Muzyczne przestrzenie ikonograficzne klasztoru norbertanek w Strzelnie
Dariusz Sobczak ks.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0009-0000-5378-3895
Abstrakt
Klasztor norbertanek w Strzelnie, istniejący od XII wieku, kryje w sobie bogatą kulturę muzyczną, która ustawicznie rozwija się, stając się częścią ogólnopolskiego i europejskiego dziedzictwa. Zainteresowanie przeszłością tego miejsca przypadło przede wszystkim na drugą połowę XX wieku i dzięki temu została odkryta historia sióstr norbertanek, kapeli instrumentalnej, odnaleziono księgi, muzykalia, sporządzony został katalog muzyków działających w kościele strzeleńskim w ciągu wieków. Dopełnieniem podjętych wcześniej badań naukowych jest ikonografia muzyczna znajdująca się w tej świątyni, która niesie w sobie głębokie przesłanie oraz tworzy spójną całość ze śpiewem i muzyką tam wykonywaną. Publikacja niniejsza jest więc małym odkryciem treści ikonograficznych oraz próbą odczytania ich ikonologicznego znaczenia. By osiągnąć ten rezultat, posłużono się metodą historyczną, analityczną, ikonograficzną i ikonologiczną.
Słowa kluczowe:
kościół Świętej Trójcy w Strzelnie, klasztor norbertanek, chorał gregoriański, kapela wokalno-instrumentalna, ikonografia, ikonologia, polichromia, plafon, empora, instrumenty muzyczne, apokryfyBibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie (AAG)
Akta Consystorza E 44, f. 51v.
Biblioteka Katedralna, Ms. Fragm. 121.
Opracowania
Borkowska Małgorzata, Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej, t. 1, Polska Zachodnia i Północna, Warszawa 2004.
Borkowska Małgorzata, Zapiski kronikarskie norbertanek płockich, „Nasza Przeszłość”, 84 (1995) s. 49-79. (Crossref)
Borkowska Małgorzata, Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVII-XVIII wieku, Kraków 2017.
Dzieje Wielkopolski, t. 1, red. J. Topolski, Poznań 1969.
Ekiert Janusz, Bliżej muzyki. Encyklopedia, Warszawa 1994.
Forstner Dorothea, Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 1990.
Fubini Enrico, Historia estetyki muzycznej, Kraków 1997.
Gładysz Andrzej, Strzelno, w: Encyklopedia katolicka, t. 18, red. E. Gigilewicz, Lublin 2013, kol. 1070.
Hesemann Michael, Miriam z Nazaretu. Historia, archeologia, legendy, Poznań 2014.
Hildegardis Bingensis Liber Epistolarum, red. L. van Acker, Turnhout 1991.
Kabaciński Ryszard, Historia miasta Strzelna, Bydgoszcz 2001.
Karczewski Dariusz, Dzieje klasztoru norbertanek w Strzelnie do początku XVI wieku, Inowrocław 2001.
Mądry Alina, Nowak Tomasz, Muzyka klasztoru norbertanek w Strzelnie, Strzelno 2021.
Podejko Paweł, Zientarski Władysław, Kapele instrumentalno-wokalne w Strzelnie w XVII i XVIII w., w: Z dziejów muzyki polskiej, t. 3, red. J. Wiśniowski, Bydgoszcz 1961, s. 36-47.
Rotter Lucyna, „Dźwiękami zapisane”. Instrumenty muzyczne w symbolice europejskiej, w: Wytwory rąk człowieka, red. J. Marecki, L. Rotter, Kraków 2012, s. 173-188.
Rybak Damian, Strzelno. Architektura i rzeźba romańska, Bydgoszcz 2015.
Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon-Dufour, Poznań 1994.
Sobczak Dariusz, Ks. Władysław Zientarski (1916-1991) – badacz dziejów muzyki polskiej od XV do XIX wieku, Lublin 2008.
Statuty kapituły norbertańskiej z r. 1430 w tłumaczeniu polskim z r. 1541, wyd. M. Karaś, Z. Perzanowski, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Językoznawcze”, (1970) z. 30.
Św. Augustyn, Objaśnienia Psalmów, przeł. J. Sulkowski, Warszawa 1986.
Towarek Piotr, Chrześcijańska symbolika instrumentów muzycznych, „Studia Elbląskie”, 15 (2014) s. 221-232.
Zientarski Władysław, Archiwum klasztoru norbertanek w Strzelnie. Inwentarz, maszynopis w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, Gniezno 1972.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0009-0000-5378-3895
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
