Obowiązek meldunkowy obywateli Rzeczypospolitej Polskiej

Michał Bochenek

Abstrakt

Problematyka przedmiotowego artykułu pod tytułem „Obowiązek meldunkowy obywateli Rzeczypospolitej Polskiej” koncentruje się wokół zagadnień zawartych w obowiązującej ustawie z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r., Nr 136, poz. 993 ze zmianami), zwanej dalej ustawą. Zważywszy na długi okres obowiązywania wskazanego wyżej aktu prawnego oraz doniosłość instytucji miejsca pobytu – zamieszkania (zameldowania) osób fizycznych, niezbędne jest podjecie rozważań nad koniecznym dopasowaniem ustawowych rozwiązań do zmieniających się realiów społecznych. Niezbędna jest bowiem zmiana ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, co przy istnieniu bardzo szerokich powiązań tegoż aktu prawnego z innymi przepisami ustaw, szczególnie w zakresie ustalania właściwości poszczególnych organów administracji publicznej, sądowniczej, rodzi konieczność szczególnie wyważonego i przemyślanego dokonywania zmian. Opracowanie stanowi nie tylko analizę obecnie obowiązujących przepisów ustawy, dotyczących obowiązku meldunkowego. Jest ponadto próbą sformułowania rozwiązań nowych, związanych z codzienną praktyką funkcjonowania organu meldunkowego (za organ meldunkowy przyjmuję organ wykonawczy gminy, a to zgodnie z art. 45 ust 1 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych). Nowych w tym znaczeniu, że nie eliminuje wszystkich uregulowań dotychczasowych, co byłoby w przekonaniu autora niepożądane z punktu widzenia sprawnego funkcjonowania państwa, a dostosowuje je do zmieniających się z jednej strony realiów społecznych, z drugiej natomiast do licznych przepisów prawa materialnego, na przykład z zakresu prawa finansowego i podatkowego, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Artykuł podejmuje problematykę dotyczącą obowiązującego obecnie obowiązku meldunkowego osób fizycznych - obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Zawiera wskazanie podstawowych dla przedmiotowej materii definicji i powiązań z licznymi dziedzinami prawa, analizę procesów zameldowania na pobyt stały i na pobyt czasowy oraz wymeldowania z tychże pobytów. Opracowanie zawiera w końcu rekapitulację rozważań odnoszących się do obowiązku zgłaszania miejsca zamieszkania przez obywateli Polski oraz wnioski de lege lata oraz de lege ferenda.