Proces tworzenia Centralnego Rejestru Faktur w Polsce
Abstrakt
W artykule przedstawiono historię wprowadzania Centralnego Rejestru Faktur w Polsce. W treści przeanalizowano nieobowiązujące pliki JPK oraz funkcjonujące pliki JPK_VAT. Omówiono wprowadzenie Centralnego Repozytorium Kas. Uwzględniono również planowane wprowadzenie systemu KSeF. Wbrew licznym publikacjom prasowym postawiono tezę, że z dniem 1 października 2020 r. nie stworzono w Polsce Centralnego Rejestru Faktur, ponieważ stosowany od tego dnia system JPK_VAT wyłącznie zastąpił pliki JPK oraz deklaracje VAT-7, nie wprowadzając nowego obowiązku przekazywania wszystkich danych zawartych w fakturach. Końcowo przedstawiono plany Ministerstwa Finansów związane z ostatecznym wdrożeniem Centralnego Rejestru Faktur w Polsce.
Słowa kluczowe:
Centralny Rejestr Faktur, Zielona Księga, podatek od towarów i usług, JPK, JPK_VATBibliografia
Akty prawne
Ustawa z 29.08.1997 – Ordynacja podatkowa, tekst jedn. Dz.U. 2019, poz. 900 z późn. zm.
Ustawa z 11.03.2004 o podatku od towarów i usług, Dz.U. 2004, nr 54, poz. 535 z późn. zm.
Ustawa z 10.09.2015 o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2015, poz. 1649.
Ustawa z 13.05.2016 o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2016, poz. 846 z późn. zm.
Ustawa z 15.03.2019 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach, Dz.U. 2019, poz. 675.
Ustawa z 4.07.2019 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, Dz.U.2019, poz. 1520 z późn. zm.
„Zielona księga” w sprawie przyszłości podatku VAT – W stronę prostszego, solidniejszego i wydajniejszego podatku VAT, Bruksela, dnia 1.12.2010r. KOM (2010) 695 wersja ostateczna.
Projekt z dnia 1 lutego 2021 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12343202/12762050/12762051/
dokument487851.pdf (17.03.2021).
Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U poz. 1988).
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 maja 2020 r. w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (Dz.U. 2020 poz. 957).
Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 28 maja 2020 r. w sprawie aplikacji mobilnej służącej do rozliczania opłaty za przewóz osób, Dz.U. 2020, poz. 954.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest używanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania, Dz.U. 2020, poz. 965.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2020 r. w sprawie przedłużenia terminów prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii, Dz.U. 2020, poz. 1059.
Orzecznictwo
Wyrok NSA z 16.06.2020, I FSK 588/20.
Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 31.07.2020 r., I SA/Gl 283/20.
Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 20.02.2019, I SA/Go 516/18.
Wyrok WSA w Lublinie, z 15.07.2019, I SA/Lu 756/19.
Wyrok WSA w Łodzi z 10.06.2020, I SAB/Łd 12/20.
Literatura
Adamczyk-Kaczmara, S. (2019). Zmiany w zakresie kas rejestrujących jako przejaw działań zmierzających do uszczelniania systemu podatkowego. Krytyka Prawa, 2, 12-26.
Bielecki, L., Gorgol, A. (red.). (2018). Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej. Komentarz, Warszawa: C.H. Beck.
Bitner, M., Chojna-Duch, E., Chowaniec, J., Grzybowski, M., Karwat, P., Kornberger-Sokołowska, E., ... Waluga M. (2017). Prawo finansowe: prawo finansów publicznych, prawo podatkowe, prawo bankowe. Warszawa: Wolter Kluwer.
Brzeziński, B., Lasiński-Sulecki, K., Morawski, W. (red.). (2018a). Nowe narzędzia kontrolne, dokumentacyjne i informatyczne w prawie podatkowym. Poprawa efektywności systemu podatkowego. Warszawa: Wolters Kluwer.
