Zrozumienie wskaźnika RRSO oraz jego rola w decyzjach kredytowych studentów – wyniki badania ankietowego
Magdalena Redo
Uniwerystet Mikołaja Kopernika w Toruniu , Poloniahttps://orcid.org/0000-0002-1274-3181
Piotr Prewysz-Kwinto, dr
Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu , Poloniahttps://orcid.org/0000-0002-4151-7335
Resumen
Wyniki badania ankietowego przeprowadzonego wiosną 2021 r. wśród 625 studentów toruńskich uczelni wyższych pozwalają stwierdzić, że RRSO (Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania) jest miernikiem znanym i wykorzystywanym do oceny kosztu kredytu przez osoby go zaciągające (72% wszystkich ankietowanych studentów rozpoznaje wskaźnik, a 86% studentów, którzy korzystali z produktów kredytowych, kierowało się jego poziomem podczas decyzji kredytowej). Podkreślić jednak należy, że wartość RRSO nie jest prawidłowo rozumiana, czego powodem może być skomplikowana formuła obliczania oraz wprowadzająca w błąd nazwa wskaźnika (tylko 15% respondentów trafnie rozumie, że RRSO ujmuje nie tylko odsetki, ale i pozaodsetkowe koszty kredytu oraz że RRSO jest podawane w ujęciu rocznym, co oznacza, że prawdziwy koszt przy krótszej pożyczce jest odpowiednio niższy). Co więcej, osoby zaciągające kredyt oczekują rzetelnego wyjaśnienia wartości RRSO, jednak większość pracowników instytucji kredytowych wydaje się tego nie robić, co może oznaczać, że również oni mogą mieć problem z właściwą interpretacją RRSO (spośród studentów, którzy zadeklarowali kontakt z pracownikiem instytucji finansującej przy zaciąganiu zobowiązania kredytowego, tylko 25% zostało w sposób przystępny i w pełni zrozumiały poinformowane o wartości informacyjnej zawartego w umowie poziomu wskaźnika, a aż 33% wskazało, że pracownik w ogóle nie podjął tematu poziomu RRSO). Powyższe wydaje się ważkim argumentem za zwiększeniem świadomości finansowej Polaków i koniecznością edukacji w tym obszarze od najmłodszych lat. Bez tego w sytuacji coraz łatwiejszej dostępności kredytów i pożyczek oraz coraz niższych stóp procentowych coraz więcej Polaków będzie popełniać błędne i ciążące na ich życiu decyzje finansowe.
Palabras clave:
Kredyt, oprocentowanie, pozaodsetkowe koszty kredytu, koszt kredytu, wskaźnik RRSOCitas
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/ EWG (Dz. Urz. UE L 133/66 z 22.05.2008 z późn. zm.).
Dyrektywa Komisji 2011/90/UE z dnia 14 listopada 2011 r. zmieniająca część II załączni¬ka I do dyrektywy 2008/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, zawierająca dodatkowe założenia do obliczania rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (Dz. Urz. UE L 296/35 z 15.11.2011).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi i zmieniająca dyrektywy 2008/48/WE i 2013/36/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 (Dz. Urz. UE L 60/34 z 28.02.2014).
European Commission. (2009). Study on the Calculation of the Annual Percentage Rate of Charge for Consumer Credit Agreements.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740). Ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1081).
Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 1083).
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobiega¬niem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374).
Dynus, M., Prewysz-Kwinto, P. (2005). Matematyka finansowa. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.
Koćwin, A. (2019). Koszty pożyczek zaciąganych w instytucjach parabankowych onli¬ne – stosowane opłaty. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, 72(9), 26–38. doi: 10.33226/0137-5490.2019.9.4
NBP. (2021). Podstawowe stopy procentowe NBP w latach 1998–2021 (nbp.pl).
Piasecki, K., Ronka-Chmielowiec, W. (2011). Matematyka finansowa. Warszawa: Wydawni¬ctwo C.H. Beck.
Podgórska, M., Klimkowska, J. (2005). Matematyka finansowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Redo, M. (2021). Bezpieczeństwo finansowe gospodarstw domowych w Polsce – chwi¬lówki a koszty pozaodsetkowe kredytu i RRSO. W: H. Świeboda, M. Gębska (red.), Współczesne i prognozowane problemy bezpieczeństwa państwa i bezpie¬czeństwa międzynarodowego (s. 43–73). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Sztuki Wojennej.
Redo, M., Prewysz-Kwinto, P. (2021). Matematyka finansowa. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Redo, M., Prewysz-Kwinto, P. (w druku). Nominalny Roczny Koszt Kredytu (NRKK) kontra myląco nazwana i niepoprawnie obliczana Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO).
Sowińska-Kobelak, D., Gryber, M. (2018). Przewodnik po kredycie konsumenckim. Poradnik klienta usług finansowych. Warszawa: KNF. Pobrano z https://www. knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/ Przewodnik%20po%20kredycie%20kon¬sumenckim%202018_64304.pdf (20.07.2021).
Uniwerystet Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0002-1274-3181
Wyższa Szkoła Bankowa w Toruniu
doktor nauk o zarządzaniu, adiunkt w Instytucie Ekonomii i Finansów Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu. Specjalista w zakresie finansów przedsiębiorstw i sprawozdawczości finansowej. Autor około 70 publikacji naukowych w obszarze szeroko rozumianych finansów i rachunkowości. Autor lub współautor książek: Matematyka finansowa (2021), Uznawalność efektów kształcenia w szkolnictwie wyższym (2015), Rachunek kosztów docelowych (2010), Zarządzania finansami przedsiębiorstwa (2006), Analiza finansowa przedsiębiorstwa (2005).
https://orcid.org/0000-0002-4151-7335
