Instytucja małżeństwa w prawie kanonicznym
Sabina Karp
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-3371-8575
Abstrakt
Małżeństwo jest związane z naturą człowieka, dlatego też należy do porządku prawa naturalnego oraz istnieje jako instytucja prawa we wszystkich kręgach społecznych i prawnych. Małżonkowie tworzą rodzinę, uznawaną za podstawową formę życia społecznego, która jest pierwotną i samodzielną grupą społeczną, pojawiającą się w każdej fazie rozwoju cywilizacyjnego. Ta rodzina, której początek upatruje się w małżeństwie, jest uznawana za pojęcie wieloaspektowe. Katechizm Kościoła Katolickiego przypominał o tym, iż małżeństwo legło u podstaw osoby, społeczności ludzkiej i chrześcijańskiej. Jak podkreślił, człowiek nadal spotyka się z tajemnicą stworzenia, w której zawiera się niezwykłe powołanie kobiety i mężczyzny do tworzenia szczególnej wspólnoty. Powołanie do małżeństwa i miłości staje się wrodzonym powołaniem każdego człowieka, skutkującym, nie tylko fizycznym uzupełnieniem, ale również duchowym ubogaceniem obojga małżonków.
Analiza instytucji małżeństwa z punktu widzenia kanonistycznego ma za zadanie przypomnieć wartość zakładanej przez nie rodziny i jej ogromnej roli w kształtowaniu każdego człowieka.
Słowa kluczowe:
małżeństwo, prawo kanoniczne, cele małżeństwa, przymioty małżeństwa, jurysdykcja KościołaBibliografia
Biskupski S., Prawo małżeńskie kościoła rzymskokatolickiego, Warszawa 1956.
Gasparri P., Tractatus canonicus de matrimonio, Paris 1904.
Góralski W., Kanoniczne prawo małżeńskie, Warszawa 2000.
Góralski W., Pojęcie „bonum coniugum” (kan. 10555 § 1 KPK) w świetle orzecznictwa Roty Rzymskiej, Roczniki Nauk Prawnych 1996, t. 6.
Grześkowiak J., „Tajemnica to jest wielka”. Sakramentalne przymierze małżeńskie, Opole 2010.
Günthör A., Chiamata e risposta. Unanuova teologia morale, t. 1. Morale generale, Roma 1979.
Hervada J., Consideraciones sobre la noción de matrimonio, Persona y Derecho 1983, nr 10.
Hugo a S. Victorio, Summa Sententiarum: tractatus VII. De sacramento coniugali, PL 176, s. 153-176.
Iusconnubii – ochrona i ograniczenia w prawie międzynarodowym, polskim i kanonicznym, red. W. Góralski, Płock 2016.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
Kolańczyk K., Prawo rzymskie, Warszawa 2007.
Kuryłowicz M., Prawo i obyczaje w starożytnym Rzymie, Lublin 1984.
Leszczyński G., Pojęcie „bonum coniugum” w prawie małżeńskim Kościoła, Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 2003, t. 36, z. 1.
Łupiński S., Związek małżeński w wymiarze nadprzyrodzonym, w: Małżeństwo jedno i nierozerwalne. Argumenty prawa kanonicznego w orzekaniu o nieważności małżeństwa, red. R. Szewczyk, Ełk 2012.
Miralles A., Il matrimonio. Teologia e vita, Roma 1996.
Monogamia, w: Słownik Języka Polskiego [online], https://sjp.pwn.pl/slowniki/ monogamia.html [dostęp: 9.01.2019 r.].
Pawluk T., Prawo Kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 3. Prawo małżeńskie, Olsztyn 1984.
Pawluk T., Przesłanki nierozerwalności małżeństwa, Prawo Kanoniczne 1983, t. 26, nr 1/2.
Paździor S., Przyczyny psychiczne niezdolności osoby do zawarcia małżeństwa w świetle kan. 1095, Lublin 2009.
Piasecki K., Prawo małżeńskie, Warszawa 2011.
Pogorzelska M., Cele małżeństwa w doktrynie i w prawie kanonicznym, Studia Teologiczne 2014, t. 32.
Rozwadowski W., Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł, Poznań 1992.
Skowronek A., Ustanowienie sakramentów w akcie założenia Kościoła–prasakramentu, Ateneum Kapłańskie 1964, t. 67.
Smyczyński T., Prawo rodzinne i opiekuńcze. Analiza i wykładnia, Warszawa 2001.
Sobański R., Symulacja częściowa w ujęciu k. 1086 § 2 a nauka o małżeństwie Konstytucji „Gaudium et spes”, Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 1969, z. 2.
Stawniak H., Niemoc płciowa jako przeszkoda do małżeństwa. Ewolucja czy zmiana koncepcji?, Warszawa 2000.
Stawniak H., Wspólnotowy charakter małżeństwa w świetle nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego, Prawo Kanoniczne 1988, t. 31, nr 3/4.
Sztafrowski E., Chrześcijańskie małżeństwo: pomoce prawno-pastoralne, Warszawa 1985.
Św. Augustyn, De Genesi ad litteram imperfectus liber, PL 34.
Świto L., Exclusio boni prolis jako tytuł nieważności małżeństwa, Olsztyn 2003.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna (I q.), tłum. P. Bełch i in., t. 1-34, Londyn 1962-1986.
Viladrich P.J., Agonia del matrimonio legal. Una introducciõn a los elementos conceptual esbãsicos del matrimonio, Pamplona 1984.
Wierzchanowski R., Dobro potomstwa w kanonicznym prawie małżeńskim. Próba syntezy, Tarnowskie Studia Teologiczne 2016, t. 35, nr 2.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
