ABMK

Księgozbiory klasztorów franciszkańskich w Prusach Zachodnich w okresie ich kastaty

Wojciech Zawadzki

Wydział Nauk Historycznych; Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego; Warszawa , Polska
https://orcid.org/0000-0003-2040-8727


Abstrakt

Wśród zachodniopruskich klasztorów męskich w drugiej połowie XVIII wieku najliczniejszą grupę stanowiły placówki franciszkańskie (bernardyni - Kadyny, Lubawa, Nowe, Świecie, Toruń, Zamarte; reformaci - Brodnica, Dzierzgoń, Gdańsk Chełm, Grudziądz, Łąki Bratiańskie, Wejherowo; franciszkanie konwentualni - Chełmno, Chełmża; kapucyni – Rywałd). Po przeprowadzonych przez państwo pruskie kasatach ocalały tylko dwie placówki franciszkańskie, w Wejherowie i Łąkach Bratiańskich koło Nowego Miasta Lubawskiego. Konsekwencją zamykania domów zakonnych była dekompozycja, translokacja lub zniszczenie klasztornych księgozbiorów. Odnaleziono dotąd 7 archiwalnych katalogów bibliotek franciszkańskich z terenu Prus Zachodnich, które umożliwiają częściową identyfikację zakonnych zasobów bibliotecznych.

Słowa kluczowe:

Prusy Zachodnie, franciszkanie, franciszkanie konwentualni, bernardyni, reformaci, kapucyni, biblioteki zakonne

Borkowska M., Zakony żeńskie w Polsce w epoce nowożytnej, w: Dzieje chrześcijaństwa Polski i Rzeczypospolitej Obojga Narodów, red. J. Kłoczowski, Lublin 2010, s. 287-376.

Czaplewski P., Ważniejsze rękopisy poklasztornej biblioteki w Świeciu, „Zapiski TNT”, 4 (1917) nr 2, s. 55-56.

Krasicki I., Monachomachia czyli wojna mnichów, Warszawa 1985.

Lademann M., Biblioteka klasztoru oo. reformatów w Wejherowie, „Studia Pelplińskie”, 27 (1998) s. 221-244.

Lenart E., Biblioteki bernardyńskie w Polsce od 2. połowy XV wieku do końca wieku XVIII, w: Pięćset pięćdziesiąt lat obecności oo. bernardynów w Polsce (1453-2003), red. W.F. Murawiec D.A., Muskus, Kalwaria Zebrzydowska 2006, s. 659-676.

Liek G., Die Stadt Löbau in Westpreussen mit Berückchitigung des Landes Löbau, Marienwerder 1892.

Opgenoorth E., Verfassung, Verwaltung, Recht, Militär in Ost- und Westpreußen 1772-1807, w: Handbuch der Geschichte Ost- und Westpreußens, Teil II/2, hrsg. E. Opgenoorth, Lüneburg 1996, s. 44-48.

Piszcz E., Biblioteka klasztoru oo. reformatów w Łąkach na Pomorzu, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 2 (1961) z. 1-2, s. 207-226.

Poliński L., Szkoła zakonna dla nauki postępowania w doskonałości y edukacyi w dobrym źyciu młodziezy zakonney, powszechnie zaś dla poźytku kaźdego zakonnika, b.m. 1787.

Strutyńska M., Biblioteka bernardynów w Lubawie, w: Z badań nad polskimi księgozbiorami historycznymi, Warszawa 1986, s. 5-76.

Wojtkowski J., Katalog inkunabułów Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie, Olsztyn 2007.

Wysocki S., Kazania różne, b.m. 1750.

Zawadzki W., Duchowieństwo katolickie oficjalatu pomezańskiego w latach 1525-1821, t. 1: Studium prozopograficzne, Elbląg 2009.

Zawadzki W., Dzieje klasztoru bernardyńskiego w Kadynach, Olsztyn 2002.

Zawadzki W., Księgozbiór klasztoru bernardyńskiego w Kadynach w zasobach Biblioteki Elbląskiej, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 102 (2014) s. 333-380.

Zawadzki W., Losy franciszkanów w Prusach Zachodnich w okresie kasaty ich klasztorów, „Hereditas monasteriorum”, 2 (2013) s. 95-97.

Zawadzki W., Zakony w Pomezanii w XVII-XIX wieku, Olsztyn-Elbląg 2013.

Pobierz

Opublikowane
2019-12-20


Zawadzki, W. (2019). Księgozbiory klasztorów franciszkańskich w Prusach Zachodnich w okresie ich kastaty. Archiwa, Biblioteki I Muzea Kościelne, 112, 465–479. https://doi.org/10.31743/abmk.2019.112.24

Wojciech Zawadzki 
Wydział Nauk Historycznych; Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego; Warszawa https://orcid.org/0000-0003-2040-8727