Brzeziński, B., Lasiński-Sulecki, K., Morawski, W. (red.). (2018b), Nowe narzędzia prawne w podatkach dochodowych i majątkowych. Poprawa efektywności systemu podatkowego. Warszawa: Wolters Kluwer.
Brzeziński, B., Lasiński-Sulecki, K., Morawski, W. (red.). (2018c). Poprawa efektywności systemu podatkowego. Nowe narzędzia prawne w VAT i akcyzie. Warszawa: Wolters Kluwer.
Brzeziński, B., Kalinowski, M., Olesińska, A. (2017). Ordynacja podatkowa. Komentarz praktyczny. Gdańsk: ODDK.
Ćwiąkała-Małys, A., Piotrowska, I. (2017). Jednolity plik kontrolny i centralny rejestr faktur jako elektroniczne narzędzia wspierające skuteczność administracji skarbowej. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 18(7/2), 81-100.
Ćwiąkała-Małys, A., Piotrowska, I. (2018). Centralny rejestr faktur i zmiany w przepisach karnych i karnych skarbowych jako sposoby ograniczania zjawiska pustych faktur. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 513, 88-98.
Drewniak, Z., Majewski, P., Płókarz, R., Tokarski, A. (red.). (2016). Dylematy i perspektywy rozwoju rachunkowości i podatków. Toruń: Wyższa Szkoła Bankowa.
Etel, L. (red.). (2017). Ordynacja podatkowa. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Fornalik, J., Ziętek, J. (2019). Rewolucja technologiczna w podatkach. Krytyka Prawa, 11(2), 62-74.
Gajewski, D. (red.). (2020). Uszczelnienie systemu podatkowego w Polsce. Warszawa: Wolters Kluwer.
Góralska, J. (2017). Wdrożenie jednolitego pliku kontrolnego w praktyce działalności gospodarczej małych i średnich przedsiębiorstw. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 4(88), 263-271.
Grzanka, P., Sidelnik, M. (red.). (2018). Jednolity Plik Kontrolny. Obowiązki e-raportowania danych podatkowych w 2018 roku. Warszawa: Wolters Kluwer.
Jabłoński, A., Kuczyńska, M., Pietrzak, Z., Wnuk-Pel, T. (2016). Oczekiwany wpływ implementacji zintegrowanego systemu informatycznego na jakość informacji – studium przypadku. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 89(145), 55-75.
Jendraszczyk, M. (2020). Likwidacja VAT-7 i VAT-7K oraz wprowadzenie nowej rozbudowanej wersji JPK_VAT – skutki dla podatników. Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych, 2(282), 19-22.
KIGEiT. (2002). Pobrano z https://kigeit.org.pl (23.03.2021).
Krawczak, M., Zalewski, D. (red.). (2019). Kontrola podatkowa działalności gospodarczej. Warszawa: Wolters Kluwer.
Kruba, P., Masiukiewicz, A. (2020). Platforma dystrybucji eParagonów. Stan aktualny i wdrożenia. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, 2, 83-93.
Melezini, A., Teszner, K. (red.). (2018). Krajowa Administracja Skarbowa. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Mielniczuk-Stelmach, M. (2018). Metody przeciwdziałania wyłudzeniom w podatku od towarów i usług spowodowanym działaniem karuzeli VAT-owskich. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 528, 153-163.
Ministerstwo Finansów. (b.d.). Pytania i odpowiedzi, Wypełnianie JPK_VAT z deklaracją. Pobrane z https://www.podatki.gov.pl/jednolity-plik-kontrolny/jpk-vat-z-deklaracja/faq-jpk-vat-z-deklaracja/#gtu (18.04.2021).
Modzelewski, W. (2019a). Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Warszawa: Instytut Studiów Podatkowych.
Modzelewski, W. (2019b). Myśli chore 2019-2020. Warszawa: Instytut Studiów Podatkowych.
Oleśniewicz, J. (2016). JPK – wstęp do cyfryzacji rachunkowości i rewizji finansowej. Rachunkowość, 8, 17-22.
