Regulacja kryptoaktywów w Polsce: ramy prawne i przyszłe kierunki rozwoju
Krzysztof Piech
Uczelnia Łazarskiego w Warszawie , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-5503-8397
Sylwia Pangsy-Kania
Uniwersytet Gdański , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-7850-9101
Abstrakt
W artykule przeanalizowana została ewolucja regulacji rynku kryptoaktywów w Polsce – od etapu samoregulacji do implementacji rozporządzenia MiCA (Markets in Crypto-Assets). Przedstawiono charakterystykę kryptoaktywów, ich typologię oraz związane z nimi korzyści i ryzyka. Omówiono kluczowe etapy rozwoju podejścia regulacyjnego w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem aktualnego projektu ustawy o rynku kryptoaktywów. Dokonano analizy rozporządzenia MiCA jako nowego paradygmatu regulacyjnego oraz jego potencjalnego wpływu na polski rynek. Artykuł zawiera również ocenę adekwatności nowych regulacji, identyfikację potencjalnych luk regulacyjnych oraz rekomendacje dla ustawodawcy i organów nadzoru. Celem artykułu jest krytyczna analiza polskiej ścieżki regulacyjnej od fazy samoregulacji (2009–2016) do obecnej implementacji rozporządzenia MiCA, ze szczególnym uwzględnieniem projektu ustawy o rynku kryptoaktywów z dnia 8 maja 2025 r. Bezpośrednio z celu wynika pytanie badawcze, które zostało sformułowane następująco: Czy projektowane rozwiązania prawne zapewniają równowagę między ochroną inwestora a podtrzymaniem innowacyjności sektora?
Słowa kluczowe:
kryptoaktywa, regulacja rynku finansowego, MiCABibliografia
Autorité des Marchés Financiers. (2023). Position DOC-2023-08: Regulatory Treatment of NFTs under French Financial Law, 15.03.2023. Pobrano z https://www.amf-france.org/fr/reglementation/doctrine/doc-2023-08 (2.06.2025).
CoinGecko. (2025). Global Cryptocurrency Market Cap Charts. Pobrano z https://www.coingecko.com (30.05.2025).
European Commission. (2020). Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on Markets in Crypto-assets, and amending Directive (EU) 2019/1937, Brussels, 24.9.2020, COM(2020) 593 final, s. 2−3. Pobrano z https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex:52020PC0593 (26.08.2025).
European Banking Authority [EBA]. (2025). Asset-referenced and e-money tokens (MiCA). Pobrano z https://eba.europa.eu/regulation-and-policy/asset-referenced-and-e-money-tokens-mica (11.09.2025).
European Securities and Markets Authority [ESMA]. (2024, 29 sierpnia). Trends, Risks and Vulnerabilities (TRV) Report, No. 2/2024. ESMA50-524821-3444. PDF. Pobrano z https://www.esma.europa.eu/sites/default/files/2024-08/ESMA50-524821-3444_TRV_2_2024.pdf (8.09.2025).
European Securities and Markets Authority [ESMA]. (2025). Guidelines, recommendations and technical standards. Pobrano z https://www.esma.europa.eu/publications-and-data/guidelines-recommendations-and-technical-standards (11.09.2025).
Financial Action Task Force. (2024). Targeted Update on Implementation of the FATF Standards on VAs and VASPs, Paris, 9 July 2024. Pobrano z https://www.fatf-gafi.org/en/publications/Fatfrecommendations/targeted-update-virtual-assets-vasps-2024.html (26.08.2025).
Izba Administracji Skarbowej w Katowicach. (2025). Rejestr działalności w zakresie walut wirtualnych, 30.05.2025. Pobrano z https://www.slaskie.kas.gov.pl/c/document_library/get_file?uuid=73ffde9b-0123-4594-8a94-a4d458218386&groupId=3559133 (2.06.2025).
Malta Financial Services Authority [MFSA]. (b.d.). FinTech Regulatory Sandbox (serwis). Pobrano z https://www.mfsa.mt/fintech/regulatory-sandbox/ (8.09.2025).
