Analiza greenwashingu w kontekście emisji długu zrównoważonego

Dorota Ślażyńska-Kluczek

Szkoła Główna Handlowa, Uczelnia Łazarskiego , Polska
https://orcid.org/0000-0001-8191-7213


Abstrakt

Celem opracowania jest analiza greenwashingu w kontekście emisji długu zrównoważonego. Przedstawiono pojęcie greenwashingu, wskazano na zielone obligacje, obligacje zrównoważone oraz obligacje powiązane ze zrównoważonym rozwojem jako narzędzie finansowania, a następnie dokonano zestawienia przykładowych jednostek, które deklarując wypełnianie celów środowiskowych i ogłaszając, że korzystają ze zrównoważonego finansowania, w rzeczywistości stosują greenwashing. Postawiono następującą hipotezę: emisja długu zrównoważonego może być wykorzystana w celu podania nieprawdziwych informacji na temat prośrodowiskowej działalności jednostki dążącej do korzystnego postrzegania jej marki przez odbiorców.

Słowa kluczowe:

Greenwashing, zielone obligacje, obligacje zrównoważone, obligacje powiązane ze zrównoważonym rozwojem.

Akty prawne

Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 1233.

Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzona w Nowym Jorku dnia 9 maja 1992 r., Dz. U. z 1996 r. Nr 53, poz. 238.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/29/WE z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady („Dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych”), Dz. Urz. UE L 149 z 11.06.2005, s. 22–39.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy, Dz. Urz. UE L 330 z 15.11.2014, s. 1–9.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta, Dz. Urz. UE L 328 z 18.12.2019, s. 7–28.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych, Dz. Urz. UE L 317 z 9.12.2019, s. 1–16.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088, Dz. Urz. UE L 198 z 22.06.2020, s. 13–43.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1056 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, Dz. Urz. UE L 231 z 30.06.2021, s. 1–20.

Dyrektywa delegowana Komisji (UE) 2021/1269 z dnia 21 kwietnia 2021 r. zmieniająca dyrektywę delegowaną (UE) 2017/593 w odniesieniu do uwzględniania czynników zrównoważonego rozwoju w zobowiązaniach w zakresie zarządzania produktami, Dz. Urz. UE L 277 z 2.08.2021, s. 137–140.

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/1253 z dnia 21 kwietnia 2021 r. zmieniające rozporządzenie delegowane (UE) 2017/565 w odniesieniu do uwzględniania czynników, ryzyk i preferencji w zakresie zrównoważonego rozwoju w niektórych wymogach organizacyjnych i warunkach prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne, Dz. Urz. UE L 277 z 2.08.2021, s. 1–5.

Pozostałe źródła

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1386/2013/UE z dnia 20 listopada 2013 r. w sprawie ogólnego unijnego programu działań w zakresie środowiska do 2020 r. „Dobra jakość życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety”, Dz. Urz. UE L 354 z 28.12.2013, s. 171–200.

Decyzja Rady (UE) 2016/1841 z dnia 5 października 2016 r. w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, porozumienia paryskiego przyjętego na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Dz. Urz. UE L 282 z 19.10.2016, s. 1–3.

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Europejski Zielony Ład”, Bruksela, dnia 11 grudnia 2019 r., COM(2019)640 final.

Wniosek Komisji Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskich zielonych obligacji, Bruksela, dnia 6 lipca 2021 r., COM(2021)391 final – 2021/0191 (COD).

Literatura

Climate Bonds Initiative. (2020). 2019 Green Bond Market Summary. Pobrano z https://www.climatebonds.net/resources/reports/2019-green-bond-market-summary (25.07.2023).

Delmas, M. A., Burbano, V. C. (2011). The Drivers of Greenwashing. California Management Review, 54(1), 64–87. doi: 10.1525/cmr.2011.54.1.64. (Crossref)

Flammer, C. (2021). Corporate Green Bonds. Journal of Financial Economics, 142(2), 499–516. doi: 10.1016/j.jfineco.2021.01.010. (Crossref)

Grabowski, M., Kotecki, L. (2020). Zielone obligacje w Polsce. Przewodnik dla emitenta. Warszawa: Centrum Myśli Strategicznych.

Guo, R., Tao, L., Yan, L., Gao, P. (2014). The Effect Path of Greenwashing Brand Trust in Chinese Microbiological Industry from Decoupling View. BioTechnology. An Indian Journal, 10(7), 1827–1831. Pobrano z https://www.tsijournals.com/articles/the-effect-path-of-greenwashing-brand-trust-in-chinese-microbiological-industry-from-decoupling-view.pdf (25.07.2023).

Guo, R., Zhang, W., Wang, T., Li, C. B., Tao, L. (2018). Timely or Considered? Brand Trust Repair Strategies and Mechanism After Greenwashing in China – from a Legitimacy Perspective. Industrial Marketing Management, 72, 127–137. doi: 10.1016/j.indmarman.2018.04.001. (Crossref)

International Capital Market Association. (2018). Sustainability Bond Guidelines 2018. Wytyczne dla obligacji zrównoważonego rozwoju. Pobrano z https://www.icmagroup.org/assets/documents/Regulatory/Green-Bonds/Translations/2018/Polish-SBG2018-06.pdf (25.07.2023).

