Złośliwe przeszkadzanie jako znamię przestępstw z art. 195 Kodeksu karnego
Magdalena Materniak
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , PolskaAbstrakt
Niniejszy artykuł koncentruje się na analizie znamion przestępstw z art. 195 Kodeksu karnego. W artykule przedstawiono poglądy doktryny dotyczące przedmiotu ochrony, strony przedmiotowej, podmiotu i strony podmiotowej,
a w szczególności znamienia złośliwego przeszkadzania w aktach religijnych i w pogrzebie. W artykule zasygnalizowano
trudności wykładni omawianego przepisu. Znamię „złośliwości” ma charakter ocenny i stosunkowo mało precyzyjny. Znamię to obejmuje szczególne nastawienie sprawcy do czynu, polegające na chęci obrażenia, dokuczenia lub sprawienia przykrości innym osobom. Przeszkadzanie w praktykach religijnych oraz w pogrzebie o charakterze świeckim musi wynikać ze złośliwości sprawcy. Sprawca powinien chcieć przeszkodzić wykonywaniu aktu religijnego, gdyż strona podmiotowa wyraża się w zamiarze bezpośrednim. Nie każde zachowanie sprawcy nosi cechy złośliwego przeszkadzania. Znamię „złośliwości” może w praktyce stanowić narzędzie do zawężania ochrony oraz tolerowania zachowań naruszających wolność sumienia i wyznania. Należy zatem w każdym przypadku przeanalizować dokładnie stronę przedmiotową i podmiotową przestępstwa. W artykule ponadto ukazano przykłady orzeczeń sądowych dotyczących przestępstw złośliwego przeszkadzania aktom religijnym i uroczystościom pogrzebowym.
Słowa kluczowe:
przestępstwo przeszkadzania wykonywaniu aktów religijnych, znamiona przestępstw, znamię złośliwości, wolność religijna, karna ochrona wolności sumienia i wyznaniaBibliografia
Filar M., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
Filar M., Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania (art. 194-196), w: Kodeks karny. Komentarz, red. O. Górniok, Warszawa 2006.
Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2003.
Góral R., Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Warszawa 1996.
Hypś S., Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia i wyznania, w: Prawo karne, red. A. Grześkowiak, Warszawa 2011.
Hypś S., Rozdział XXIV. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania, w: Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2014, s. 752-762.
Jachimowicz M., Przestępstwo przeszkadzania wyborom (art. 249 k.k.), Wojskowy Przegląd Prawniczy 2012, Nr 1-2, s. 86-107.
Janyga W., Przestępstwo obrazy uczuć religijnych w polskim prawie karnym w świetle współczesnego pojmowania wolności sumienia i wyznania, Warszawa 2010.
Koredczuk J., Ewolucja prawnokarnej ochrony wolności sumienia i wyznania w Polsce w latach 1989-2009, w: Prawo wyznaniowe w Polsce (1989-2009). Analizy-dyskusje-postulaty, red. D. Walencik, Katowice - Bielsko Biała 2009, s. 81-91.
Makarewicz J., Kodeks karny z komentarzem, Lwów 1932.
Makarska M., Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania w Kodeksie karnym z 1997 roku, Lublin 2005.
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2007.
Markiewicz M, Sprawa „motyla”, czyli między wolnością religii a jej kontestacją, Kultura-Media-Teologia 2012, Nr 12, s. 63-77.
Petasz P., Wolność religijna w Polsce i jej karnoprawna ochrona na gruncie art. 195 Kodeksu karnego z 1997 roku, Gdańskie Studia Prawnicze 2005, T. 13, s. 262-280.
Piórkowska-Flieger J., Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania w: Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2011.
Rejman G., Zasady odpowiedzialności karnej, Art. 8-31 KK Komentarz, Warszawa 2009.
Stefański R., Przestępstwo złośliwego przeszkadzania wykonywaniu aktu religijnego (art. 195 §1k.k.), Prokuratura i Prawo 2005, Nr 2, s. 57-64.
Sosnowska M., Prawo karne jako ultima ratio w ochronie wolności sumienia i wyznania czlowieka, w: Prawne granice wolności sumienia i wyznania, red. R. Wieruszewski, M. Wyrzykowski, L. Kondratiewa-Bryzik, Warszawa 2012, s. 313-331.
Surkont M., Prawo karne, Bydgoszcz-Gdynia 2001,
Śliwowski J., Prawo karne, Warszawa 1979.
Warylewski J., Prawo karne część ogólna, Warszawa 2007.
Wojciechowska J., Rozdział XXIV. Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania, w: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117-221. Tom I, red. A. Wąsek, R. Zawłocki, Warszawa 2010, s. 886-901.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
