History of the Renewal in the Holy Spirit in Poland in 1979–1988. Facts and their interpretation on the basis of the publication by Małgorzata and Marek Nowicki
Abstract
The Charismatic Renewal in Poland has become the subject of the first scientific studies, based on a solid source base. In 2013, Volume I of a monograph by Małgorzata and Marek Nowicki was published, and at the end of 2021 Volume II was issued, covering the years 1979–1988. The polemic with the authors’ theses concerns the opposition they formulated in the views of priests Bronisław Dembowski and Franciszek Blachnicki. The Nowickis’ monograph portrayed the former as a proponent of establishing the Renewal in the Holy Spirit as a separate church movement, and an opponent of ecumenical evangelistic cooperation with Protestants. The latter, however, wanted to maintain the Renewal within the Light-Life Movement and promoted ecumenical activities. The article questions the authors’ main idea. In addition to a critique of the methodology, which involves undermining the artificially created dispute and erroneously attributed views to Rev. B. Dembowski, there follows an exposition of a situation that was far more complicated than the Nowickis see it. The polemic employs sources that the book’s authors omitted in their work.
Keywords:
history of the Charismatic Renewal in Poland, Rev. Franciszek Blachnicki, Rev. Bronislaw DembowskiReferences
Źródła archiwalne
Archiwum Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego (Warszawa):
sygn. 1099, Ojciec Józef Kozłowski, pudła 1, 3, 6, 7.
Biblioteka Uniwersytecka w Łodzi:
Spuścizna Józefa Kozłowskiego, pudła 4, 5, 6, 8, 9.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
Biuro Udostępniania 01283/1123, t. 4; 01283/1126.
Dariusza Jeziornego
Clark Steve, Comments on the History of the Catholic Charismatic Renewal [mps].
List Grażyny Federowicz do Dariusza Jeziornego, 8 IV 2021.
Jacka Pawlaka (Łódź), teczka brązowa.
Parafia Najświętszego Imienia Jezus (Łódź)
Archiwum Ojca Józefa Kozłowskiego, pudło 0.
Źródła drukowane
Dar, który trwa, oprac. E. Orzechowska SJE, „Szum z Nieba”, (2003) nr 4.
Dembowski Bronisław, To już blisko 25 lat, „Zeszyty Odnowy w Duchu Świętym”, (1999) nr 4.
Dembowski Bronisław, Wiatr wieje tam, gdzie chce. Z doświadczeń Odnowy w Duchu Świętym, Kraków 1998.
Duch tchnie kędy chce. Świadectwa z dziejów Ruchu Światło-Życie Archidiecezji Warszawskiej, red. G. Łęcicki, Warszawa 2014.
Grefkowicz Andrzej, Na Bożych drogach, Warszawa 2020.
Paweł VI, Evangelii nuntiandi, nr 77, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/adhortacje/evangelii_nuntiandi (dostęp: 3.01.2021).
Wywiady
z Romanem Furgalskim, Łódź, 19 II 2019
z Krzysztofem Gliwą, Piotrków Tryb., 11 VIII 2020
z ks. Andrzejem Grefkowiczem, Częstochowa, 16 V 2019 i Magdalenka, 25 I 2022
ze Sławomirem Kmieciem, Łódź, 8 VII 2019
z Dorotą Kozłowską, Józefosław, 30 XI 2019
z Zofią Kozłowską, Józefosław, 30 XI 2019
z Bogdanem Sadowskim, Łódź, 6 XII 2019
z o. Adamem Schulzem SJ, Warszawa, 19 II 2019
telefoniczny z ks. Andrzejem Grefkowiczem, 28 VIII 2019
telefoniczny z ks. Wojciechem Nowackim, 23 I 2022
telefoniczny z Joanną Toczko, 7 VIII 2020
Opracowania
Jeziorny Dariusz, O narodzinach Odnowy Charyzmatycznej w polskim Kościele [rec.]: Małgorzata i Marek Nowiccy, Upili się młodym winem. Początki Odnowy w Duchu Świętym w Polsce (1975-1979), wyd. I, Warszawa 2013, ss. 416 i wyd. II popr., Warszawa 2016, ss. 540, „Poznańskie Studia Teologiczne”, 31 (2017) s. 275-282. (Crossref)
Kasprzak Artur, A Complicated ‘Denominator’ of the Beginnings of the History of the Charismatic Renewal in the Roman Catholic Church, „Poznańskie Studia Teologiczne”, 38 (2021) s. 57-88. (Crossref)
Łaszczyk Mieczysław, Działalność bpa Bronisława Dembowskiego w charyzmatycznym ruchu Odnowy w Duchu Świętym, w: Prawda i miłość. Księga pamiątkowa ku czci Biskupa Bronisława Dembowskiego na złoty jubileusz kapłaństwa, red. R. Andrzejewski i in., Włocławek 2003, s. 46-58.
Manney Jim, Before Duquesne: Sources of the Renewal, „New Covenant”, February 1973, s. 12-17.
Mansfield Patti Gallagher, Jakby nowa Pięćdziesiątnica. Początek katolickiej Odnowy w Duchu Świętym, Warszawa 1993, wyd. II popr., Łódź 2017.
Nowiccy Małgorzata i Marek, Upili się młodym winem. Początki Odnowy w Duchu Świętym w Polsce (1975-1979), t. I, wyd. I, Warszawa, 2013; wyd. II popr., Warszawa 2016.
Nowiccy Małgorzata i Marek, Upili się młodym winem. Przyczynek do historii Odnowy w Duchu Świętym w Polsce 1979-1988, t. II, Józefów 2021.
Pasek Zbigniew, Ruch zielonoświątkowy. Próba monografii, Kraków 1992.
Piątkowski Mirosław SVD, Grad Zdzisław SVD, Odnowa w Duchu Świętym. Szansa duchowego odrodzenia dla Kościoła i świata, Kraków 2017.
Schulz Adam SJ, Odnowić Odnowę, „Zeszyty Odnowy w Duchu Świętym”, (1999) nr 4, s. 40-43.
Sękalski Cezary, Charyzmatyczka Maria z Żar, Kraków 2011.
Siostra Maria od Ducha Świętego, Modlitwa wstawiennicza, Łódź 1998.
Suenens Léo-Joseph, Nowe Zesłanie Ducha Świętego?, Poznań 1988.
Whitehead Charles, What is the Nature of the Catholic Charismatic Renewal?, Luton 2003.
Żaryn Jan, Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1945-1989), Warszawa 2003.
Netografia
https://gloria.tv/post/7pYebtWwk4Gt3JLRBWe73mv33 (dostęp: 22.01.2022).
http://old.iccrs.org/Dettaglio.php?id_liv3=1&WEB=Past_Councillors (dostęp: 22.01.2022).
https://zchrystusem.pl/viewtopic.php?t=885&start=90 (dostęp: 26.01.2022).
University of Lodz https://orcid.org/0000-0002-3724-7213
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
