Establishing parish structures and religious life in Słupsk in the years 1945-1948
Józef Szymański
Instytut Historii; Akademia Pomorska w Słupsku , Polandhttps://orcid.org/0000-0003-3799-200X
Abstract
The Catholic community in Słupsk began organizing their religious life in the first half of the nineteenth century. The first church services were regularly held from 1864 by the then parish priest of Koszalin, A. Pfeiffer. On 12 February 1866, a missionary parish was established. In 1873 St Otto’s Church was consecrated.
Rev. F. Hübner became the first parish priest of Słupsk, and then he was succeeded by J. Hartmann, B. Mangelsdorff, C. Sauer, Adolf Pojda, and P. E. Gediga; from 29 May 1945 Jan Zieja was a parish priest, then Karol Chmielewski and Henryk Hilchen. Assistant Curates: Józef Piekarek, Józef Szmurło, Leon Gliszczyński, Jerzy Gawrych, Michał Kądziołka and Wiktor Markiewicz.
On Rev. Zieja’s initiative the following institutions were founded: Mother and Child Home in Słupsk, People’s University in Orzechów, and the Piotr Borowy Society.
On 15 October 1947 St Otto’s Parish was divided into three communities: the Holy Family and Judas Thaddeus parish at 9 Grottger Street – Rev. Jan Zieja, St Otto’s parish with the parish church dedicated to the Sacred Heart of Jesus – Rev. Henryk Hilchen, and the parish of the Blessed Virgin Mary, the Queen of the Holy Rosary – Rev. Karol Chmielewski.
Keywords:
Słupsk, religious life, chaplaincy, Rev. Jan ZiejaReferences
Bończa-Bystrzycki L., Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim w granicach diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej (X-XX/XXI wiek), Koszalin 2012.
Burzywoda U., Pojda Adolf, w: Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. M. Pater, Katowice 1996.
Chorzępa M., Rozwój organizacji kościelnej na ziemi lubuskiej i Pomorzu Zachodnim w latach 1945-1965, „Nasza Przeszłość”, 22 (1965) s. 113-149.
Dane z życiorysu śp. ks. prałata Karola Chmielewskiego podane przez J.E. Bpa Ordynariusza I. Jeża na pogrzebie w Słupsku 10.XI.1981 R., „Koszlińsko-Kołobrzeskie Wiadomości Diecezjalne”, 10 (1982) nr 7-8(115-116), s. 226-228.
Feński J., Dzieje Kościoła katolickiego między Odrą a Łebą od Reformacji do 1945 r., Szczecin 2013.
Gajewski W., Parafia św. Rodziny w Słupsku w 70. rocznicę powstania 1948-2018, Słupsk 2018.
Hanich A., Martyrologium duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach II wojny światowej, Opole 2009.
Kronika Wandy Zygmuntowicz, w: Słupsk powojenne wspomnienia, oprac. Z. Machura, Słupsk 2015.
Kufel R.R., Słownik biograficzny księży pracujących w Kościele gorzowskim 1945-1956, t. 1, Zielona Góra 2016.
Kufel R.R., Słownik biograficzny księży pracujących w Kościele gorzowskim 1945-1956, t. 2, Zielona Góra 2017.
Kufel R.R., Słownik biograficzny księży pracujących w Kościele gorzowskim 1945-1956, t. 3, Zielona Góra 2018.
Kufel R.R., Słownik biograficzny księży pracujących w Kościele gorzowskim 1945-1956, t. 4, Zielona Góra 2019.
Machura Z., Cztery słupskie lata. Opowieść o pracy duszpasterskiej ks. Jana Ziei w parafiach na terenie Ziemi Słupskiej w latach 1945-1949, Słupsk 2006².
Machura Z., Parafia katolicka św. Ottona w Słupsku w latach 1866-1947, Słupsk 2001.
Markowski W., Wspomnienia o początkach pracy duszpasterskiej w Słupsku, w: Słupsk powojenne wspomnienia, oprac. Z. Machura, Słupsk 2015.
Mielczarek P.T. OFMConv., Parafie, kuracje, katolickie kościoły oraz punkty duszpasterskie do 1945 r. na północno-zachodnich terenach obecnej diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, „Koszalińsko-Kołobrzeskie Wiadomości Diecezjalne” 10 (1982) nr 4-6 (112-114), s. 133-152.
Minkowska A., Pamiętnik. Wspomnienia o księdzu Janie Ziei, red. M. Prussak, Warszawa 2017.
Ostroch A.J., Ks. Adolf Pojda. Kapłan i człowiek, red. R. Ratajczak, Czerwionka-Leszczyny 2007.
Roślicki J.M., Pragmatyczny wizjoner. Refleksje o ks. Janie Zieji, Słupsk [b.d.w.].
Szultka Zygmunt, O walce ludności polskiej w regencji koszalińskiej w latach 1917-1926, „Rocznik Koszaliński”, 16 (1980) s. 78-86.
Weiler E., Die Geistlichen in Dachau sowie in anderen Konzentrationslagern und in Gefängnissen, Mödling 1971.
Wołczański J., Eksterminacja narodu polskiego i Kościoła rzymskokatolickiego przez ukraińskich nacjonalistów w Małopolsce Wschodniej w latach 1939-1945. Materiały źródłowe, cz. 1., Kraków 2005.
Wysocki W.J., Zieja Jan, w: Encyklopedia katolicka, t. 20, red. E. Gigilewicz, Lublin 2014, k. 1372-1373.
Zieliński P., Ksiądz Generał. Opowieść o ks. Bernardzie Wituckim (1918-1993), Miastko-Słupsk 2010.
Zygmuntowicz W., Kronika parafii rzymskokatolickiej pw. św. Ottona w Słupsku. Lata 1945-1946, w: Słupsk powojenne wspomnienia, oprac. Z. Machura, Słupsk 2015.
Instytut Historii; Akademia Pomorska w Słupsku https://orcid.org/0000-0003-3799-200X
