni, O mieszczanach studiujących na Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku, w: Aetas media, aetas moderna. Studia ofiarowane profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa 2000, s. 653-663.

Gąsiorowski Antoni, Szamotulscy studenci na krakowskim uniwersytecie w XV i XVI wieku, w: Szamotuły: karty z dziejów miasta, red. A. Gąsiorowski, Szamotuły 2006, s. 65-97.

Gąsiorowski Antoni, Urzędnicy wielkopolscy 1385-1500. Spisy, Poznań 1968.

Gąsiorowski Antoni, Skierska Izabela, Średniowieczni oficjałowie gnieźnieńscy, „Roczniki Historyczne”, 61 (1995) s. 37-86.

Gniezno w drugiej połowie XVI wieku, oprac. A.P. Orłowska, w: Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku, cz. 1, Warszawa 2017.

Górczak Zbyszko, Kariery majątkowe rodzin aspirujących do kręgu elity możnowładztwa wielkopolskiego w drugiej połowie XV i początkach XVI w., Poznań 2013.

Hajdukiewicz Leszek, Krakowska szkoła zamkowa, 1510-1810, „Studia do Dziejów Wawelu”, 1 (1955) s. 203-348.

Jurek Tomasz, Biskupstwo poznańskie w wiekach średnich, Poznań 2018.

Jurek Tomasz, Książ – dobra, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, red. A. Gąsiorowski, cz. II, z. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991.

Jurek Tomasz, Mazowieckie świnie, Ślązacy i dobrzy ludzie z ziemi sandomierskiej. Z badań nad stereotypami dzielnicowymi w Polsce późnośredniowiecznej, w: Świat średniowiecza: studia ofiarowane Profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi, red. A. Bartoszewicz, Warszawa 2010, s. 716-733.

Jurek Tomasz, Średniowieczne Szamotuły i ich dziedzice, w: Szamotuły. Karty z dziejów miasta, z. 1, red. A. Gąsiorowski, Szamotuły 2006, s. 11-64.

Jurek Tomasz, Ziemia występku i zawiści. Stereotyp Mazowsza i Mazowszan w późnym średniowieczu, „Kronika Miasta Poznania”, (2012) nr 1, s. 27-41.

Jurek Tomasz, Z Poznania w świat i z powrotem. Poznańscy studenci w średniowieczu, „Kronika Miasta Poznania”, (2020) nr 2, s. 11-39.

Kaczmarek Krzysztof, Święcenia duchowieństwa w diecezji gnieźnieńskiej w latach 1482-1493, Poznań 2018.

Karbowiak Antoni, Szkoła katedralna krakowska w wiekach średnich, Kraków 1899.

Karbowiak Antoni, Szkoła katedralna kujawska w wiekach średnich, „Kwartalnik Historyczny”, 12 (1898) s. 763-777.

Karczewska Joanna, Rozmieszczenie wsi zagrodowych i drobnoszlacheckich w powiecie gnieźnieńskim na przełomie XV i XVI wieku, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, 29 (2014) nr 2, s. 19-40.

Karczewski Dariusz, Dzieje klasztoru Norbertanek w Strzelnie do początku XVI wieku, Inowrocław 2001.

Kartoteka Słownika Historyczno-Geograficznego Wielkopolski Instytutu Historii PAN w Poznaniu.

Kartoteka Słownika Historyczno-Geograficznego Mazowsza w Średniowieczu, https://rcin.org.pl/dlibra/publication/244821/edition/231649 (dostęp: 17.06.2023).

Korytkowski Jan, Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych, t. 1, Gniezno 1883.

Kozak Adam, Piętnastowieczne listy kandydatów do święceń z archidiecezji gnieźnieńskiej, „Studia Źródłoznawcze”, 59 (2021) s. 145-166.

Kozak Adam, Pleszew w późnym średniowieczu i u progu epoki nowożytnej (koniec XIV – początek XVI wieku), Poznań 2020.

Kozak Adam, W poszukiwaniu metody edycji późnośredniowiecznych kościelnych źródeł sądowych, w: Editiones sine fine, t. 1, red. K. Kopiński, W. Mrozowicz, J. Tandecki, Toruń 2017, s. 163-175.

Kürbisówna Brygida, Udział Gniezna w dorobku kulturalnym średniowiecznej Polski, w: Dzieje Gniezna, red. J. Topolski, Warszawa 1965, s. 188-217.

Łosowska Anna, Kolekcja Liber legum i jej miejsce w kulturze umysłowej późnośredniowiecznego Przemyśla, Warszawa-Przemyśl 2007.

Łosowska Anna, Paweł Wietnicki: rektor szkoły katedralnej przemyskiej i jego kariera na tle późnośredniowiecznej umysłowości mieszczańskiej, w: Historia, memoria, scriptum: księga jubileuszowa z okazji osiemdziesięciolecia urodzin Edwarda Potkowskiego, red. J. Krochmal, Warszawa 2015, s. 239-246.

Manikowska Halina, Szkoły: nauczanie szkolne i uniwersyteckie, w: Kultura Polski średniowiecznej XIV-XV w., red. B. Geremek, Warszawa 1997, s. 308-365.

Meyer Emil, Die Kathedralschule in Gnesen im Mittelalter, „Deutsche Wissenschaftliche Zeitschrift im Wartheland”, 3-4 (1941) s. 59-70.

