The Origin the Church: from Christocentric Ecclesiogenesis to Trinitarian Ecclesiogenesis
Andrzej Napiórkowski
Pontifical University of John Paul II in Krakow , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-3480-1178
Abstract
In the post-conciliar period, there has been a significant development in the doctrine of the Church, in which it is necessary to distinguish between what is permanently current and what is changeable and historical. This means that the sources of Revelation do not change, but our understanding of them develops. As we delve into the mystery of the Church, we need to grasp both its constant change and the changing of its understanding. Therefore, the great achievements of biblical, patristic, and other sciences in the nineteenth and twentieth centuries impel to a revision of the existing image of the Church. The aim of this article is to show the close connection between the Old Testament’s and the New Testament’s Revelation to draw more from biblical Judaism. It is also necessary to discover the richness of patristic thought and approach the heritage of the East with ecumenical sensitivity. Therefore, the ecclesiogenesis presented in the article consists of five stages of the Church formation. These premises bring a lot of stimulating inspiration to a new understanding of God and man. It is an oversimplification to speak of the Church by reducing it merely to God. Nor is there an ecclesiastical reality without human beings although people themselves, even those baptized, are not yet the Church. Both realities – divine and human – build up the Ecclesia together. Hence – without losing sight of ecclesiastical theandry – it should be remembered that the divine-human community is a reality that constantly becomes and is full of salvific dynamism. And just as the post-conciliar ecclesiology departed from the claim that Jesus Christ founded the Church, so today it takes the next step and makes an effort to move away from reducing the Church to a Christocentric aspect only, to see it more as a Trinitarian one.
Keywords:
Church formation stages, ecclesiology, ecclesiogenesis, TrinityReferences
„II Nadzwyczajne Zgromadzenie Generalne Synodu Biskupów: Relacja końcowa (Relatio finalis)”, Nadzwyczajny Synod Biskupów (1985). Kościół kierowany przez Słowo Boże sprawuje tajemnicę Chrystusa dla zbawienia świata (Wrocław: TUM 1986) 7–38.
Alfaro, J., Teologia postępu ludzkiego (tł. S. Głowa; Warszawa: ODISS 1971).
Bachanek, G., Josepha Ratzingera nauka o Kościele (Warszawa: UKSW 2005).
Boff, L., Die Kirche als Sakrament im Horizont der Welterfahrung. Versuch einer Legitimation und einer struktur-funktionalistischen Grundlegung der Kirche im Anschluss an das II Vatikanische Konzil (Paderborn: Bonifacius-Druckerei 1972).
Bokwa, I., „Nadzieja powszechnego zbawienia jako postać Bożego Miłosierdzia”, Roczniki Teologiczne 63/7 (2016) 27–45. DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2016.63.7–5. (Crossref)
Congar, Y., Ecclesia ab Abel: Abhandlungen über Theologie und Kirche. Festschrift für K. Adam (Düsseldorf: Patmos 1952).
Congar, Y., Kościół jako sakrament zbawienia (tł. T. Mazuś; Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1980).
Ferdek, B., „Spór o apokatastazę we współczesnej polskiej teologii katolickiej”, Theologica Wratislaviensia 4 (2009) 115–124.
Forte, B., La Chiesa della Trinità. Saggio sul mistero della Chiesa, comunione e missione (Cinisello Balsamo: San Paolo 1995).
Geiselmann, J.R., Lebendiger Glaube aus geheiligter Überlieferung. Der Grundgedanke der Theologie Johann Adam Möhlers und der katholischen Tübinger Schule (Freiburg – Basel – Wien: Herder 1966).
Góźdź, K., „Obrazy Kościoła i główne idee eklezjologiczne”, Kościół w czasach
Jana Pawła II (red. M. Rusecki – K. Kaucha – J. Mastej; Lublin: Wydawnictwo KUL – Gaudium 2005) 79–97.
Greshake, G., Trójjedyny Bóg. Teologia trynitarna (Wrocław: TUM 2009).
Hryniewicz, W., „Nadzieja powszechnego zbawienia: rozważania nad tradycją wschodnią”, Więź 237 (1978) 25–44.
Jagodziński, M., Trynitologia komunijna (Teologia w Dialogu 21; Lublin: Wydawnictwo KUL 2021).
Kamykowski, Ł., „Podstawowe elementy nowej chrześcijańskiej teologii judaizmu”, Collectanea Theologia 69/2 (1999) 37–59.
Kasper, W., Kościół katolicki. Istota. Rzeczywistość. Posłannictwo (Kraków: WAM 2014).
Katechizm Kościoła Katolickiego (Poznań: Pallottinum 1994) (= KKK).
Kongregacja Nauki Wiary, „List do biskupów Kościoła katolickiego o niektórych aspektach Kościoła pojętego jako komunia Communionis notio z 28.05.1992”, W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966–1994 (red. Z. Zimowski, J. Królikowski; Tarnów: Biblos 1995) 396–397.
Koperek, S., „Pastoralny wymiar Mszy św. zwanej sumą w ujęciu Lamberta Beauduina OSB”, Pietas et Studium (red. A.J. Błachut; Kraków: Wyższe Seminarium Duchowne oo. Franciszkanów 2009) II, 325–338.
Kubiś, A., „Chrystologia i eklezjologia w wykładzie teologii fundamentalnej”, Analecta Cracoviensia 14 (1982) 305–319. (Crossref)
Kubiś, A., „Geneza i charakterystyka «Lumen Gentium»”, „Kiedy się zgromadzi cały Kościół” (1 Kor 14,23). „Ecclesia, quid dicis de te ipsa?” W 40. rocznicę Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen Gentium Soboru Watykańskiego Drugiego (red. J. Morawa – A.A. Napiórkowski Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT 2005) 105–122.
Langkammer, H., Nowy Testament o Kościele (Wrocław: Wydawnictwo św. Antoniego 1995).
Łabuda, P. (red.), Kościół. Biblijne obrazy Kościoła (Tarnów: Biblos 2019).
Łukaszuk, T.D., Ostateczny los człowieka i świata w świetle wiary katolickiej (Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT 2006).
Meyers, E.M. – Burt, S., “Exile and Return. From the Babylonian Destruction to the Beginnings of Hellenism”, Ancient Israel. From Abraham to the Roman Destruction of the Temple (red. H. