ABMK

Materiały z Archiwum Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego jako źródło poznania teatralnej działalności w łódzkich placówkach jezuitów po II wojnie światowej

Małgorzata Mieszek

Uniwersytet Łódzki , Polska
https://orcid.org/0000-0002-0737-6233


Abstrakt

Artykuł podejmuje próbę rekonstrukcji informacji na temat amatorskich teatrów działających przy łódzkich kościołach jezuickich po II wojnie światowej. Były one ważnym czynnikiem pracy ewangelizacyjnej i katechetycznej. Spajały wspólnotę, pogłębiały wiedzę religijną i duchowość wiernych. Na podstawie materiałów archiwalnych podjęto próbę rekonstrukcji ich repertuaru, częstotliwości występów, ich okazjonalności. Zajęto się również kwestią wykonawców oraz niektórymi aspektami realizacji scenicznej sztuk wystawianych u łódzkich jezuitów.

Słowa kluczowe:

jezuici, Łódź XX wiek, teatr religijny, duszpasterstwo jezuickie



Źródła archiwalne

Archiwum Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego

Rezydencja przy ul. Podleśnej (ul. M. Skłodowskiej-Curie)

Diariusz domu (14 lipiec 1946 – 14 maj 1948), sygn. 2.2.7.4.

Diariusz domu (1948-1959), sygn. 2.2.7.5 (teczka nr LdSCu5).

Diariusz domu (17 listopad 1979 – 31 sierpień 1982), sygn. 2.2.77 (teczka nr LdSCu7).

Diariusz rezydencji (1945-1948), sygn. 2.2.7.3 (teczka nr LdSCu3).

Rezydencja i parafia Imienia Jezus, ul. Sienkiewicza 60

Kazanie niedzielne i ogłoszenie parafii, 1953-1956 (brak sygn.).

Kronika domu 1974-1976, mps I 1974 (teczka nr LdS3).

Ogłoszenia kościelne, 1948-1950 (brak sygn.).

Ogłoszenia kościelne, duszpasterskie, 1956-1959 (brak sygn.).

Opracowania

Badowska Katarzyna, Szeftel Benedykt, w: Słownik kultury literackiej Łodzi do 1939 r., red. K. Badowska i in., Łódź 2022, s. 352-353. (Crossref)

Badziak Kazimierz, Chylak Karol, Łapa Małgorzata, Łódź wielowyznaniowa. Dzieje wspólnot religijnych do 1914 roku, Łódź 2014. (Crossref)

Bednarski Stanisław TJ, Upadek i odrodzenie szkół jezuickich w Polsce. Studium z dziejów kultury i szkolnictwa polskiego, Kraków 1933 (reprint, Kraków 2003).

Brudnicki Jan Zdzisław, Wit Bogusław, Jerzy Zawieyski – człowiek teatru (1902-1969), w: J. Zawieyski, Dramaty, t. 1, oprac. J.Z. Brudnicki, B. Wit, Warszawa 1985, s. 23.

Dorosz Krzysztof SJ, O wizerunkach św. Stanisława Kostki SJ w polskiej tradycji hagiograficzno-literackiej, „Studia Bobolanum”, 31 (2020) nr 2, s. 183-211. (Crossref)

Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprac. L. Grzebień SJ przy współpracy zespołu jezuitów, Kraków 2004.

Fokciński Heronim, Reczek Eugeniusz, w: Polonia włoska. Słownik Polaków i instytucji polskich we Włoszech, t. 1, red. K. Dopierała, H. Fokciński, Bydgoszcz 2001, s. 101-103.

Golicka-Jabłońska Małgorzata, Towarzysze Jezusowi, „Tygiel Kultury”, (1996) nr 2, s. 127-128.

Ihnatowicz Mateusz, Zarys historii Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej jezuitów w świetle materiałów aparatu bezpieczeństwa (1945-1989), Poznań 2021.

Jastrzębowski Jan, Pieśń bezimiennego Krzyżowca, „Przegląd Powszechny”, 194 (1932) nr 580, s. 16-19.

Kadulska Irena, Akademia Połocka. Ośrodek kultury na Kresach (1812-1820), Gdańsk 2014.

Kłoczowski Jerzy, Müllerowa Lidia, Skarbek Jerzy, Zarys dziejów Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 1986.

Kowalska Magdalena, Polski teatr amatorski w Łodzi w latach 1850-1918, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Scientiar Artium et Litterarum”, 2 (1990) s. 91-95.

Kuligowska-Korzeniewska Anna, Ligia „osnuta na tle powieści Henryka Sienkiewicza” (1898), w: Sienkiewicz i teatr, red. A. Kuligowska-Korzeniewska, Warszawa 2019, s. 163-173.

Kuligowska-Korzeniewska Anna, Sienkiewicz i teatr. W stulecie odzyskania Niepodległości, w: Sienkiewicz i teatr, red. A. Kuligowska-Korzeniewska, Warszawa 2019, s. 11-25.

Kuźmak Krystyna, Reczek Eugeniusz (1916-1971), w: Polski słownik biograficzny, t. 30, red. E. Rostworowski, Kraków 1987, s. 703-704.

Leyko Małgorzata, Teatr polski w Łodzi, w: Słownik kultury literackiej Łodzi do 1939 r., red. K. Badowska i in., Łódź 2022, s. 361-364.

Mieszek Małgorzata, „Święty młodzieniaszek polski”. Stanisław Kostka bohaterem wybranych dramatów z początku XX wieku, „Pamiętnik Literacki”, 115 (2024) z. 3, s. 63-72. (Crossref)

Mirek Stanisław, Teatr szkolny i akademie, w: Sprawozdanie dyrekcji gimnazjum oo. Jezuitów w Wilnie […] za rok szkolny 1927/1928, Wilno 1928, s. 42-45.

Mycielska Helena, Sodalicje mariańskie Pań w Polsce, w: Księga Pamiątkowa Mariańska: ku czci pięćdziesięciolecia ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny, t. 1, Lwów-Warszawa 1905, s. 572-576.

Okoń Jan, Dramat i teatr szkolny. Sceny jezuickie XVII wieku, Wrocław 1970.

Okoń Jan, Jezuicka scena religijna w Polsce, w: tegoż, Na scenach jezuickich w dawnej Polsce (rodzimość i europejskość), Warszawa 2006, s. 99-120.

Paluszkiewicz Felicjan, Człowiek, który umiał chcieć. Ks. Eugeniusz Reczek (2.1.1917-11.2.1971), w: tegoż, Przyszli służyć, Rzym 1985, s. 171-178.

Paluszkiewicz Felicjan, Jezuici w Łodzi. Historia rezydencji i kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP, „Komunikaty”, (1993) nr 6, s. 11-16.

Paluszkiewicz Felicjan, Jezuici w Łodzi. Kościół Najświętszego Serca Jezusowego, Warszawa 1994.

Paluszkiewicz Felicjan, Jezuici w Łodzi. Kościół Najświętszego Serca Jezusa 1945-1995, Łódź 1996.

Paluszkiewicz Felicjan, Jezuici w Łodzi na zakończenie służby przy kościele Niepokalanego Poczęcia NMP, Łódź 1993.

Paluszkiewicz Felicjan, Tytan pracy, w: 50 lat Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego (1926-1976). Sylwetki i wspomnienia, Rzym 1976, s. 195-204.

Pronobis Tomasz, Łódź, w: tegoż, Historia domów Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego, cz. 1, 1917-1939, Warszawa 2001, s. 99-115; cz. 2, 1939-1945, Warszawa 2002, s. 25-26.

Ratio atque institutio studiorum SJ, czyli Ustawa szkolna Towarzystwa Jezusowego (1599), wstęp i oprac. K. Bartnicka i T. Bieńkowski, Warszawa 2000.

Rostworowski Tomasz, Szerzyć Królestwo. Wspomnienia i dzienniki 1939-1972, Warszawa 2004.

Rostworowski Tomasz, Zaraz po wojnie. Wspomnienia duszpasterza, Paris 1986.

Sędzin Robert, Teatr szkolny, w: Gimnazjum Ojców Jezuitów w Wilnie w latach 1922-1940 (monografia), red. R.J. Cybulski, Bydgoszcz [1997], s. 161-173.

Ślązak Ewelina, Tomasz Maria Rostworowski TJ (1904-1974), w: Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego, t. 6, red. R. Łatka, Warszawa 2023, s. 302-309.

Witczak Lucyna, Wkład Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w działalność duszpasterską archidiecezji łódzkiej, w: Archidiecezja łódzka w latach 1920-2020. W rocznicę powstania, red. W. Gliński, E. Ślązak, Łódź-Warszawa 2023, s. 431-450.

Wójt Kazimierz, Śp. O. Wacław Niedźwiadek, „Komunikaty”, (1998) nr 2, s. 16-18.

Zawieyski Jerzy, Kartki z dziennika 1955-1969, wybór, wstęp i oprac. J.Z. Brudnicki, B. Wit, Warszawa 1983.

Pobierz

Opublikowane
2025-06-17


Mieszek, M. (2025). Materiały z Archiwum Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego jako źródło poznania teatralnej działalności w łódzkich placówkach jezuitów po II wojnie światowej. Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 124, 587–605. https://doi.org/10.31743/abmk.17304