International Capital Market Association. (2020). Sustainability Linked Bond Principles. Zasady Obligacji związanych ze Zrównoważonym Rozwojem. Pobrano z https://www.icmagroup.org/assets/documents/Regulatory/Green-Bonds/Translations/2020/Polish-SLBP2020-06-011220.pdf (25.07.2023).

Islam, M., Mostaque, L. (2018). Blue Economy and Bangladesh: Lessons and Policy Implications. BIISS Journal, 39(2), 135–162. Pobrano z https://www.researchgate.net/publication/332141190_Blue_Economy_and_Bangladesh_Lessons_and_Policy_Implications (25.07.2023).

Kozińska, M., Szarlik, A. (2021). Zielone strony biznesu. Greenwashing czyli Ekościema. My Company Polska, 11(74). Pobrano z https://mycompanypolska.pl/artykul/zielone-strony-biznesu-greenwashing-czyli-ekosciema/7968 (25.07.2023).

Kölbel, J. F., Lambillon, A. P. (2022). Who Pays for Sustainability? An Analysis of Sustainability-Linked Bonds. Swiss Finance Institute Research Paper Series, 23-07. Pobrano z https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4007629 (25.07.2023).

KPMG. (2021). Perspektywy rozwoju rynku zielonych obligacji w Polsce. Pobrano z https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/pl/pdf/2021/12/pl-Raport-KPMG-na-zlecenie-MF-Perspektywy-rozwoju-rynku-zielonych-obligacji-w-Polsce.pdf (25.07.2023).

Larcker, D. F., Watts, E. M. (2020). Where’s the Greenium?. Journal of Accounting and Economics, 69(2/3). doi: 10.1016/j.jacceco.2020.101312. (Crossref)

Lyon, T. P., Maxwell, J. W. (2011). Greenwash: Corporate Environmental Disclosure under Threat of Audit. Journal of Economics & Management Strategy, 20(1), 3–41. doi: 10.1111/j.1530-9134.2010.00282.x. (Crossref)

Lyon, T. P., Montgomery, A. W. (2015). The Means and End of Greenwash. Organization & Environment, 28(2), 223–249. doi: 10.1177/1086026615575332. (Crossref)

Marquis, Ch., Toffel, M. W., Zhou, Y. (2016). Scrutiny, Norms, and Selective Disclosure: A Global Study of Greenwashing. Organization Science, 27(2), 233–504. doi: 10.1287/orsc.2015.1039. (Crossref)

Mosionek-Schweda, M., Szmelter, M. (2018). Zielone obligacje – nowy instrument finansowania inwestycji polskiego rządu. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 532, 215–224. doi: 10.15611/pn.2018.532.21. (Crossref)

Oxford English Dictionary. (b.d.). Pobrano z https://www.oed.com/ (25.07.2023).

Parguel, B., Benoit-Moreau, F., Russell, C. A. (2015). Can Evoking Nature in Advertising Mislead Consumers? The Power of ‘Executional Greenwashing’. International Journal of Advertising, 34(1), 107–134. doi: 10.1080/02650487.2014.996116. (Crossref)

PricewaterhouseCoopers. (2021). ESG – miecz Damoklesa czy szansa na strategiczną zmianę. Pobrano z https://www.pwc.pl/pl/pdf-nf/2021/ESG_Miecz_Damoklesa_raport_PwC_2021.pdf (25.07.2023).

Sajdak, I. (2022). Zrównoważone obligacje służą spółkom, nie klimatowi. Pobrano z https://www.parkiet.com/okiem-eksperta/art37201261-zrownowazone-obligacje-sluza-spolkom-nie-klimatowi (25.07.2023).

Szwarc, K. (2021). Polska jako regionalne centrum zrównoważonych finansów. W: L. Kotecki (red.), Zielone finanse w Polsce 2021 (s. 38–42). [Warszawa]: Instytut Odpowiedzialnych Finansów, Global Compact Network Poland.

Ślażyńska-Kluczek, D. (2022). Zielone obligacje jako metoda finansowania projektów inwestycyjnych. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, 63(1), 33–44. doi: 10.33119/KNoP.2022.63.1.3. (Crossref)

TerraChoice. (2010). The Sins of Greenwashing: Home and Family Edition 2010. Pobrano z http://sinsofgreenwashing.org/fndings/the-seven-sins/ (25.07.2023).

Merriam-Webster Dictionary (b.d.). Pobrano z https://www.merriam-webster.com/dictionary/millennium (25.07.2023).

Pobierz

Opublikowane
2023-09-28


Ślażyńska-Kluczek, D. (2023). Analiza greenwashingu w kontekście emisji długu zrównoważonego. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, (3), 81–100. https://doi.org/10.31743/ppe.16212

Dorota Ślażyńska-Kluczek  dotka.s@wp.pl
Szkoła Główna Handlowa, Uczelnia Łazarskiego https://orcid.org/0000-0001-8191-7213



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.