Akty delegowane - analiza uprawnień Komisji Europejskiej do ich przyjmowania
Przemysław Siwior
Szkoła Główna Mikołaja Kopernika w Toruniu , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-1929-5094
Abstrakt
Celem artykułu jest analiza i omówienie aktów delegowanych, o których mowa w art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) będących, podobnie jak akty wykonawcze, o których mowa w art. 291 TFUE aktami nie ustawodawczymi Unii Europejskiej (UE). Autor koncentruje swą uwagę na celu i procedurze przyjmowania aktów delegowanych, jak również na kompetencjach Komisji Europejskiej związanych z przyjmowaniem tych aktów.
W artykule poruszona została również kwestia znacznych zmian w zakresie równowagi instytucjonalnej pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą UE i Komisją w odniesieniu do ich funkcji związanych z tworzeniem wiążących norm prawnych, które Traktat z Lizbony spowodował wprowadzeniem do prawa unijnego kategorii aktów delegowanych i wykonawczych.
Autor artykułu dochodzi do wniosku, że ograniczony wpływ Rady UE (ale również państw członkowskich) na kształt aktów delegowanych wydawanych w sposób mało sformalizowany niewątpliwie wywołuje nieufność Rady UE w stosunku do działań Komisji. W rezultacie prawodawca unijny zdecydowanie rzadziej korzysta z możliwości przekazania Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych. Wbrew zatem oczekiwaniom, po wejściu w życie Traktatu Lizbońskiego, Komisja Europejska nie wzmocniła swojej pozycji w zakresie przyjmowania aktów normatywnych, innych niż akty ustawodawcze, i nie odciążyła w oczekiwanym stopniu Rady UE i Parlamentu Europejskiego.
Słowa kluczowe:
akty delegowane, art. 290 TFUE, uprawnienia wykonawcze Komisji, procedura przyjmowania aktów delegowanych, równowaga instytucjonalnaBibliografia
Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, wersja skonsolidowana Dz. Urz. UE C 321E z 29.12.2006 , s. 1–331.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE C 202 z 7.06.2016, s. 47-199.
Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, podpisany w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r., Dz. Urz. UE C 306 z 17.12.2007, s. 1–229.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję, Dz. Urz. UE L 55 z 28.02.2011, s. 13-18.
Decyzja Rady z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiająca warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji, Dz. Urz. UE L 184 z 17.07.1999, s. 23–26.
Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej a Komisją Europejską w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r., Dz. Urz. UE L 123 z 12.05.2016, s. 1-14.
Orzecznictwo
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 5 września 2012 r. w sprawie Parlament Europejski przeciwko Radzie Unii Europejskiej, skarga nr C-355/10, ECLI:EU:C:2012:516.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 18 marca 2014 r. w sprawie Komisja Europejska przeciwko Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej, skarga nr C-427/12, ECLI:EU:C:2014:170.
Pozostałe źródła
Decyzja Komisji Europejskiej z dnia 30 maja 2016 w sprawie zasad ramowych dla grup ekspertów Komisji Europejskiej: zasady horyzontalne i rejestr publiczny [Communication to the Commission - Framework for Commission Expert Groups: Horizontal Rules and Public Register, Brussels, 30.05.2016], C(2016)3300 final.
European Commission Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council Adapting a Number of Legal Acts Providing for the Use of the Regulatory Procedure with Scrutiny to Articles 290 and 291 of the Treaty on the Functioning of the European Union [Wniosek prawodawczy dotyczący przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dostosowującego do art. 290 i art. 291 TFUE niektóre akty prawne przewidujące stosowanie procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą], COM(2016)799 final.
European Council. (2011). Implementation of the Treaty of Lisbon. Delegated Acts (Article 290, Treaty on the Functioning of the European Union). Guidelines for the Services of the Commission. Brussels. Pobrano z https://www.aaronmcloughlin.com/wp-content/uploads/2025/01/oldda-SEC-2011-855-1-EN-MAIN-PART-1.PDF.pdf (28.10.2025).
Komisja Europejska. (2009). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady. Wprowadzenie w życie art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Bruksela, dnia 9 grudnia 2009 r., KOM(2009)673 wersja ostateczna.
Opinia Rzecznika Generalnego P. Mengozziego przedstawiona w dniu 7 maja 2015 r. Sprawa C-88/14, Komisja Europejska przeciwko Parlamentowi i Radzie Unii Europejskiej, ECLI:EU:C:2015:304.
Opinia Rzecznik Generalnej J. Kokott przedstawiona w dniu 12 listopada 2015 r. Sprawy połączone C 389/14 i od C 391/14 do C 393/14, Esso Italiana Srl i in. przeciwko Comitato nazionale per la gestione della direttiva 2003/87/CE e per il supporto nella gestione delle attività di progetto del protocollo di Kyoto, Ministero dell’Ambiente e della Tutela del Territorio e del Mare, Ministero dell’Economia e delle Finanze, Presidenza del Consiglio dei Ministri, ECLI:EU:2015:754.
Literatura
Barcz, J. (2012). Akty delegowane i akty wykonawcze - pojęcie i kryteria rozróżnienia. Europejski Przegląd Sądowy, 3, 6-16.
Barcz, J. (2020). Od lizbońskiej do postlizbońskiej Unii Europejskiej. Główne kierunki reformy ustrojowej procesu integracji europejskiej. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Christiansen, T., Dobbels, M. (2013). Non-Legislative Rule Making after the Lisbon Treaty: Implementing the New System of Comitology and Delegated Acts. European Law Journal, 19(1), 42-56.
Kornobis-Romanowska, D., Łacny, J., Wróbel, A. (red.). (2012). Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. T. 3. (art. 223-358). LEX/el.
Kunkiel-Kryńska, A. (2013). Metody harmonizacji prawa konsumenckiego w Unii Europejskiej i ich wpływ na procesy implementacyjne w państwach członkowskich. LEX/el.
Wróbel, A. (red.). (2010). Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy (wyd. 2). T. 1. Warszawa: Wolters Kluwer.
Wróbel, A. (2012). Komentarz do art. 291 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W: D. Kornobis-Romanowska, J. Łacny, A. Wróbel (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. T. 3. (art. 223-358). LEX/el.
Xhaferri, Z. (2013). Delegated Acts, Implementing Acts, and Institutional Balance Implications Post-Lisbon. Maastricht Journal of European and Comparative Law, 20(4), 557–575. doi: 10.1177/1023263X1302000406.
Szkoła Główna Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0002-1929-5094
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
