Realizacja prawa do bezpłatnej pomocy prawnej na przykładzie rozwiązań przyjętych w niektórych państwach europejskich

Jerzy Nikołajew

Uniwersytet Rzeszowski , Polska
https://orcid.org/0000-0003-1505-9710


Abstrakt

Instytucja bezpłatnej pomocy prawnej to rozwiązanie ustawowe przyjęte w większości państw współczesnej Europy. Gwarancje ustawowe, a w przypadku Belgii także konstytucyjne, zapewniają osobom pozostającym w trudnej dla siebie sytuacji, także materialnej, uzyskanie pomocy ze strony państwa finansującego koszty profesjonalnej pomocy prawnej. Analiza rozwiązań prawnych i praktyki stosowania przepisów dotyczących bezpłatnej pomocy prawnej w Niemczech, Francji, Belgii, Holandii, Szwecji i Chorwacji przekonuje o konieczności dalszego stosowania i usprawniania funkcjonowania tej instytucji w każdym demokratycznym państwie prawnym. Mimo różnic występujących w poszczególnych porządkach prawnych warto zwrócić uwagę na potrzebę rozpropagowania idei bezpłatnej pomocy prawnej, pomocy obywatelskiej i edukacji prawnej, także w państwach, w których takie rozwiązania nie zostały jeszcze przyjęte. Celem artykułu jest wskazanie podobieństw oraz różnic dotyczących przyjętych rozwiązań w zakresie bezpłatnej pomocy prawnej na przykładzie wybranych państw europejskich.

Słowa kluczowe:

bezpłatna pomoc prawna, prawo ubogich, wsparcie obywatelskie, gwarancje ustawowe



Bartnik, A., Kowalska, K. (2019). Nieodpłatna pomoc prawna. Warszawa: Wolters Kluwer.

Furman-Łajszczak, K. (2014). Historia poradnictwa prawnego i obywatelskiego. W: M. J. Skrodzka (red.), System poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce. Wdrażanie rozwiązań modelowych (s. 5–9). Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.

Jabłoński, M. (2019). Prawo do nieodpłatnej pomocy prawnej jako „element treści konstytucyjnego prawa do sądu” – uwagi na tle postanowień ustawy z 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej. W: A. Hauser, M. Urbaniak (red.), Ochrona praw człowieka. Zagadnienia praktyczne (s. 85–111). Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.

Kilian, M. (2011). Legal Aid in Germany. Helsinki: ILAG.

Parlicki, M. (2012). Poradnictwo obywatelskie jako aktywizacyjna forma pomocy oferowana jednostkom i rodzinom. W: A. Mirski (red.), Szanse i wyzwania społeczne w okresie wychodzenia z kryzysu (s. 113–132). Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM [Państwo i Społeczeństwo, 4, 113–132].

Peisert, A., Schimanek, T., Waszak, M., Winiarska, A. (red.). (2013). Poradnictwo prawne i obywatelskie w Polsce – stan obecny i wizje przyszłości. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Ploszka, A. (2019). Publicznoprawny status osoby skrajnie ubogiej. Warszawa: Wolters Kluwer.

Przywora, B., Wróbel, A. (2020). Poradnictwo obywatelskie w świetle badań prawnoporównawczych. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.

Przywora, B., Wróbel, A. (2022). Analiza prawnoporównawcza sposobów finansowania oraz metod weryfikacji jakości systemu pomocy prawnej i poradnictwa obywatelskiego na tle wybranych państw europejskich. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.

System nieodpłatnego poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce. Propozycje rozwiązań modelowych i założeń polityki państwa. (2013). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Wiaderek, G. (2017). Miejsce organizacji pozarządowych w systemie poradnictwa prawnego. Warszawa: INPRIS.

Pobierz

Opublikowane
2025-06-27


Nikołajew, J. . (2025). Realizacja prawa do bezpłatnej pomocy prawnej na przykładzie rozwiązań przyjętych w niektórych państwach europejskich. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, (2), 47–60. https://doi.org/10.31743/ppe.18274

Jerzy Nikołajew  jerzy-nikolajew@wp.pl
Uniwersytet Rzeszowski

Dr. habil. Associate Professor of Department of Criminal Trial Law, lawyer

https://orcid.org/0000-0003-1505-9710



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.