О диссонансе между реальными и декларируемыми законодателем целями формирования сельскохозяйственного строя
Joanna Mikołajczyk
University of Łódź , Польшаhttps://orcid.org/0000-0003-4945-0574
Ireneusz Nowak
University of Łódź , Польшаhttps://orcid.org/0000-0002-7997-6887
Аннотация
В основе ограничительных правовых норм, введенных Законом о формировании сельскохозяйственного строя, лежит предположение об особой значимости сельскохозяйственной недвижимости в социально-экономической системе Польши. Цели законодателя можно реконструировать, прежде всего, на основе преамбулы к Закону, а также содержания статьи 1 Закона о формировании сельскохозяйственного строя. Эти цели следует одновременно интерпретировать как набор ценностей и содержательных требований к формированию сельскохозяйственного строя.
В преамбуле к Закону о формировании сельскохозяйственного строя изложены цели, которые, по замыслу законодателя, должно преследовать данное регулирование, а именно: усиление защиты и развития семейных хозяйств, составляющих основу сельскохозяйственного строя Республики Польша; обеспечение надлежащего управления земельными ресурсами сельскохозяйственного назначения в Республике Польша; обеспечение продовольственной безопасности граждан; поддержка многоотраслевого сельского хозяйства, функционирующего в соответствии с требованиями охраны окружающей среды и способствующего развитию сельских территорий.
В свою очередь, положение статьи 1 Закона о формировании сельскохозяйственного строя expressis verbis определяет цели, которые должны быть достигнуты с использованием инструментов, предусмотренных Законом, в том числе: 1) улучшение территориальной структуры хозяйств; 2) противодействие чрезмерной концентрации сельскохозяйственной недвижимости; 3) обеспечение ведения сельскохозяйственной деятельности в семейных хозяйствах лицами, имеющими соответствующую квалификацию; 4) поддержка развития сельских территорий; 5) внедрение и применение инструментов поддержки сельского хозяйства; 6) активная государственная политика.
Задачи, обозначенные в статье 1 Закона о формировании сельскохозяйственного строя, не соответствуют концептуальным посылкам, выраженным законодателем в преамбуле, которые принимаются в качестве обоснования осуществляемой законодательной деятельности. Сопоставление содержания преамбулы Закона о формировании сельскохозяйственного строя и статьи 1 данного нормативного акта с политико-правовой средой, в которой функционирует данный Закон, позволяет сделать вывод о наличии диссонанса между реальными и выявленными намерениями деятельности законодателя.
Ключевые слова:
сельскохозяйственный строй, цели формирования сельскохозяйственного строя, сельскохозяйственная недвижимость, семейное сельское хозяйство, развитие сельских территорий, продовольственная безопасностьБиблиографические ссылки
Adamowicz M., Zwolińska-Ligaj M., The Concept of Multifunctionality as an Element of Sustainable Development of Rural Areas, SGGW Scientific Papers, European Politics. Finance and Marketing 2009, no. 2 (51).
Bieluk J., Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa 2019.
Bieniek G., Kształtowanie ustroju rolnego, in: Nieruchomości. Problematyka prawna, eds. G. Bieniek, S. Rudnicki, Warszawa 2011.
Blajer P.A., Gonet W., Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa 2020.
Bożek J., Szewczyk J., Struktura obszarowa gospodarstw rolnych w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej, Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician 2020, vol. 65.
Czech T., Kształtowanie ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa 2020.
Czechowski P., Wieczorkiewicz P., Problemy ingerencji prawnej w swobodę obrotu nieruchomościami rolnymi w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego i jej wpływ na interpretację ustawodawstwa krajowego, Studia Iuridica Agraria 2005, vol. 5.
Czerwińska-Koral K., Pojęcia niedookreślone w przepisach ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, Studia Iuridica Agraria 2016, vol. 14. (Crossref)
Kaliński M., Wyrozumska A., Wójtowicz K., Wiącek M., Bojarski M., Kijowski D., Opinia Rady Legislacyjnej z 26 lutego 2016 r. o projekcie ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, Rada Legislacyjna przy Prezesie Rady Ministrów, RL-0302-5/16.
Klat-Górska E., Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa 2014.
Korzycka M., Analiza prawna przepisów ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw zwana dalej ustawą (Senat print 124) (Opinions and Expert Opinions OE-248), Kancelaria Senatu,
Biuro Analiz i Dokumentacji, April 2016.