Malta Financial Services Authority [MFSA]. (2020, 22 lipca). MFSA Regulatory Sandbox – FAQs (ramy i zasady; Rule 3). PDF. Pobrano z https://www.mfsa.mt/wp-content/uploads/2020/07/MFSA-Regulatory-Sandbox-FAQs.pdf (8.09.2025).
Minister Finansów. (2025a). Sprawa: Projekt ustawy o rynku kryptoaktywów UC2, Warszawa, 8 stycznia 2025 r. Pobrano z https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12382311/13040424/13040425/dokument700144.pdf (2.06.2025).
Minister Finansów. (2025b). Sprawa: KRM-0610-147-25, Warszawa, 22 maja 2025 r. Pobrano z https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12382311/13040424/13040425/dokument718533.pdf (2.06.2025).
Ministerstwo Cyfryzacji. (2016). Decyzja nr 8/2016 przewodniczącego komitetu Rady Ministrów do spraw cyfryzacji z dnia 12 sierpnia 2016 r. zmieniająca decyzję w sprawie utworzenia Zespołu zadaniowego „Od papierowej do cyfrowej Polski”. Pobrano z https://web.archive.org/web/20161116015237/http://krmc.mc.gov.pl/download/50/14140/ZmianadecyzjipowolujacejZespolzadaniowyOdpapierowejdocyfrowejPolski.pdf (2.06.2025).
Ministerstwo Finansów. (2021, 22 października). Rejestr działalności w zakresie walut wirtualnych (informacja: „Informacje są publikowane na stronie IAS w Katowicach”). Pobrano z https://www.gov.pl/web/finanse/rejestr-dzialalnosci-w-zakresie-walut-wirtualnych (8.09.2025).
Ministerstwo Finansów. (2024). Raport z konsultacji projektu ustawy o rynku kryptoaktywów, Warszawa, 13 grudnia 2024 r. Pobrano z https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12382311/katalog/13040424#13040424 (2.06.2025).
Ministerstwo Finansów. (2025a). Projekt ustawy o rynku kryptoaktywów, 8 maja 2025 r. Pobrano z https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12382311/katalog/13040424#13040424 (2.06.2025).
Ministerstwo Finansów. (2025b). Raport z konsultacji projektu ustawy o rynku kryptoaktywów (w zakresie bezgotówkowej wymiany walut, czyli tzw. Kantorów internetowych – art. 142. 150 i 158 projektu na etapie SKRM), Warszawa, 17 marca 2025 r. Pobrano z https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12382311/katalog/13040424#13040424 (2.06.2025).
Minister do spraw Unii Europejskiej. (2025). Opinia o zgodności z prawem Unii Europejskiej projektu ustawy o rynku kryptoaktywów, wyrażona przez ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, Warszawa, 21 maja 2025 r. Pobrano z https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12382311/13040424/13040426/dokument718470.pdf (2.06.2025).
Narodowy Bank Polski. (2025). Uważaj na kryptowaluty. Pobrano z https://nbp.pl/uwazaj-na-kryptowaluty/ (28.05.2025).
Narodowy Bank Polski i Komisja Nadzoru Finansowego. (2017). Komunikat Narodowego Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie „walut” wirtualnych, Warszawa, 7 lipca 2017 r. Pobrano z https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Komunikat_NBP_KNF_w_sprawie_walut_wirtualnych_7_07_2017_57361.pdf (2.06.2025).
Polskie Stowarzyszenie Bitcoin i Instytut Wiedzy i Innowacji. (2014). Minimalne Standardy Bezpieczeństwa giełd bitcoinowych. Warszawa. Pobrano z https://bitcoin.org.pl/wp-content/uploads/2023/06/Minimalne-standardy-gield-BTC.pdf (26.08.2025).
