The learned helplessness syndrome in the context of the crime of abuse
Marta Romańczuk-Grącka
University of Warmia and Mazury in Olsztyn , Polandhttps://orcid.org/0000-0001-7549-017X
Abstract
The subject matter of this article is the learned helplessness syndrome as a possible consequence of violence occurring in the psychological sphere of the victim in the context of features of the abuse. The paper aims to answer the question: what is the significance of the learned helplessness syndrome in terms of criminal liability for the crime of abuse? The article is of a theoretical nature and based on dogmatic tools.
As a result of the analysis, it was found that the learned helplessness syndrome does not constitute a direct feature of abuse and its occurrence is not necessary to attribute such a crime to the perpetrator. Its occurrence may, however, be in line with the juridical criterion of the severity of moral suffering caused by physical or mental abuse. In terms of criminal law, the learned helplessness syndrome does not result from abuse, and the basic type of this crime is of a formal nature. This does not mean that the learned helplessness syndrome cannot be the outcome of a crime at all. In such a case, the cumulative legal classification of the act must be taken into account. The learned helplessness syndrome causes real damage to mental health, therefore, it may constitute a quantifier of the social harmfulness of an act, which is why its occurrence and degree have an impact on the penalty in concreto
Keywords:
violence, crime of abuse, learned helplessness syndromeReferences
Budyn-Kulik M., Rodzaje „przemocy partnerskiej” wobec kobiety w świetle polskiego kodeksu karnego, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G 2009–2010, t. 56–57.
Budyn-Kulik M., Wybrane wiktymologiczne (i psychologiczne) aspekty zgwałcenia, w: Przestępstwo zgwałcenia, red. M. Mozgawa, 2012 [baza danych LEX].
Budyn-Kulik M., Zabójstwo tyrana domowego. Studium prawnokarne i wiktymologiczne, 2017 [baza danych LEX].
Cichla J., Dynamika i uwarunkowania przemian psychospołecznego funkcjonowania kobiet – ofiar przemocy domowej, w trakcie procesu terapeutycznego, Głogów 2015.
Czarkowska M., Przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet w rodzinie w praktyce organów ścigania, wymiaru sprawiedliwości i innych instytucji, 2014 [baza danych LEX].
Downs D.A., More than Victims: Battered Women, the Syndrome Society, and the Law, Chicago 1996.
Ewing C.P., Battered Women Who Kill: Psychological Self-Defense As Legal Justification, New York 1987.
Gadecki B., w: M. Banaś-Grabek, B. Gadecki, J. Karnat, A. Łyżwa, R. Łyżwa, Kodeks karny. Część szczególna. Art. 148–251. Komentarz, 2020 [baza danych Legalis].
Gruszczyńska B., Przemoc wobec kobiet w Polsce. Aspekty prawnokryminologiczne, Warszawa 2007.
Helios J., Jedlecka W., Współczesne oblicza przemocy. Zagadnienia wybrane, Wrocław 2017.
Hryniewicz E., Skutek w prawie karnym, Prokuratura i Prawo 2013, nr 7–8.
Hypś S., w: Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, wyd. 7, 2021 [baza danych Legalis].
Jarmakowski T., Styl atrybucji, poczucie kontroli i płeć a podatność na powstawanie syndromu wyuczonej bezradności, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica 2009, nr 13.
Jodłowski J., Szewczyk M., w: Kodeks karny. Część szczególna, t. 2. Komentarz do art. 117– 211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, 2017 [baza danych LEX].
Kofta M., Sędek G., Wyuczona bezradność. Podejście informacyjne, w: Psychologia aktywności: zaangażowanie, sprawstwo, bezradność, red. M. Kofta, Poznań 1993.
Kolber M., Psychologiczne aspekty wyuczonej bezradności i ich implikacje pedagogiczne, Przegląd Pedagogiczny 2019, nr 2.
Kołakowska W., W kręgu agresji, przemocy i brutalizacji życia. Wybrane zagadnienia, Szczytno 2002.
Kosonoga J., w: Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2018.
Lieder F., Goodman N.D., Huys Q.J.M., Learned Helplessness and Generalization, Proceedings of the Annual Meeting of the Cognitive Science Society 2013, t. 35.
Marek A., Kodeks karny, Warszawa 2010.
