Prywatna dyskryminacja ze względu na orientację seksualną w relacjach cywilnoprawnych. Perspektywa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Łukasz Mirocha
Анотація
Artykuł poświęcony jest problemowi prywatnej dyskryminacji ze względu na orientację seksualną w relacjach cywilnoprawnych. Punktem wyjścia rozważań jest orzeczenie Sądu Rejonowego w Łodzi dotyczące odmowy wykonania usługi na rzecz fundacji promującej prawa społeczności LGBT. Problem ten analizowany jest z perspektywy orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Autor wyjaśnia w jaki sposób możliwe jest, że Trybunał dotyka kwestii relacji cywilnoprawnych, mimo że prawa człowieka w klasycznym ujęciu odnosiły się do relacji jednostka-państwo. Przedstawiona zostaje argumentacja na rzecz tezy, że zakaz prywatnej dyskryminacji może być ograniczany z uwagi na wolność sumienia i religii stron stosunku cywilnoprawnego.
Ключові слова:
prywatna dyskryminacja, horyzontalny efekt praw człowieka, homoseksualizm, Drittwirkung, Europejski Trybunał Praw człowieka, wolność sumienia i religiiПосилання
Akandji-Kombe J.-F., Positive obligations under the European Convention on Human Rights. A guide to the implementation of the European Convention on Human Rights, Strasbourg 2007
Balcerzak M., Zakres ochrony życia seksualnego w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, [w:] C. Mik, K. Gałka (red.), Między wykładnią a tworzeniem prawa. Refleksje na tle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i międzynarodowych trybunałów karnych, Toruń 2011
Burek W., Klaus W., Definiowanie dyskryminacji w prawie polskim w świetle prawa Unii Europejskiej oraz prawa międzynarodowego, „Problemy współczesnego prawa międzynarodowego, europejskiego i porównawczego” vol. XI, 2013
Czepek J., Dylematy zobowiązań pozytywnych państwa w sferze homoseksualizmu na tle orzeczenia w sprawie Schalk i Kopf przeciwko Austrii, [w:] M. Balcerzak, T. Jasudowicz, J. Kapelańska-Pręgowska (red.), Europejska Konwencja Praw Człowieka i jej system kontrolny – perspektywa systemowa i orzecznicza, Toruń 2011
de Schutter O., The Prohibition of Discrimination under European Human Rights Law. Relevance for the EU non-discrimination directives – an update, Luxembourg 2011
Domagała P., Granice interpretacji prawa do zawarcia małżeństwa w art. 12 EKPC – Schalk i Kopf przeciwko Austrii (wyrok ETPC z 24.06.2010 r.), [w:] M. Balcerzak, T. Jasudowicz, J. Kapelańska-
Pręgowska (red.), Europejska Konwencja Praw Człowieka i jej system kontrolny – perspektywa systemowa i orzecznicza, Toruń 2011
Edel F., Case law of the European Court of Human Rights relating to discrimination on grounds of sexual orientation or gender identity, Strasbourg 2015
Gronowska B., Jasudowicz T., Balcerzak M., Lubiszewski M., Mizerski R., Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności Tom I. Komentarz do artykułów 1-18, L. Garlicki (red.), Warszawa 2010
Łączkowska M., Związki osób tej samej płci w świetle prawa polskiego, „Prawo wobec wyzwań współczesności” tom III, 2006
Maroń G., Publiczna krytyka homoseksualizmu jako realizacja konstytucyjnej wolności słowa w świetle orzecznictwa sądów USA, „Forum prawnicze”, nr 6(32)/2015
Marshall W.P., Smith, Christian Legal Society, and Speech-Based Claims for Religious Exemptions from Neutral Laws of General Applicability, “Cardozo Law Review” vol. 32/2011
McGoldrick D., The Development and Status of Sexual Orientation Discrimination under International Human Rights Law, “Human Rights Law Review” vol. 16, no. 4, 2016
Mik C., Teoria obowiązków pozytywnych państw-stron traktatów w dziedzinie praw człowieka na przykładzie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, [w:] J. Białocerkiewicz, M. Balcerzak, A. Czeczko-
Durlak (red.), Księga jubileuszowa profesora Tadeusza Jasudowicza, Toruń 2004
Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2012
Nowicki M., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2010
Paprocka A., Budowanie tożsamości europejskiej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Państwo i Prawo”, zeszyt 12 (826), grudzień 2014
Skwara B., Poziome obowiązywanie praw człowieka w świetle Konstytucji RP, „Homines Hominibus” nr 1(5) 2009
Sobczak W., Wolność myśli, sumienia i religii. Poszukiwanie standardu europejskiego, Toruń 2013
Soniewicka M., Granice sprawiedliwości, sprawiedliwość ponad granicami, Warszawa 2010
Staiano F., (In)Comparable Situations: Same-Sex Couples’ Right to Marriage in European Case Law, “Federalismi.it” 6/2017
Stanulewicz M., Zboczenie a może prawidłowość? Kilka uwag o postrzeganiu homoseksualizmu w historii Europy, „Prawo wobec wyzwań współczesności” tom III, 2006
Stern M.D., Liberty v. Equality; Equality v. Liberty, “Northwestern Journal of Law and Social Policy”, vol. 5:2, 2010
Szahaj A., M.N. Jakubowski, Filozofia polityki, Warszawa 2006
Urbańczyk M., Prawo do prywatności w myśli wybranych filozofów liberalnych, „Prawo wobec wyzwań współczesności” tom IV, 2007
van der Schyff G., Classifying the Limitation of the Right to Education in the First Protocol to the European Convention, „International Journal for Education Law and Policy”, vol. 2, issue 1-2, 2006
Wiśniewski A., Protokół 15 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, „Gdańskie Studia Prawnicze”, Tom XXXII, 2014
Wróblewska I., Poziome działanie praw jednostki jako rozwiązanie ustrojowe, „Przegląd prawa konstytucyjnego” 1 (17)2014
Ліцензія
Автор заявляє, що твір є оригінальним твором і не порушує жодних особистих або майнових прав третіх осіб, a також, що його авторські права на твір не обмежені в межах договору, підписаного з Видавцем.
Автор публікації безоплатно передає Видавцю майнові авторські майнові права на твір (статтю), поданий до публікації, без обмежень що до часу та території в таких сферах використання:
а) виготовлення, запис і збільшення за допомогою певної техніки копій, включаючи техніку друку, магнітний запис та цифрову техніку;
b) введення на ринок, позичання або надання в оренду оригіналу чи копій Твору та розповсюдження у формі відкритого доступу відповідно до змісту ліцензії Creative Commons Визнання Авторства 4.0 Міжнародна (також відомої як CC BY), доступної за адресою:
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) включення Твору до складу колективного твору;
d) оприлюднення на веб-сайті журналу, публічне виконання, виставка, демонстрація, відтворення, трансляція та ретрансляція, а також надання Твору доступним для громадськості таким чином, щоб кожен міг мати доступ до них у місці та в час, вибраний ними;
e) завантаження Твору в електронній формі на електронні платформи або інше завантаження Твору в електронній формі в Інтернет чи іншу мережу.
Авторські майнові права на твір передаються безоплатно при підписанні договору.