Organizacja Pracodawców Branży Fiskalnej. (2020). Pobrano z https://opbf.org.pl/wp-content/uploads/2020/05/OPBF_grupy_softwarowe-9.pdf ( 23.03.2021).
Pałys, A., Daniek, Ł. (2018). Krok milowy w stronę elektronicznych rozliczeń podatkowych. Czy ewidencja JPK_VAT może zastąpić deklarację VAT?. Przegląd Podatkowy, 11, 35-40.
Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej. (2021). Stanowisko Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej wobec projektu z dnia 1 lutego 2021 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Pobrano z https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12343202/12762044/12762047/dokument495213.pdf (24.03.2021).
Różycki, K. (2018). Kontrola celno-skarbowa. Komentarz. Wzory, zestawienia i procedury kontrolne. Warszawa: Wolters Kluwer.
Rudowski, J., Ożóg, I. (red.). (2020). Karuzele i inne oszustwa podatkowe. Metody przeciwdziałania unikaniu opodatkowania. Warszawa: Wolters Kluwer.
Sarnowski, J., Selera, P. (2021). Narzędzia informatyczne w administracji skarbowej i ich wpływ na szczelność systemu podatkowego w Polsce w latach 2015–2019. Studia BAS, 4, 29-50.
Schneider, K., Schneider, K. (2018). Zagrożenia w funkcjonowaniu jednolitego pliku kontrolnego. Ekonomiczne Problemy Usług, 2(131), 323-330.
Stanik, K., Winiarski, K. (2013). Praktyczne problemy nadużycia i obejścia prawa podatkowego. Wrocław: Oficyna Wydawnicza UNIMEX.
Szymanek, P. (2019). Ewolucja ustroju i kompetencji rządowych organów podatkowych, celnych oraz kontroli skarbowej – sprawujących nadzór nad podatnikami, płatnikami i importerami (lata 1991-2017). Warszawa: Kancelaria Prawna i Podatkowa.
Voss, G. (2016). Uproszczenia w sprawozdawczości finansowej w mikro i małych przedsiębiorstwach. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 5, 151-161.
Voss, G. (2017). Jednolity Plik Kontrolny – koszty i korzyści cyfryzacji. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 4(88), 185-195.
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców. (2021). Stanowisko ZPP ws. e-faktur. Pobrano z https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12343202/12762044/12762047/dokument495220.pdf (dostęp: 24.03.2021).
Ustawa z 29.08.1997 – Ordynacja podatkowa, tekst jedn. Dz.U. 2019, poz. 900 z późn. zm.
Ustawa z 11.03.2004 o podatku od towarów i usług, Dz.U. 2004, nr 54, poz. 535 z późn. zm.
Ustawa z 10.09.2015 o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2015, poz. 1649.
Ustawa z 13.05.2016 o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2016, poz. 846 z późn. zm.
Ustawa z 15.03.2019 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach, Dz.U. 2019, poz. 675.
Ustawa z 4.07.2019 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, Dz.U.2019, poz. 1520 z późn. zm.
„Zielona księga” w sprawie przyszłości podatku VAT – W stronę prostszego, solidniejszego i wydajniejszego podatku VAT, Bruksela, dnia 1.12.2010r. KOM (2010) 695 wersja ostateczna.
Projekt z dnia 1 lutego 2021 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12343202/12762050/12762051/
dokument487851.pdf (17.03.2021).
Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U poz. 1988).
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 maja 2020 r. w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (Dz.U. 2020 poz. 957).
Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 28 maja 2020 r. w sprawie aplikacji mobilnej służącej do rozliczania opłaty za przewóz osób, Dz.U. 2020, poz. 954.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest używanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania, Dz.U. 2020, poz. 965.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2020 r. w sprawie przedłużenia terminów prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii, Dz.U. 2020, poz. 1059.
Orzecznictwo
Wyrok NSA z 16.06.2020, I FSK 588/20.
Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 31.07.2020 r., I SA/Gl 283/20.
Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 20.02.2019, I SA/Go 516/18.
Wyrok WSA w Lublinie, z 15.07.2019, I SA/Lu 756/19.
Wyrok WSA w Łodzi z 10.06.2020, I SAB/Łd 12/20.
Literatura
Adamczyk-Kaczmara, S. (2019). Zmiany w zakresie kas rejestrujących jako przejaw działań zmierzających do uszczelniania systemu podatkowego. Krytyka Prawa, 2, 12-26.
Bielecki, L., Gorgol, A. (red.). (2018). Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej. Komentarz, Warszawa: C.H. Beck.
Bitner, M., Chojna-Duch, E., Chowaniec, J., Grzybowski, M., Karwat, P., Kornberger-Sokołowska, E., ... Waluga M. (2017). Prawo finansowe: prawo finansów publicznych, prawo podatkowe, prawo bankowe. Warszawa: Wolter Kluwer.
Brzeziński, B., Lasiński-Sulecki, K., Morawski, W. (red.). (2018a). Nowe narzędzia kontrolne, dokumentacyjne i informatyczne w prawie podatkowym. Poprawa efektywności systemu podatkowego. Warszawa: Wolters Kluwer.
Brzeziński, B., Lasiński-Sulecki, K., Morawski, W. (red.). (2018b), Nowe narzędzia prawne w podatkach dochodowych i majątkowych. Poprawa efektywności systemu podatkowego. Warszawa: Wolters Kluwer.
Brzeziński, B., Lasiński-Sulecki, K., Morawski, W. (red.). (2018c). Poprawa efektywności systemu podatkowego. Nowe narzędzia prawne w VAT i akcyzie. Warszawa: Wolters Kluwer.
Brzeziński, B., Kalinowski, M., Olesińska, A. (2017). Ordynacja podatkowa. Komentarz praktyczny. Gdańsk: ODDK.
Ćwiąkała-Małys, A., Piotrowska, I. (2017). Jednolity plik kontrolny i centralny rejestr faktur jako elektroniczne narzędzia wspierające skuteczność administracji skarbowej. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 18(7/2), 81-100.
Ćwiąkała-Małys, A., Piotrowska, I. (2018). Centralny rejestr faktur i zmiany w przepisach karnych i karnych skarbowych jako sposoby ograniczania zjawiska pustych faktur. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 513, 88-98.
Drewniak, Z., Majewski, P., Płókarz, R., Tokarski, A. (red.). (2016). Dylematy i perspektywy rozwoju rachunkowości i podatków. Toruń: Wyższa Szkoła Bankowa.
Etel, L. (red.). (2017). Ordynacja podatkowa. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Fornalik, J., Ziętek, J. (2019). Rewolucja technologiczna w podatkach. Krytyka Prawa, 11(2), 62-74.
Gajewski, D. (red.). (2020). Uszczelnienie systemu podatkowego w Polsce. Warszawa: Wolters Kluwer.
Góralska, J. (2017). Wdrożenie jednolitego pliku kontrolnego w praktyce działalności gospodarczej małych i średnich przedsiębiorstw. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 4(88), 263-271.
Grzanka, P., Sidelnik, M. (red.). (2018). Jednolity Plik Kontrolny. Obowiązki e-raportowania danych podatkowych w 2018 roku. Warszawa: Wolters Kluwer.
Jabłoński, A., Kuczyńska, M., Pietrzak, Z., Wnuk-Pel, T. (2016). Oczekiwany wpływ implementacji zintegrowanego systemu informatycznego na jakość informacji – studium przypadku. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 89(145), 55-75.
Jendraszczyk, M. (2020). Likwidacja VAT-7 i VAT-7K oraz wprowadzenie nowej rozbudowanej wersji JPK_VAT – skutki dla podatników. Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych, 2(282), 19-22.
KIGEiT. (2002). Pobrano z https://kigeit.org.pl (23.03.2021).
