Late medieval super-libraries by Mikołaj Hesken of Kościan. Items from the collection of the Archdiocesan Archives in Poznań
Radosław Franczak
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu , PolandAbstract
Remains of the late-medieval book collection of the Poznań canon Mikołaj Hesken of Kościan (d. 1485) are currently in the collection of the Archdiocesan Archives in Poznań. During his research, Fr. Kamil Kantak described his collection, paying attention to the „stamps” on the book covers. The author of the article, after carrying out a closer analysis, stated that the aforementioned „stamps” are Mikołaj Hesken’s super-bookplates pressed with stamps. Further research has shown that it is a valuable material for the history of book proprietary marks in Poland. This is evidenced by, inter alia, chronology of super-bookplates, which makes them the oldest in Greater Poland.
Keywords:
Mikołaj Hesken from Kościan; Archdiocesan Archives in Poznań, super-bookplate; Seal; Drogosław coat of arms; St. Katarzyna; Tegumentology; Bookbinding; SphragisticsReferences
Chwalewik E., Exlibriy polskie w XVI i XVII wieku, Wrocław 1955.
Czyżak M., Katalog rękopisów średniowiecznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, Toruń 2016. Dembiński Paweł, Poznańska kapituła katedralna schyłku wieków średnich. Studium prozopograficzne 1428-1500, Poznań 2012.
Engel B., Die Mittelalterlichen siegel der fürsten, der geistlichkeit und de Polnischen adels in Thorner Rathsarchive, Danzig 1902.
Fjordholm O., Hohler E. B., Kjellberg H., Nyquist B., Norske sigiller fra middelalderen, Tredje bind: Geistlige segl fra Nidaros Bispedømme, Oslo 2012.
Gloria Deo. Rzemiosło sakralne, t. 2, red. M. Korżel-Kraśna, aut. oprac. T. Fercowicz i in., Wrocław 2010.
Hildebrand B.E., Svenska sigiller från medeltiden utgifna, Första Bandet, Stockgolm 1862-1867. Incunabula quae bibliothecis Poloniae asservantur, vol. 1, moderante A. Kawecka-Gryczowa, composuerunt M. Bohonos et E. Szandorowska, Wratislaviae-Varsaviae-Cracoviae 1970
Kantak K., Spis książek z XV wieku Książnicy Seminarjum Duchownego w Poznaniu. Część pierwsza, „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego”, 45 (1918) s. 3-48.
Kantak K., Spis książek z XV wieku Książnicy Seminarjum Duchownego w Poznaniu. Część pierwsza (dokończenie), „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego”, 46 (1919) s. 243-311.
Krzyżaniakowa J., Mikołaj z Kościana, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 21, red. E. Roztworowski, Wrocław 1976, s. 116-117.
Leeuwen van J.S., The Golden Age of Bookbindings in Cracow 1400-1600, Kraków 2011.
Lewicka-Kamińska A., Rzut oka na rozwój oprawy książkowej w Krakowie, „Roczniki Biblioteczne”, 16 (1972) z. 1-2, s. 49-64.
Lewicka-Kamińska A., Nieznane ekslibrisy polskie XVI wieku w Bibliotece Jagiellońskiej, Kraków 1974.
Lewicka-Kamińska A., Walenty z Pilzna, introligator krakowski XV wieku, „Roczniki Biblioteczne”, 18 (1974) z. 1-2, s. 265-271.
Lewicka-Kamińska A., Z dziejów dawnego bibliofilstwa w Krakowie, w: Silva Rerum, red. T. Ulewicz, Kraków 1981, s. 29-40.
Lisiecki A., Katalog rękopisów biblioteki seminaryjnej w Poznaniu aż do wieku XV włącznie: dokończenie, Poznań 1905.
Muzzi A., Tomasello B., Tori A., Sigilli nel museo nazionale del Bargello, I ecclesiastici, Firenze 1988.
Petersen H., Danske gejstlige Sigiller fra Middelalderen, Kjøbenhavn 1883.
Piechota G., Mikołaj z Kościana i jego księgozbiór, Folia Bibliologica, 48/49 (2006/2007, 2008) s. 25-39.
Piekarski K., O superexlibrisie polskim, w: Katalog wystawy pięknej książki polskiej, Warszawa 1936. Sachsendahl Johannes, Siegel und Münzen de weltlichen und geistlichen Gebietiger über Liv-, Est- und Curland bis zum Jahre 1561 nebst Siegeln einhemischer Geschlechter, Reval 1887.
Tadeusiewicz H., Mikołaj z Kościana, w: Słownik pracowników książki polskiej. Suplement, I. Reichel, Warszawa 1986, s. 143.
Wagner A., Superekslibris Polski. Studium o kulturze bibliofilskiej I sztuce od średniowiecza do połowy XVII wieku, Toruń 2016.
Wagner A., Supralibros in Polen in der Zeit vom 15. Bis zur ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts im Lichte neuerster Forschungen, „Einband Forschung”, (2014) H. 34, s. 54-62.
Wagner A., Włoskie wpływy w polskim introligatorstwie XV-XVI wieku, w: Tegumentologia polska dzisiaj, t. 1, , red. A. Wagner, Toruń 2015, s. 81-106.
Wiesiołowski J., Hesken Mikołaj z Kościana, w: Wielkopolski słownik biograficzny, A. Gąsiorowski, T. Topolski, Warszawa 1981, s. 252-253.
Wiesiołowski J., Społeczeństwo a książka w późnośredniowiecznym mieście polskim Poznań i jego osiedla przedmiejskie w XV i na początku XVI wieku, „Studia Źródłoznawcze”, 23 (1978) s. 65-81.
Wisłocki W., Incunabula typographica Bibliothecae Universitatis Jagellonicae Cracoviensis, Cracoviae 1900.