Prezes Rady Ministrów. (2025). Projekt rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie opłat i wpłat na pokrycie kosztów nadzoru nad rynkiem kryptoaktywów. Rozporządzenie do projektu Ustawy o rynku kryptoaktywów, druk nr 1412, 26.06.2025. Pobrano z https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/druk.xsp?nr=1424 (8.09.2025).
Rządowe Centrum Legislacji [RCL]. (2025). Projekt ustawy o rynku kryptoaktywów, Warszawa. Pobrano z https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12382311 (30.05.2025).
Sejm RP. (2025). Rządowy projekt ustawy o rynku kryptoaktywów – druk 1424 (przebieg prac). Pobrano z https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/druk.xsp?nr=1424 (8.09.2025).
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Komisja Finansów Publicznych, Podkomisja stała do spraw instytucji finansowych. (2025, 9 września). Poprawki przyjęte przez Podkomisję stałą do spraw instytucji finansowych na posiedzeniu w dniu 9 września 2025 r. do rządowego projektu ustawy o rynku kryptoaktywów (druk nr 1424). Pobrano z https://orka.sejm.gov.pl/opinie10.nsf/nazwa/1424_20250909_poprpod/$file/1424_20250909_poprpod.pdf (11.09.2025).
Strumień „Blockchain i Kryptowaluty” przy Ministerstwie Cyfryzacji. (2017). K. Zacharzewski, K. Piech, L. Wilczyński (red.), Kanon dobrych praktyk podmiotów rynku kryptowalutowego w Polsce. Warszawa: Ministerstwo Cyfryzacji. Pobrano z https://www.gov.pl/documents/31305/0/kanon_justowany.pdf/6f5a10f0-d46e-532f-02ae-2b7be79eb0f2 (10.04.2017).
TokenMinds Team. (2024). NFT Metadata and Attributes: 2024 Guide, 14.03.2024. Pobrano z https://tokenminds.co/blog/nft-development/create-nft-metadata (29.05.2025).
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. (2017). Komunikat Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie sprzedaży tzw. monet lub tokenów (ang. Initial Token Offerings – ITOs lub Initial Coin Offerings − ICOs), 22.11.2017. Pobrano z https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/komunikat_ico.pdf (8.09.2025).
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. (2018). Komunikat w sprawie funkcjonowania giełd i kantorów kryptowalut, Warszawa, 6.06.2018 r. Pobrano z https://bs.net.pl/wp-content/uploads/2018/06/Komunikat_ws_funkcjonowania_gield_i_kantorow_kryptowalut_61993.pdf (8.09.2025).
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. (2020a). KNF – Innovation Hub (serwis). Pobrano z https://fintech.gov.pl/innovation-hub (11.09.2025).
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. (2020b). Stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie wydawania i obrotu kryptoaktywami, 10.12.2020. Pobrano z https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Stanowisko_UKNF_ws_wydawania_i_obrotu_kryptoaktywami_71794.pdf (11.09.2025).
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. (2021). Ostrzeżenie Urzędu KNF o ryzykach związanych z nabywaniem oraz z obrotem kryptoaktywami (w tym walutami wirtualnymi oraz kryptowalutami), Warszawa, 12 stycznia 2021 r. Pobrano z https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Ostrzezenie_UKNF_o_ryzykach_zwiazanych_z_nabywaniem_oraz_z_obrotem_kryptoaktywami_72241.pdf (11.09.2025).
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego – Raport. (2020). Report on the Activities of the UKNF and the KNF Board in 2020 (sekcja Innovation/FinTech). Pobrano z https://www.knf.gov.pl/knf/en/komponenty/img/REPORT_ON_THE_ACTIVITIES_OF_THE_UKNF_AND_THE_KNF_BOARD_IN_2020_75607.pdf (8.09.2025).
Denzin, N. K. (1978). Triangulation: A Case for Methodological Evaluation and Combination. Sociological Methods & Research, 7(2), 339–357.
Piech, K. (red.). (2017). Podstawy korzystania z walut cyfrowych. Warszawa: Instytut Wiedzy i Innowacji.
Uniwersytet Gdański https://orcid.org/0000-0002-7850-9101
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
