Próba nadmiernej penalizacji wykroczeń
Tomasz Sienkiewicz
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-6621-160X
Abstrakt
Czyn zabroniony musi być określony w konkretny sposób. „Każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu” – stanowi Konstytucja RP w art. 42 ust. 2. Normę tę należy odnosić również do sytuacji prawnej obwinionego w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Celem artykułu jest krytyka próby nadmiernej penalizacji czynów zabronionych stypizowanych jako wykroczenia, na podstawie druku sejmowego nr 911 z 2021 r., na tle zmian proponowanych w druku sejmowym nr 866, również z 2021 r.
Jak stanowi art. 42 ust. 3 Konstytucji RP, „Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu”. W myśl nowelizacji wskazanej w drukach sejmowych nr 866 oraz 911 reguła ta będzie złamana.
Słowa kluczowe:
wykroczenia, kauzule generalne, prawo do obrony, postępowanie w sprawach o wykroczeniaBibliografia
Andrejew I., Ustawowe znamiona czynu. Typizacja i kwalifikacja przestępstw, Warszawa 1978.
Biblia Tysiąclecia, wyd. 3, Poznań–Warszawa 1990.
Bieńkowska B., Zasady procesu karnego, w: Wykład prawa karnego procesowego, red. P. Kruszyński, wyd. 3, Białystok 2004.
Bień-Węgłowska I., Status obwinionego sensu largo w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, Lublin 2012.
Bojarski M., Radecki W., Kodeks wykroczeń. Komentarz, wyd. 4, Warszawa 2006.
Bojarski T., Komentarz do art. 17, w: T. Bojarski, A. Michalska-Warias, J. Piórkowska-Flieger,
M. Szwarczyk, Kodeks wykroczeń. Komentarz, wyd. 5, Warszawa 2015.
Bojarski T., Polskie prawo wykroczeń. Zarys wykładu, Warszawa 2009.
Cieślak Z., Zbiory zachowań w administracji państwowej. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1992.
Dębski R., Kilka uwag o kryminalizacji i o ustawowej określoności czynów zabronionych, w: Problemy wymiaru sprawiedliwości karnej. Księga Jubileuszowa Profesora Jana Skupińskiego, red. A. Błachnio-Parzych, J. Jakubowska-Hara, J. Bosonoga, H. Kuczyńska, Warszawa 2013.
Długosz J., Ustawowa wyłączność i określoność w prawie karnym, Warszawa 2016.
Długosz J., Zasada proporcjonalności w prawie europejskim jako przesłanka kryminalizacji, w: Zasada proporcjonalności w prawie karnym, red. T. Dukiet-Nagórska, Warszawa 2010.
Fuller L.L., Moralność prawa, tłum. S. Amsterdamski, Warszawa 1978.
Gardocki L., Zagadnienia teorii kryminalizacji, Warszawa 1990.
Grajewski J., Komentarz do art. 2, w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1. Komentarz do art. 1–424 K.P.K., red. J. Grajewski, L.K. Paprzycki, S. Steinborn, Warszawa 2010.
Gronowska B., Prawo oskarżonego do obrony, w: B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak, M. Lubiszewski, R. Mizerski, Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010.
Hajduk Z., Ogólna metodologia nauk, Lublin 2001.
Jakimowicz W., Wykładnia w prawie administracyjnym, Kraków 2006.
Kmiecik R., Naczelne zasady procesowe w postępowaniu karnym, w: R. Kmiecik, E. Skrętowicz, Proces karny. Część ogólna, Kraków–Lublin 1996.
Kotowski W., Kodeks wykroczeń. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2007.
Leszczyński L., Klauzule generalne w stosowaniu prawa, Lublin 1986.
Mezglewski A., Mankamenty postępowania w sprawach o wykroczenia ograniczające realizację prawa do obrony, Studia Prawnicze KUL 2007, nr 2–3.
Morawska E., Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Toruń 2003.
Opiniowanie psychiatryczne i psychologiczne w procesie karnym. Orzecznictwo i piśmiennictwo, red. L.K. Paprzycki, A. Błachnio-Parzych, R. Paprzycki, Kraków 2002.
Pikulski S., Ekspertyza psychiatryczna w procesie karnym, Warszawa 2002.
Rodzynkiewicz M., Modelowanie pojęć w prawie karnym, Kraków 1998.
Russel G., Psychiatria i politycy: zespół pychy, The Psychiatrist 2011, nr 35, https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/010/209/original/56-62.pdf?1472647767 [dostęp: 20.04.2022 r.].
Sienkiewicz T., Prawo człowieka chorego psychicznie do obrony w postępowaniu w sprawach o wykroczenia a próba wprowadzenia zasady domniemania winy, Roczniki Nauk Prawnych 2021, t. 31, nr 1. (Crossref)
Sienkiewicz T., Prawo człowieka niepełnosprawnego do obrony w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, w: Problemy z sądową ochroną praw człowieka, t. 2, red. R. Sztychmiller, J. Krzywkowska, Olsztyn 2012.
Sienkiewicz T., Status człowieka niepełnosprawnego w prawie administracyjnym, Warszawa 2006.
Sienkiewicz T., Status człowieka niepełnosprawnego w prawie publicznym, Warszawa 2007.
Sienkiewicz T., Zasada prawdy materialnej w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Studium jednego przypadku, Studia Prawnicze KUL 2011, nr 3–4.
Skorupka J., W kwestii sprawiedliwości wyroku sądowego, w: Problemy wymiaru sprawiedliwości karnej. Księga Jubileuszowa Profesora Jana Skupińskiego, red. A. Błachnio-Parzych, J. Jakubowska-Hara, J. Bosonoga, H. Kuczyńska, Warszawa 2013.
Skowron A., Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2010.
Skwarzyński M., Znaczenie dowodowe prawnometrologicznych ręcznych urządzeń radarowych i lidarowych w sprawach o przekroczenie prędkości, w: Prawo dowodowe w postępowaniach administracyjnych i wykroczeniowych z zakresu ruchu drogowego, red. A. Mezglewski, M. Skwarzyński, Lublin 2018.
Słownik języka polskiego, t. 3, red. M. Szymczak, wyd. 8, Warszawa 1993.
Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2003.
Świecki D., Metodyka pracy sędziego w sprawach o wykroczenia, Warszawa 2007.
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, wyd. 4, Warszawa 1998.
Wielec M., Arogancja sądów a realizacja praw procesowych przez strony postępowania sądowego, w: Problemy z sądową ochroną praw człowieka, t. 2, red. R. Sztychmiller, J. Krzywkowska, Olsztyn 2012.
Wiliński P., Konstytucyjne gwarancje nullum crimen sine lege a przepisy odsyłające w orzecznictwie
Trybunału Konstytucyjnego, w: Problemy wymiaru sprawiedliwości karnej. Księga Jubileuszowa Profesora Jana Skupińskiego, red. A. Błachnio-Parzych, J. Jakubowska-Hara, J. Bosonoga, H. Kuczyńska, Warszawa 2013.
Wybór dokumentów prawa międzynarodowego dotyczących praw człowieka, red. M. Zubik, Warszawa 2008, https://www.rpo.gov.pl/pliki/12108381350.pdf [dostęp: 20.04.2022 r.].
Zdyb M., Istota decyzji, Lublin 1993.
Zoll A., Równość w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w: Osoby z niepełnosprawnością w polityce Organizacji Narodów Zjednoczonych, red. M. Piasecki, M. Stępniak, Lublin 2002.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0001-6621-160X
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