Marek A., Prawo karne, wyd. 10, Warszawa 2011.
Martin D., Battered Wives: Revised, Updated, San Francisco 1981.
Pospiszyl I., Ofiary chroniczne – przypadek czy konieczność, Warszawa 2003.
Poznaniak W., Teorie uczenia się społecznego jako model normalnego i zaburzonego funkcjonowania jednostki oraz grupy, w: Społeczna psychologia kliniczna, red. H. Sęk, Warszawa 2000.
Ratajczak A., Przestępstwa przeciwko rodzinie, opiece i młodzieży w systemie polskiego prawa karnego, Warszawa 1980.
Redo S., w: E.W. Pływaczewski, S. Redo, E.M. Guzik-Makaruk, K. Laskowska, W. Filipkowski, E. Glińska, E. Jurgielewicz-Delegacz, M. Perkowska, Kryminologia. Stan i perspektywy rozwoju. Z uwzględnieniem założeń Agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, Warszawa 2019.
Sasal H.D., Niebieskie karty. Przewodnik do procedury interwencji wobec przemocy w rodzinie, wyd. 2, Warszawa 2005.
Sitarska A., Przemoc w rodzinie a mediacja, Prokuratura i Prawo 2006, nr 1.
Siwek K., W sprawie skutkowego charakteru przestępstwa znęcania się, Prokuratura i Prawo 2018, nr 11.
Siwik Z., w: Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, wyd. 5, 2016 [baza danych LEX].
Skibińska-Adamowicz J., Ignaczewski J., Rodzaje przemocy i jej wpływ na dziecko, w: H. Ciepła,
J. Ignaczewski, J. Skibińska-Adamowicz, Komentarz do spraw rodzinnych, 2014 [baza danych LEX].
Spurek S., Izolacja sprawcy od ofiary. Instrumenty przeciwdziałania przemocy w rodzinie, 2013 [baza danych LEX].
Strzelecka-Lemiech A., Wyuczona bezradność u ofiary przemocy domowej, Pracownik Socjalny w Terenie 2014, nr 29.
Szewczyk M., w: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. 2. Komentarz do art. 117– 277 K.k., red. A. Zoll, wyd. 2, Warszawa 2006.
Szwarczyk M., w: Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, wyd. 7, 2016 [baza danych LEX].
Świda W., w: I. Andrejew, W. Świda, W. Wolter, Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973.
Tobis A., Główne przestępstwa przeciwko rodzinie. Charakterystyka prawna i skuteczność kary pozbawienia wolności, Poznań 1980.
Walker L.E., Battered Women and Learned Helplessness, Victimology 1977–1978, t. 2, z. 3–4.
Walker L.E., Battered Women: Sex Role and Clinical Issues, Professional Psychology 1981, t. 12, z. 1, DOI: 10.1037/0735-7028.12.1.81. (Crossref)
Walker L.E., The Battered Woman, New York 1979.
Willner P., Validity, Reliability and Utility of the Chronic Mild Stress Model of Depression: A 10-Year Review and Evaluation, Psychopharmacology 1997, t. 134, z. 4. DOI: 10.1007/s002130050456. (Crossref)
University of Warmia and Mazury in Olsztyn https://orcid.org/0000-0001-7549-017X
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The Author declares that the Work is original and does not infringe any personal or proprietary rights of third parties, and that She/He has unlimited rights to the Work which are the subject of the Agreement signed with the Publisher.
Author of the publication transfers to the Publisher the economic copyrights to the Work (article) submitted for publication, free of charge, without time and territorial restrictions in the following fields of use:
a) production, recording and reproduction of the copies of the Work by a specific technique, including printing, magnetic recording and digital technology;
b) marketing, lending or rental of the original or copies of the Work, and distribution in the form of open access, in accordance with the license Creative Commons Attribution 4.0 International (also known as CC BY), available at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) inclusing the Work in the composition of the collective work;
d) publishing on the website of the journal, public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and rebroadcasting, and making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to them in a place and at a time chosen by them;
e) uploading the Work in an electronic form to electronic platforms or other uploading of the Work in an electronic form to the Internet or other network.
The proprietary copyright to the Work is transferred to the Publisher free of charge upon signing the contract wit the Publisher.
