Umowa wspólnego rachunku bankowego i dziedziczenie zgromadzonych na nim środków
Abstrakt
Celem niniejszego opracowania jest ocena obowiązujących regulacji dotyczących umowy rachunku wspólnego, ze szczególnym uwzględnieniem problemu dziedziczenia udziału zmarłego współposiadacza. Zmierzono się z odpowiedzią na pytanie, czy obowiązujące przepisy rozstrzygają kwestię losów takiego rachunku po śmierci jednego z posiadaczy oraz zaproponowano kierunki zmian legislacyjnych w tym zakresie. Zasygnalizowano również potrzebę nowelizacji przepisów w przedmiocie rozszerzenia kręgu posiadaczy rachunku wspólnego o kategorię osób prawnych.
Słowa kluczowe:
rachunek wspólny, rachunek bankowy, dziedziczenie rachunku wspólnegoBibliografia
Akty normatywne
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 Nr 43 poz. 296 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 Nr 16 poz. 93 z późn. zm.)
Dyrektywa Rady 92/91/EWG z dnia 3 listopada 1992 r. dotycząca minimalnych wymagań mających na celu poprawę warunków bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz. Urz. WE L348 z 28.11.1992 r., s. 9 z późn. zm)
Dyrektywa Rady 92/104/EWG z dnia 3 grudnia 1992 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników odkrywkowego i podziemnego przemysłu wydobywczego (Dz. Urz. WE L 404 z 31.12.1992, s. 10 z późn. zm.)
Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE z dnia 30 maja 1994 r., w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów (Dz. Urz. WE L 164 z 30.06.1994)
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. 1997 Nr 140 poz. 939 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 1 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. 2004 Nr 91 poz. 870)
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2011 poz. 981 późn. zm.)
Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2016 nr 1177)
Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. 2018 poz. 2215 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 16 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy Prawo bankowe (Dz. U. 2019, Nr 1074)
Orzecznictwo
Postanowienie SN z 7 listopada 1967, I CZ 97/67 (OSNCP i Uz 1968 r., Nr 8-9, poz. 145)
Wyrok NSA z 4 czerwca 2013 r., II FSK 1534/12 (Lex nr 1335247)
Wyrok SA w Poznaniu z 30 czerwca 2010 r., sygn. akt I ACa 504/10
Wyrok SO w Tarnowie z 15 marca 2017, sygn. akt I C 908/16
Wyrok SA w Warszawie z 27 lutego 2019 r., sygn. akt III AUa 895/17
Wyrok SA w Katowicach z 28 października 2010 r., sygn. akt III AUa 773/10
Wyrok SO w Warszawie z 26 czerwca 2017 r., sygn. akt XIII U 2662/16
Wyrok SO w Warszawie 17 maja 2017 r., sygn. akt XIII U 7/17
Wyrok SA w Warszawie z 11 stycznia 2017 r., sygn. akt V Ca 919/16
Wyrok SA w Warszawie z 17 października 2007 r., sygn. akt III AUa 961/07
Glosa 2001, nr 9, s. 39; Wyrok NSA 04 czerwca 2013 r., II FSK 1534/12, Lex nr 1335247
Literatura
Gołaczyński J. [w:], Kodeks cywilny. Komentarz, red. Gniewek E., Warszawa 2010, Legalis
Góral L., Karlikowska M., Koperkiewicz-Mordel K., Polskie Prawo Bankowe, Warszawa 2006
Kawulski A., Komentarz do ustawy Prawo bankowe, Warszawa 2013, Lex
Kowalewska E., Pisarewicz P., Wybrane zagadnienia regulacji prawa bankowego i nadzoru nad rynkiem finansowym w kontekście praktyki ochrony klientów sektora bankowego, Zarządzanie i Finanse Journal of Management and Finance, Tom 15, 2/1/2017
Mazur L., Umowa rachunku bankowego. Komentarz, Warszawa 2007
Mikos-Sitek A., Zapadka P., Polskie Prawo Bankowe. Wybrane Zagadnienia, Warszawa 2011
Niezbecka E., [w:], Kodeks cywilny. Komentarz, red. Kidyba A., Warszawa 2014
Nowacki A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Osajda K, Warszawa 2016, Legalis
Nowak M., Problematyka umów rachunku bankowego – wybrane zagadnienia, Wrocławskie studia erazmiańskie, Nr 12/2018
Ofiarski Z., PUG 2017.5.2., Wspólny rachunek bankowym w prawie geologicznym i górniczym, Teza nr 1, 322173/1, Lex
Ogiegło L., [w:], Kodeks cywilny. Komentarz, red. Pietrzykowski K.,Tom 2, Warszawa 2011
Pisuliński J., Każda ustawa rzepkę sobie skrobie, Rzeczpospolita 2005.11.30, Lex
Pisuliński J., W sprawie systematyki części szczegółowej prawa zobowiązań (głos w dyskusji), Transformacje Prawa Prywatnego, 1/2012
Rogoń D. [w:] Prawo bankowe. Komentarz, Tom I, red. Zoll F., Kraków 2005, Legalis
Pyzioł W. [w:], Prawo bankowe. Komentarz, red. Fojcik – Mastalska E.,Warszawa 2007
Pyzioł W., Umowa rachunku bankowego, Warszawa 1997
Pyzioł W., Szumański A., Weiss I., Prawo spółek, Warszawa 2018
Radwański Z., Panowicz – Lipska J., Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa 2005, Legalis
Sikorski G., Egzekucja z rachunków bankowych, Sopot 2006, Lex.