Kosmęda P.M., Zmiany w strukturze obszarowej i własnościowej gospodarstw rolnych po wejściu w życie nowelizacji kodeksu cywilnego z 28 lipca 1990 r., Studia Iuridica Agraria 2010, vol. 8.
Kurowska T., Ochrona gospodarstwa rodzinnego – uwagi de lege lata i de lege ferenda, Studia Iuridica Agraria 2010, vol. 8.
Lewandowski S., Charakter normatywny preambuły, Studia Iuridica 1998, vol. 36.
Lichorowicz A., Harmonizowanie polskiego ustawodawstwa strukturalnego w rolnictwie z ustawodawstwem Unii Europejskiej (na przykładzie prawnego pojęcia gospodarstwa rolnego), Państwo i Prawo 1996, no. 4–5.
Lichorowicz A., Instrumenty oddziaływania na strukturę gruntową Polski w ustawie z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2004, vol. 13, no. 2.
Łobos-Kotowska D., Stańko M., Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa 2020.
Majewski A., Problematyka kwalifikacji do prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach rolnych, Studia Iuridica Agraria 2005, vol. 5.
Marciniuk K., Pojęcie własności rolnej w kontekście regulacji dotyczących kształtowania ustroju rolnego i przemian struktury agrarnej, in: Kwestia agrarna. Zagadnienia prawne i ekonomiczne, ed. P. Litwiniuk, Warszawa 2016.
Marciniuk K., in: Prawo rolne, ed. P. Czechowski, Warszawa 2019.
Marciniuk K., Prawne instrumenty ingerencji władzy publicznej w obrót nieruchomościami rolnymi jako środki kształtowania ustroju rolnego, Białystok 2019.
Michałowski R., Normy obszarowe w obrocie nieruchomościami rolnymi, Studia Iuridica Agraria 2007, vol. 6.
Mikołajczyk J., Functions of the Preamble in the Act on Shaping of the Agricultural System, Studia Iuridica Lublinesia 2017, vol. 26, no. 1. (Crossref)
Mikołajczyk J., Współczesne funkcje obszarów wiejskich na tle koncepcji multifunkcjonalnego rolnictwa, Studia Iuridica Agraria 2012, vol. 10. (Crossref)
Popardowski P., in: Prawo rolne. Obrót nieruchomościami rolnymi. Komentarz, vol. 9, ed. P. Popardowski, Warszawa 2021.
Stefaniuk M.E., Preambuła aktu normatywnego w doktrynie oraz w procesie stanowienia i stosowania polskiego prawa w latach 1989–2007, Lublin 2009.
Stefańska K., Pojęcie gospodarstwa rodzinnego w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego, Studia Iuridica Agraria 2005, vol. 5.
Stefańska K., Przesłanki prawnego różnicowania pojęcia gospodarstwa rolnego, in: Z zagadnień prawa rolnego, cywilnego i samorządu terytorialnego. Księga jubileuszowa profesora
Stanisława Prutisa, eds. J. Bieluk, A. Doliwa, A. Malarewicz-Jakubów, T. Mróz, Białystok 2012.
Stelmachowski A., in: Polskie prawo rolne na tle ustawodawstwa Unii Europejskiej, eds. P. Czechowski, M. Korzycka-Iwanow, S. Prutis, A. Stelmachowski, Warszawa 1999.
Śliwka M., Znaczenie zwrotów niedookreślonych na tle orzecznictwa polskiego Trybunału Konstytucyjnego, Studia Iuridica Lublinesia 2010, vol. 13.
Tomkiewicz E., in: Prawo rolne, ed. A. Stelmachowski, Warszawa 2008.
Truszkiewicz Z., Adekwatność instrumentów prawnych kształtowania ustroju rolnego, Przegląd Prawa Rolnego 2019, no. 2. (Crossref)
Zubik M., Gospodarstwo rodzinne – niedoceniona szansa współkształtowania konstytucyjnych podstaw ustroju rolnego poprzez sądownictwo konstytucyjne, in: Prawne mechanizmy wspierania i ochrony rolnictwa rodzinnego w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej, ed. P. Litwiniuk, Warszawa 2015.
University of Łódź https://orcid.org/0000-0003-4945-0574
University of Łódź
Doktor nauk prawnych, adiunkt, Katedra Prawa Podatkowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki
https://orcid.org/0000-0002-7997-6887
Лицензия
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
