Ksiądz Walerian Meysztowicz (1893–1982). Droga do objęcia katedry nadzwyczajnej prawa kanonicznego na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
Abstrakt
Artykuł traktuje o pewnym okresie życia ks. Waleriana Meysztowicza (1893–1982) i jego związkach z Wilnem. Autor stara się przybliżyć okoliczności pobierania nauki na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie oraz w wileńskim Seminarium Duchownym. Następnie omawia sprawę nostryfikacji uzyskanego w Rzymie doktoratu świętej teologii, co umożliwiło W. Meysztowiczowi objęcie wykładów zleconych oraz otworzyło drogę kariery naukowej. Kolejnym etapem była habilitacja i uzyskanie docentury z zakresu prawa kanonicznego. Po przejściu na emeryturę ks. Bronisława Żongołłowicza to w W. Meysztowiczu widziano jego następcę w Katedrze Prawa Kanonicznego na Wydziale Teologicznym USB. Sam B. Żongołłowicz bardzo promował W. Meysztowicza. Na podstawie przewidzianej prawem procedury W. Meysztowicz otrzymał od Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej nominację profesorską w dniu 14 września 1937 r. Z uwagi na liczne obowiązki dyplomatyczne wynikające z posady w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej, W. Meysztowicz nie mógł wykonywać swoich obowiązków wykładowcy akademickiego. Karierę naukową w Wilnie przerwał mu wybuch II wojny światowej.
Słowa kluczowe:
Walerian Meysztowicz, II Rzeczpospolita, Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie, prawo kanoniczne, historia naukiBibliografia
Źródła drukowane
Księga Pamiątkowa ku uczczeniu CCCL rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego, t. 1. Z dziejów dawnego Uniwersytetu, t. 2. Dziesięciolecie 1919–1929, Wilno 1929.
Likwidacja Uniwersytetu Stefana Batorego przez władze litewskie w grudniu 1939 roku. Dokumenty i materiały, oprac. P. Łossowski, Warszawa 1991 (wyd. 2: Ostatnie dni Uniwersytetu
Stefana Batorego. Świadectwo dokumentalne, Warszawa 2012).
Rocznik Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 1938–1939, Wilno 1938–1939.
Statut Tymczasowy Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Wilno 1919.
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. Skład Uniwersytetu w roku akademickim 1936/37, Wilno 1937.
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. Skład Uniwersytetu w roku akademickim 1937/38, Wilno 1938.
Wspomnienia
Meysztowicz W., Gawędy o czasach i ludziach, Londyn 1983 [oraz inne wydania w Polsce].
Mycielski A., Chwile czasu minionego, oprac. E. Mycielska-Dowgiałło, M. Mycielski, Warszawa 2012.
Żongołłowicz B., Dzienniki 1930–1936, oprac. D. Zamojska, Warszawa 2004.
Literatura
Aftanazy R., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, cz. 1, t. 3. Województwo trockie, Księstwo Żmudzkie, Inflanty Polskie, Księstwo Kurlandzkie, Wrocław 1992.
Gajewski S., Meysztowicz Walerian, w: Słownik biograficzny katolicyzmu społecznego w Polsce, t. K–P, red. R. Bender, Lublin 1994.
Jastrzębski J., Habilitacja w państwowym szkolnictwie akademickim II Rzeczypospolitej, Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki 2010, t. 19, nr 1–2.
Kopiec J., Ks. Walerian Meysztowicz (1893–1982). Dyplomata, prawnik i historyk w służbie kraju, w: Duchowieństwo polskie w świecie. Materiały VII Międzynarodowego Sympozjum Biografistyki Polonijnej. Papieski Uniwersytet Urbaniański, Rzym, 17–18 października
, red. A. i Z. Judyccy, Toruń 2002.
Krahel T., Meysztowicz Walerian, w: Słownik polskich teologów katolickich 1981–1993, red. J. Mandziuk, Warszawa 1995.
Lanckorońska K., Walerian Meysztowicz (1893–1982). In memoriam, Antemurale (Rzym), 1982–1983, t. 26.
Libera P., Walerian Meysztowicz (1893–1982), w: Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego, t. 4, red. R. Łatka, Warszawa 2022.
Meysztowicz W., Les religions dans les constitutions des états modernes, Roma 1938.
Paszkiewicz M., Walerian Meysztowicz (1893–1982), Teki Historyczne 1985, t. 18.
Przeniosło M., The Faculty of Theology of the Stefan Batory University in Vilnius 1919–1939, The Person and the Challenges 2015, t. 5, nr 2. (Crossref)
Supruniuk M.A., Ks. Prof. Walerian Meysztowicz i Polski Instytut Historyczny w Rzymie, Archiwum Emigracji 2013, z. 1 (18). (Crossref)
Szczepanik E., Śp. prof. Ks. Prałat Walerian Meysztowicz, Rocznik Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (Londyn) 1981/82, t. 25.
Tierling E., Księdza Meysztowicza „Gawędy o czasach i ludziach”, w: Literackie Kresy i bezkresy. Księga ofiarowana profesorowi Bolesławowi Hadaczkowi, red. K.R. Łozowska, E. Tierling, Szczecin 2000.
Tomaszewski P., Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919–1939. Studium z dziejów organizacji i postaw ideowych studentów, Toruń 2018.
Wilemska E., Meysztowicz Walerian, w: Encyklopedia katolicka, t. 12, red. E. Ziemann, Lublin 2008.
Wojtczak K., O stopniach naukowych i veniam legendi w II Rzeczypospolitej (część I), Studia Prawa Publicznego 2014, nr 3.
Wojtczak K., O stopniach naukowych i veniam legendi w II Rzeczypospolitej (część II), Studia Prawa Publicznego 2014, nr 4.
Wojtyska H.D., Ks. Walerian Meysztowicz i jego „Antemurale”, w: Mistrz i przyjaciel. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Marka Tomasza Zahajkiewicza, red. J. Pałucki, Lublin 1997.
Zając J., Czasopiśmiennictwo kościelnej prowincji wileńskiej w II Rzeczypospolitej, Warszawa 2019.
Netografia
www.archiwumkorporacyjne.pl [dostęp: 23.10.2022 r.].
Uniwersytet Jagielloński https://orcid.org/0000-0002-8584-3917
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