Mrozowski Krzysztof, Przestrzeń i obywatele Starej Warszawy od schyłku XV wieku do 1569 roku, Warszawa 2020.

Nowacki Józef, Kościół katedralny w Poznaniu: studium historyczne, [Poznań] 1959.

Nowak Tadeusz, Własność ziemska w ziemi łęczyckiej w czasach Władysława Jagiełły, Łódź 2003.

Ożóg Krzysztof, Kultura umysłowa w Krakowie w XIV wieku. Środowisko duchowieństwa świeckiego, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1987.

Pawlak Ireneusz, Gnieźnieńska szkoła katedralna w I połowie XVI wieku, „Studia Gnesnensia”, 5 (1979-1980) s. 311-321.

Podziały kościelne Wielkopolski w końcu XVI wieku, oprac. A. Borek, B. Szady, w: Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku, cz. 1, Warszawa 2017.

Puzio Jan, Wrocławska szkoła katedralna w XIII i XIV w., „Colloquium Salutis. Wrocławskie Studia Teologiczne”, 2 (1970) s. 103-118.

Rechowicz Marian, Początki szkoły katedralnej w Gnieźnie, „Roczniki Humanistyczne”, 20 (1972) z. 2, s. 35-42.

Rył Jadwiga, Biblioteka katedralna w Gnieźnie, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 32 (1976) s. 159-248.

Skierska Izabela, Konsystorz gnieźnieński w XV wieku, w: 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Gniezno 2000, s. 193-215.

Skierska Izabela, Pleban w późnośredniowiecznej Polsce, w: Kolory i struktury średniowiecza, red. W. Fałkowski, Warszawa 2004, s. 155-180.

Skierska Izabela, Źródła do badania praktyk religijnych w średniowiecznej Polsce: akta sądów kościelnych i kapituł, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 87 (2007) s. 175-194.

Skoczek Józef, Dzieje lwowskiej szkoły katedralnej, Lwów 1929.

Słownik historyczno-geograficzny województwa płockiego w średniowieczu, oprac. A. Borkiewicz-Celińska, z. 1, Wrocław 1980, t. 4, Warszawa 2000.

Stopka Krzysztof, Szkoły katedralne metropolii gnieźnieńskiej w średniowieczu. Studia nad kształceniem kleru polskiego w wiekach średnich, Kraków 1994.

Stopka Krzysztof, W cieniu katedry – szkoła katedralna gnieźnieńska w wiekach średnich, w: 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, red. J. Strzelczyk, J. Górny, Gniezno 2000, s. 217-234.

Sumowski Marcin, Święcenia duchowieństwa w późnośredniowiecznych Prusach, „Roczniki Historyczne”, 85 (2019) s. 27-88.

Szybkowski Sobiesław, Kujawska szlachta urzędnicza w późnym średniowieczu (1370-1501), Gdańsk 2006.

Szymborski Wiktor, Odpusty w Polsce średniowiecznej, Kraków 2011.

Teki Dworzaczka – Monografie, http://teki.bkpan.poznan.pl/index_monografie.html (dostęp: 17.06.2023).

Topolski Jerzy, Gniezno miejscem wielkich jarmarków, w: Dzieje Gniezna, red. tenże, Warszawa 1965, s. 260-324.

Topolski Jerzy, Rola Gniezna w handlu europejskim od XV do XVII wieku, „Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, 7 (1962) z. 2, s. 5-77.

Wasielewski Krzysztof, Młodzież wiejska na uniwersytecie. Droga na studia, mechanizmy alokacji, postawy wobec kształcenia, Toruń 2013.

Wiesiołowski Jacek, Biedni, bogaci, przeciętni. Stratyfikacja społeczeństwa polskiego w końcu XV w., w: Biedni i bogaci. Studia z dziejów społeczeństwa i kultury ofiarowane Bronisławowi Geremkowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa 1992, s. 145-153.

Wiesiołowski Jacek, Funkcje centralne Poznania a problem regionalizmu wielkopolskiego w późnym średniowieczu, w: Państwo, naród, stany w świadomości wieków średnich. Pamięci Benedykta Zientary 1929-1983, red. A. Gieysztor, S. Gawlas, Warszawa 1990, s. 195-214.

Wiesiołowski Jacek, Sieć miejska w Wielkopolsce XIII-XVI wieku. Przestrzeń i społeczeństwo, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 28 (1980) s. 385-399.

Wiśniowski Eugeniusz, Sieć szkół parafialnych w Wielkopolsce i Małopolsce w początkach XVI w., „Roczniki Humanistyczne”, 15 (1967) z. 2, s. 85-127.

Wółkiewicz Ewa, Kościół i jego wierni. Struktury kościelne i formy pobożności w średniowiecznej Nysie, Kraków 2014.

Zajączkowski Stanisław Marian, Uwagi nad dziejami wsi kolegiaty łęczyckiej (do połowy lat siedemdziesiątych XVI w.), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, 36 (1989) s. 95-144.

Zaremska Hanna, Bronisław Geremek – zawód historyk, w: Bronisław Geremek, O średniowieczu, Warszawa 2012, s. 7-32.

Zawistowska Alicja, Horyzontalne nierówności edukacyjne we współczesnej Polsce, Warszawa 2012.