Memories and events from the time of his stay in the Oświęcim centre (1894, 1900-1904)
Waldemar Witold Żurek
Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-5602-5077
Abstract
In August 1898, a young Salesian priest came to Oświęcim from the cradle of the Salesian Congregation in Turin. He was sent to this place as a delegate by the Rector Major of the Salesians – Fr Michał Rua, to take over the historic Jacek Odrowąż Chapel for the Congregation and to reacquire from the Jews the ruins of the monastery and St Cross Church, which previously belonged to the Dominicans. The initiator of this project was the parish priest of Oświęcim, Fr Andrzej (Jędrzej-junior) Knycz (1835-1902), who, being grateful to the founder of the Salesians, John Bosco (1815-1888), contributed to handing over the previously Dominican buildings in Oświęcim to the Salesians. All this was done with the agreement of the ordinary of Krakow, Jan Puzyna. The Salesians in turn promised to build and run an educational youth centre. The memoirs of Franciszek Niemczyk, one of the first three Salesian alumni in the temporary youth centre, later a Salesian priest, cover the period from the arrival of Fr Franciszek Trawiński to Oświęcim in 1898 to the taking over of this religious centre by his successor, Fr Emanuel Manassero at the beginning of December 1900. The memoirs describe the daily life of the temporary Salesian centre in the leased building at Kęcka Street (later Jagiełło Street), and focus on the struggle with Fr Trawiński’s risky lottery, whose aim was to provide finance for building a Salesian youth centre in Oświęcim. Finally, the centre was built, and on 20 October 1901 it was blessed by Cardinal Jan Puzyna from Krakow.
Keywords:
the beginnings of Salesian activity in Poland, Oświęcim, the history of the ChurchReferences
Daniluk M., Gazeta Kościelna, w: Encyklopedia katolicka, t. 5, red. L. Bieńkowski, Lublin 1989, kol. 905-906.
Uroczystość odpustowa św. Jacka w Oświęcimiu, „Wiadomości Salezjańskie”, 6 (1902) nr 7, s. 177.
Jacniacka M., Jacek Odrowąż, w: Encyklopedia katolicka, t. 7, red. S. Wielgus, Lublin 1997, kol. 640-642.
Jasiński K., Kazimierz, Kaźko, w: Encyklopedia katolicka, t. 8, red. A. Szostek, Lublin 2000, kol. 1279.
Kazimierz, Kazek, w: B. Snoch, Górnośląski leksykon biografi czny, Katowice 2004, s. 152-153.
Knycz Andrzej, w: A. Nowak, Słownik biografi czny kapłanów diecezji tarnowskiej 1795-1985, t. 3, Tarnów 2002, s. 48.
Krawiec J., Powstanie Towarzystwa św. Franciszka Salezego oraz jego organizacja i działalność na ziemiach polskich, Kraków 2004.
Krawiec J., Działalność religijno-patriotyczna salezjanów w Oświęcimiu, Kraków 2006.
Kunowska-Poręba M., „Czas”, w: Encyklopedia katolicka, t. 3, red. R. Łukaszczyk, Lublin 1985, kol. 776-777.
Oświęcim, w: Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, z. 1: Powiat bialski, oprac. J. Szablowski, Warszawa 1951, s. 23-24.
Ożóg J.K. SDB, Wspomnienia z wojny 1939-1945, oprac. i wyd. W.W. Żurek, Lublin 2016.
Ptaszkowski J., Rzecz o dobrej sławie Oświęcimia. Kartki z historii Zakładu Księdza Bosko, Kraków 1998.
Rogowski H., Nekrolog alfabetyczny salezjanów polskich 1891-2003, Warszawa 2003.
Rożek M., Odrzywolski Sławomir (1843-1933), w: Polski Słownik Biografi czny, t. 23, red. E. Rostworowski, Wrocław 1978, s. 567-570.
Skalińska-Dindorf E., Kronika Oświęcimia. Dzieje Oświęcimia 1772-2003, Oświęcim 2006.
Szymeczko Jan Kanty, w: M. Gawlik, J. Szczepaniak, Księża katecheci diecezji krakowskiej 1880-1939. Słownik biografi czny, t. 3, Kraków 2002, s. 298.
Ślósarczyk J., Historia Prowincji św. Jacka Towarzystwa Salezjańskiego w Polsce, t. 1, Pogrzebień 1960 (mps-Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Krakowskiej, Kraków).
Świda A., Towarzystwo Salezjańskie. Rys historyczny, Kraków 1984.
Świda A., Droga do samodzielności polskiej prowincji salezjańskiej, Warszawa 1990.
Uroczystość odpustowa św. Jacka w Oświęcimiu, „Wiadomości Salezjańskie”, 6 (1902) nr 7, s. 177.
W XXV-cio letnią rocznicę założenia „Wiadomości Salezjańskich” 1877-1901, „Wiadomości Salezjańskie”, 5 (1901) nr 10-11, s. 227-229.
Zakład X. Bosko w Oświęcimiu, „Wiadomości Salezjańskie”, 4 (1900) nr 11-12, s. 202-203.
Zdrada J., Piniński Leon Jan, w: Polski Słownik Biografi czny, t. 26, red. E. Rostworowski, Kraków-Wrocław 1981, s. 332-337.
Żurek W., Salezjańskie szkolnictwo ponadpodstawowe w Polsce 1900-1963. Rozwój i organizacja, Lublin 1996.
Żurek W.W., Szkoły salezjańskie w Oświęcimiu na tle salezjańskiego szkolnictwa średniego ogólnokształcącego i zawodowego na ziemiach polskich 1900-1939, Lublin 2010.
Zakład im. Księdza Bosko w Oświęcimiu 1898-1907. Kronika tom 1, oprac. i wyd. W.W. Żurek SDB, Lublin 2013.
Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL https://orcid.org/0000-0002-5602-5077
