Отдельные правовые последствия смерти и пропажи кормильца в отношении лиц, имеющих право на получение алиментов и необходимость установления временной пенсии по случаю потери кормильца
Maja Maciejewska-Szałas
Uniwersytet Gdański , Польшаhttps://orcid.org/0000-0002-3538-9891
Justyna Świątek-Rudoman
Uniwersytet Gdański , Польшаhttps://orcid.org/0000-0001-8752-1279
Аннотация
Предметом статьи являются отдельные правовые последствия смерти и пропажи без вести кормильца в отношении лиц, имеющих право на алименты, в контексте необходимости установления временной пенсии по случаю потери кормильца и введения специальной процедуры, приводящей к предоставлению указанного пособия. Для целей аргументации в настоящей статье, был использован догматический правовой метод. Цель статьи – представить и проанализировать сложную процедуру в делах об объявлении умершим и сомнений, с ней связанных, а также внести предложения de lege ferenda по введению в правопорядок временной пенсии по случаю потери кормильца в ситуации безвестно отсутствующего кормильца и возможной процедуры ее назначения. Смерть лица, обязанного выплачивать алименты, дает право на пенсию по потере кормильца. В отличие от этого, пропажа кормильца не означает автоматического установления обеспечения для лиц, имеющих право на содержание. Юридически действительное признание судом смерти пропавшего человека возможно, как правило, только по истечении десяти лет с момента окончания календарного года, в котором он пропал. В результате, в частности, несовершеннолетние дети надолго остаются без средств к существованию. Чтобы избежать возникновения подобных ситуаций, авторы настоящей статьи предложили ввести временную пенсию по случаю потери кормильца в случае его пропажи и описали возможную процедуру ее назначения. Это могло бы выглядеть следующим образом: предусмотрена возможность подачи заявления о назначении временной пенсии по случаю потери кормильца правомочным субъектом по истечении года отсрочки со дня пропажи кормильца, при одновременном установлении и проверке указанного обстоятельства правоохранительными органами. Впоследствии, после проведения проверки пенсионным органом, он назначит получателю временное пособие по потере кормильца. В случае принятия решения об отказе и подачи апелляции заявителем открывается стадия судебного производства, т.е. особого производства по делам трудового и социального страхования с полной доказательной инициативой и юрисдикцией общего суда.
Ключевые слова:
временная пенсия по случаю потери кормильца, пенсия по случаю потери кормильца, потеря кормильца, пропажа без вести, объявление умершимБиблиографические ссылки
Antonów K., Glosa do uchwały 7 sędziów SN z dnia 26 kwietnia 2017, III UZP 1/17, Orzecznictwo Sądów Polskich 2018, z. 7–8.
Bińczycka-Majewska T., Wybrane zagadnienia prawa do renty rodzinnej, w: Człowiek, obywatel, pracownik. Studia z zakresu prawa. Księga Jubileuszowa poświęcona Profesor Urszuli Jackowiak, red. J. Stelina, A. Wypych-Żywicka, Gdańsk 2007.
Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2004.
Emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Emerytury pomostowe. Komentarz, red. B. Gudowska, K. Ślebzak, Warszawa 2013.
Grygutis J., Prawne aspekty ustalenia momentu wypłaty świadczeń z tytułu prawa do renty rodzinnej po osobie uznanej za zmarłą, Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ 2015, nr 4.
Jędrasik-Jankowska I., Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, Warszawa 2009.
Jończyk J., Prawo zabezpieczenia społecznego, Kraków 2001.
Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. P. Księżak, M. Pyziak-Szafnicka, Warszawa 2014.
Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2020.
Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1. Część ogólna, cz. 1, red. J. Gudowski, Warszawa 2018.
Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, red. M. Manowska, Warszawa 2020.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 3. Artykuły 506–729, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2013.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 4. Postępowanie rozpoznawcze. Postępowanie zabezpieczające, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Konopielko P., Utrata żywiciela rodziny jako przesłanka uprawnień do renty rodzinnej, Praca i Zabezpieczenie Społeczne 1975, nr 4.
Kostrzewski L., Luka w przepisach. Rodziny osób zaginionych nie mają z czego żyć, Gazeta Wyborcza, 15.03.2017 r., https://wyborcza.pl/7,155287,21497871,luka-w-przepisach-rodziny-osob-zaginionych-nie-maja-z-czego.html?disableRedirects=true [dostęp: 22.05.2021 r.].
Leksykon prawa ubezpieczeń społecznych. 100 podstawowych pojęć, red. A. Wypych-Żywicka, Warszawa 2016.
Piasecki K., Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze 2003.
Renta w prawie polskim, red. M. Drela, Wrocław 2016.
Rogalska B., Podmiotowość podatkowa osoby nieobecnej, dla której ustanowiono kuratora sądowego, Doradca Podatkowy 2006, nr 11.
System Prawa Prywatnego, t. 1. Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007.
Ślebzak K., Glosa do wyroku SN z dnia 5 lipca 2001 r., II UK 479/00, Orzecznictwo Sądów Polskich 2003, z. 11.
Wypych-Żywicka A., Renta rodzinna z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zagadnienia materialnoprawne, Gdańsk 2006.
Wypych-Żywicka A., Czy potrzebna jest tymczasowa renta rodzinna?, Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 2014, t. 21.
Uniwersytet Gdański https://orcid.org/0000-0002-3538-9891
Лицензия
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