Krawczak, M., Zalewski, D. (red.). (2019). Kontrola podatkowa działalności gospodarczej. Warszawa: Wolters Kluwer.
Kruba, P., Masiukiewicz, A. (2020). Platforma dystrybucji eParagonów. Stan aktualny i wdrożenia. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, 2, 83-93.
Melezini, A., Teszner, K. (red.). (2018). Krajowa Administracja Skarbowa. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Mielniczuk-Stelmach, M. (2018). Metody przeciwdziałania wyłudzeniom w podatku od towarów i usług spowodowanym działaniem karuzeli VAT-owskich. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 528, 153-163.
Ministerstwo Finansów. (b.d.). Pytania i odpowiedzi, Wypełnianie JPK_VAT z deklaracją. Pobrane z https://www.podatki.gov.pl/jednolity-plik-kontrolny/jpk-vat-z-deklaracja/faq-jpk-vat-z-deklaracja/#gtu (18.04.2021).
Modzelewski, W. (2019a). Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Warszawa: Instytut Studiów Podatkowych.
Modzelewski, W. (2019b). Myśli chore 2019-2020. Warszawa: Instytut Studiów Podatkowych.
Oleśniewicz, J. (2016). JPK – wstęp do cyfryzacji rachunkowości i rewizji finansowej. Rachunkowość, 8, 17-22.
Organizacja Pracodawców Branży Fiskalnej. (2020). Pobrano z https://opbf.org.pl/wp-content/uploads/2020/05/OPBF_grupy_softwarowe-9.pdf ( 23.03.2021).
Pałys, A., Daniek, Ł. (2018). Krok milowy w stronę elektronicznych rozliczeń podatkowych. Czy ewidencja JPK_VAT może zastąpić deklarację VAT?. Przegląd Podatkowy, 11, 35-40.
Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej. (2021). Stanowisko Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej wobec projektu z dnia 1 lutego 2021 o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Pobrano z https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12343202/12762044/12762047/dokument495213.pdf (24.03.2021).
Różycki, K. (2018). Kontrola celno-skarbowa. Komentarz. Wzory, zestawienia i procedury kontrolne. Warszawa: Wolters Kluwer.
Rudowski, J., Ożóg, I. (red.). (2020). Karuzele i inne oszustwa podatkowe. Metody przeciwdziałania unikaniu opodatkowania. Warszawa: Wolters Kluwer.
Sarnowski, J., Selera, P. (2021). Narzędzia informatyczne w administracji skarbowej i ich wpływ na szczelność systemu podatkowego w Polsce w latach 2015–2019. Studia BAS, 4, 29-50.
Schneider, K., Schneider, K. (2018). Zagrożenia w funkcjonowaniu jednolitego pliku kontrolnego. Ekonomiczne Problemy Usług, 2(131), 323-330.
Stanik, K., Winiarski, K. (2013). Praktyczne problemy nadużycia i obejścia prawa podatkowego. Wrocław: Oficyna Wydawnicza UNIMEX.
Szymanek, P. (2019). Ewolucja ustroju i kompetencji rządowych organów podatkowych, celnych oraz kontroli skarbowej – sprawujących nadzór nad podatnikami, płatnikami i importerami (lata 1991-2017). Warszawa: Kancelaria Prawna i Podatkowa.
Voss, G. (2016). Uproszczenia w sprawozdawczości finansowej w mikro i małych przedsiębiorstwach. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 5, 151-161.
Voss, G. (2017). Jednolity Plik Kontrolny – koszty i korzyści cyfryzacji. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 4(88), 185-195.
Związek Przedsiębiorców i Pracodawców. (2021). Stanowisko ZPP ws. e-faktur. Pobrano z https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12343202/12762044/12762047/dokument495220.pdf (dostęp: 24.03.2021).
Szymanek, P. (2021). Proces tworzenia Centralnego Rejestru Faktur w Polsce. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, (2), 71–86. https://doi.org/10.31743/ppe.11155
