Makroekonomiczna ocena Polski w rankingu krajów Unii Europejskiej w obliczu pandemii COVID-19
Abstrakt
Głównym celem artykułu jest ocena sytuacji makroekonomicznej w Polsce w rankingu krajów Unii Europejskiej w obliczu sytuacji kryzysowej wywołanej przez pandemię COVID-19. Do celów badawczych, w tym do przygotowania rankingu został zaproponowany wieloczynnikowy, kompleksowy wskaźnik kondycji makroekonomicznej (WKM) w różnych wariantach. Podstawą konstrukcji miernika jest wskaźnik mizerii ekonomicznej (ang. misery index). W tym przypadku jego metodyka została rozbudowana i jakościowo dostosowana tak, aby była bardziej adekwatna do współczesnych globalnych uwarunkowań gospodarczych. Zakres przestrzenny badania obejmuje 27 obecnych krajów członkowskich UE, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Zakres czasowy dotyczy głównie 2020 r. Dla celów porównawczych brany jest również pod uwagę okres kilku wcześniejszych lat.
Opracowanie składa się z trzech głównych części. W pierwszej dokonano zarysu dyskusji na temat wskaźnikowej oceny makroekonomicznej gospodarki. W szczególności odniesiono się do mierników syntetycznych, w tym do wspomnianego misery index. W drugiej części opracowania przedstawiono metodykę badania, opartą na zmodyfikowanej wersji misery index oraz wykorzystującą narzędzie wielowymiarowej analizy porównawczej (WAP). W konsekwencji skonstruowano WKM w kilku wariantach. W trzeciej części dokonano oceny gospodarki polskiej na tle krajów UE z wykorzystaniem opracowanego narzędzia analizy.
Wyniki badań wskazują, że makroekonomiczna kondycja wszystkich krajów UE w 2020 r. uległa pogorszeniu w porównaniu z rokiem poprzednim. Niektóre kraje odczuły skutki koronawirusa w sferze makroekonomicznej bardziej negatywnie niż inne. Polska na tym tle wypada lepiej niż średnia dla UE. Jest to m.in. zasługa prowadzonej w tym czasie ekspansywnej polityki gospodarczej (fiskalnej i pieniężnej). Jakkolwiek pozytywnie oceniając antykryzysową politykę gospodarczą z bieżącej perspektywy krótkookresowej, należy mieć świadomość, że skutki gospodarcze samego koronawirusa, jak i mocno ekspansywnej polityki pieniężnej oraz fiskalnej będą miały konsekwencje długookresowe. Wyzwaniem władz gospodarczych będzie umiejętne zaplanowanie działań w długim okresie, w ramach polityki stabilizacyjnej, pokryzysowej.
Słowa kluczowe:
Syntetyczne miary sytuacji społeczno-gospodarczej, wskaźniki kondycji makroekonomicznej, makroekonomiczna ocena krajów Unii EuropejskiejBibliografia
Acocella, N. (2002). Zasady polityki gospodarczej (tłum. A. Wojtyna). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Anand, S., Sen, A. (2000). Human Development and Economic Sustainability. World Development, 28(12), 2029–2049. doi: 10.1016/S0305-750X(00)00071-1. (Crossref)
Barbier, E. B, Burgess, J. C. (2019). Sustainable Development Goal Indicators: Analizing Trade-offs and Complementarities. World Development, 122, 295–305. doi: 10.1016/j.worlddev.2019.05.026. (Crossref)
Binder, C. (2020). Coronavirus Fears and Macroeconomic Expectations. The Review of Economics and Statistics, 102(4), 721–730. doi: 10.1162/rest_a_00931. (Crossref)
Błaszczyk, P. (2010). Stabilność cen – sposoby definicji oraz konsekwencje dla polityki pieniężnej. Materiały i Studia NBP, 249.
Błaszczyk, P. (2019). Współczesna strategia polityki pieniężnej w warunkach deflacji. Perspektywa Unii Europejskiej w XXI wieku. Poznań: Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu. (Crossref)
Błaszczyk, P., Tomidajewicz, J. (2013). Ocena gospodarki dla potrzeb makroekonomicznej polityki gospodarczej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 75(3), 123–137. (Crossref)
Cohen, I. K., Ferretti, F., McIntosh, B. (2014). Decomposing the Misery Index: A Dynamic Approach. Cogent Economics & Finance, 2(1), 1–7. doi: 10.1080/23322039.2014.991089. (Crossref)
Di Tella, R., MacCulloch, R. J., Oswald, A. J. (2001). Preferences over Inflation and Unemployment: Evidence from Surveys of Happiness, The American Economic Review, 91(1), 335–341. (Crossref)
Horodecka, A. (2008). Ewolucja celów polityki gospodarczej. Rola zmian otoczenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kaczmarek, T. T. (2002). Kryteria oceny stanu gospodarki stosowane przez agencje ratingowe. Zeszyty Naukowe. Szkoła Główna Handlowa. Kolegium Gospodarki Światowej, 12, 78–100.
Kubiczek, A. (2014). Jak mierzyć dziś rozwój społeczno-gospodarczy krajów?. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 38(2), 40–56.
Lechman, E. (2009). Okun’s and Barro’s Misery Index as an Alternative Poverty Assessment Tool. Recent Estimation for European Countries. W: M. Starnawska (red.), Growth and Innovation – Selected Issues (s. 67–77). Gdańsk: Gdansk University of Technology.
Lélé, S. M. (1991). Sustainable Development: A Critical Review. World Development, 19(6), 607–621. doi: 10.1016/0305-750X(91)90197-P. (Crossref)
Oda, N., Ueda, K. (2007). The Effects of the Bank of Japan’s Zero Interest Rate Commitment and Quantitative Monetary Easing on the Yield Curve: A Macro-Finance Approach. The Japanese Economic Review, 58(3), 303–328. doi: 10.1111/j.1468-5876.2007.00422.x. (Crossref)
Okina, K., Shiratsuka, S. (2004). Policy Commitment and Expectation Formation: Japan’s Experience under Zero Interest Rates. The North American Journal of Economics and Finance, 15(1), 75–100. doi: 10.1016/j.najef.2003.11.001. (Crossref)
Panek, T. (2009). Statystyczne metody wielowymiarowej analizy porównawczej. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza.
Taleb N. N. (2020). Czarny łabędź. Jak nieprzewidywalne zdarzenia rządzą naszym życiem. Poznań: Wydawnictwo ZYSK i S-KA.
Tisdell, C. (1988). Sustainable Development: Differing Perspectives of Ecologists and Economists, and Relevance to LCD’s. World Development, 16(3), 373–384. doi: 10.1016/0305-750X(88)90004-6. (Crossref)
United Nations. (2015). Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development. New York: United Nations.
Walmsley, T., Rose, A., Wei, D. (2020). The Impacts of the Coronavirus on the Economy of the United States. Economics of Disasters and Climate Change, 5, 1–52. (Crossref)
Welfens P. J. J. (2020). Macroeconomic and Health Care Aspects of the Coronavirus Epidemic: EU, US and Global Perspectives. International Economics and Economic Policy, 17(2), 295–362. doi: 10.1007/s10368-020-00465-3. (Crossref)
Winiarski, B. (2006). Polityka gospodarcza (wyd. 3). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wiseman, C. (1992). More on Misery: How Consistent Are Alternative Indices?. The American Economist, 36(2), 85–88. doi: 10.1177/056943459203600212. (Crossref)
World Commission on Environment and Development. (1987). Our Common Future. Report of the World Commission on Environment and Development. Pobrano z https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf (19.04.2022).
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu https://orcid.org/0000-0001-5104-1337