Smykła B., Prawo bankowe. Komentarz, Wyd. 2, Warszawa 2011, Legalis
Sychowicz M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, Tom V. Zobowiązania. Część szczegółowa, red. Gudowski J., Warszawa 2017
Zwyrtek M., Cash pooling po polsku, Monitor Podatkowy, Nr 8/2006
Źródła internetowe:
Projekt zmian k.c. z dnia 24.11.2008 r., www.ms.gov.pl (projekty) proj. 08929 artv
Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie Kodeksu cywilnego i niektórych innych ustaw, bip.kprm.gov.pl/ftp/kprm/dokumenty/08100311uz.pdf
Pismo NBP z dnia 12 lipca 2001 r., NB-BPN-III-PMB-526-395/01, Lex
Informacja dotycząca wykazywania przez banki wierzytelności spółek cywilnych w systemie wyliczania, Warszawa, 14 kwietnia 2018 r., https://www.bfg.pl/wp-content/uploads/informacja-dotyczaca-wykazywania-przez-banki-wierzytelnosci-spolek-cywilnych-w-systemie-wyliczania.pdf
Związek Banków Polskich; Co dzieje się z naszym kontem bankowym po śmierci?, www.zbp.pl
Pismo KNF z 16 listopada 2016 r., KNF, DOK/WPRII/075/6/1/2016/AC, Warszawa 16.11.2016 r. https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Nowe_obowiazki_informacyjne_bankow_i_skok_5-11-2016_48788.pdf
Portal bankowości spółdzielczej www.portalbs.pl
Gospodarczy Bank Spółdzielczy www.gbsradkow.pl
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 Nr 43 poz. 296 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 Nr 16 poz. 93 z późn. zm.)
Dyrektywa Rady 92/91/EWG z dnia 3 listopada 1992 r. dotycząca minimalnych wymagań mających na celu poprawę warunków bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz. Urz. WE L348 z 28.11.1992 r., s. 9 z późn. zm)
Dyrektywa Rady 92/104/EWG z dnia 3 grudnia 1992 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników odkrywkowego i podziemnego przemysłu wydobywczego (Dz. Urz. WE L 404 z 31.12.1992, s. 10 z późn. zm.)
Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE z dnia 30 maja 1994 r., w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów (Dz. Urz. WE L 164 z 30.06.1994)
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. 1997 Nr 140 poz. 939 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 1 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. 2004 Nr 91 poz. 870)
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2011 poz. 981 późn. zm.)
Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2016 nr 1177)
Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. 2018 poz. 2215 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 16 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy Prawo bankowe (Dz. U. 2019, Nr 1074)
Orzecznictwo
Postanowienie SN z 7 listopada 1967, I CZ 97/67 (OSNCP i Uz 1968 r., Nr 8-9, poz. 145)
Wyrok NSA z 4 czerwca 2013 r., II FSK 1534/12 (Lex nr 1335247)
Wyrok SA w Poznaniu z 30 czerwca 2010 r., sygn. akt I ACa 504/10
Wyrok SO w Tarnowie z 15 marca 2017, sygn. akt I C 908/16
Wyrok SA w Warszawie z 27 lutego 2019 r., sygn. akt III AUa 895/17
Wyrok SA w Katowicach z 28 października 2010 r., sygn. akt III AUa 773/10
Wyrok SO w Warszawie z 26 czerwca 2017 r., sygn. akt XIII U 2662/16
Wyrok SO w Warszawie 17 maja 2017 r., sygn. akt XIII U 7/17
Wyrok SA w Warszawie z 11 stycznia 2017 r., sygn. akt V Ca 919/16
Wyrok SA w Warszawie z 17 października 2007 r., sygn. akt III AUa 961/07
Glosa 2001, nr 9, s. 39; Wyrok NSA 04 czerwca 2013 r., II FSK 1534/12, Lex nr 1335247
Literatura
Gołaczyński J. [w:], Kodeks cywilny. Komentarz, red. Gniewek E., Warszawa 2010, Legalis
Góral L., Karlikowska M., Koperkiewicz-Mordel K., Polskie Prawo Bankowe, Warszawa 2006
Kawulski A., Komentarz do ustawy Prawo bankowe, Warszawa 2013, Lex
Kowalewska E., Pisarewicz P., Wybrane zagadnienia regulacji prawa bankowego i nadzoru nad rynkiem finansowym w kontekście praktyki ochrony klientów sektora bankowego, Zarządzanie i Finanse Journal of Management and Finance, Tom 15, 2/1/2017
Mazur L., Umowa rachunku bankowego. Komentarz, Warszawa 2007
Mikos-Sitek A., Zapadka P., Polskie Prawo Bankowe. Wybrane Zagadnienia, Warszawa 2011
Niezbecka E., [w:], Kodeks cywilny. Komentarz, red. Kidyba A., Warszawa 2014
Nowacki A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Osajda K, Warszawa 2016, Legalis
Nowak M., Problematyka umów rachunku bankowego – wybrane zagadnienia, Wrocławskie studia erazmiańskie, Nr 12/2018
Ofiarski Z., PUG 2017.5.2., Wspólny rachunek bankowym w prawie geologicznym i górniczym, Teza nr 1, 322173/1, Lex
Ogiegło L., [w:], Kodeks cywilny. Komentarz, red. Pietrzykowski K.,Tom 2, Warszawa 2011
Pisuliński J., Każda ustawa rzepkę sobie skrobie, Rzeczpospolita 2005.11.30, Lex
Pisuliński J., W sprawie systematyki części szczegółowej prawa zobowiązań (głos w dyskusji), Transformacje Prawa Prywatnego, 1/2012
Rogoń D. [w:] Prawo bankowe. Komentarz, Tom I, red. Zoll F., Kraków 2005, Legalis
Pyzioł W. [w:], Prawo bankowe. Komentarz, red. Fojcik – Mastalska E.,Warszawa 2007
Pyzioł W., Umowa rachunku bankowego, Warszawa 1997
Pyzioł W., Szumański A., Weiss I., Prawo spółek, Warszawa 2018
Radwański Z., Panowicz – Lipska J., Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa 2005, Legalis
Sikorski G., Egzekucja z rachunków bankowych, Sopot 2006, Lex.
Smykła B., Prawo bankowe. Komentarz, Wyd. 2, Warszawa 2011, Legalis
Sychowicz M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, Tom V. Zobowiązania. Część szczegółowa, red. Gudowski J., Warszawa 2017
Zwyrtek M., Cash pooling po polsku, Monitor Podatkowy, Nr 8/2006
Źródła internetowe:
Projekt zmian k.c. z dnia 24.11.2008 r., www.ms.gov.pl (projekty) proj. 08929 artv
Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie Kodeksu cywilnego i niektórych innych ustaw, bip.kprm.gov.pl/ftp/kprm/dokumenty/08100311uz.pdf
Pismo NBP z dnia 12 lipca 2001 r., NB-BPN-III-PMB-526-395/01, Lex
Informacja dotycząca wykazywania przez banki wierzytelności spółek cywilnych w systemie wyliczania, Warszawa, 14 kwietnia 2018 r., https://www.bfg.pl/wp-content/uploads/informacja-dotyczaca-wykazywania-przez-banki-wierzytelnosci-spolek-cywilnych-w-systemie-wyliczania.pdf
Związek Banków Polskich; Co dzieje się z naszym kontem bankowym po śmierci?, www.zbp.pl
Pismo KNF z 16 listopada 2016 r., KNF, DOK/WPRII/075/6/1/2016/AC, Warszawa 16.11.2016 r. https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Nowe_obowiazki_informacyjne_bankow_i_skok_5-11-2016_48788.pdf
Portal bankowości spółdzielczej www.portalbs.pl
Gospodarczy Bank Spółdzielczy www.gbsradkow.pl
Bujas, K. (2021). Umowa wspólnego rachunku bankowego i dziedziczenie zgromadzonych na nim środków. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, (4), 109–128. https://doi.org/10.31743/ppe.10111
Katarzyna Bujas
kate.ktm.bujas@gmail.com
Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0002-9823-8927
Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0002-9823-8927
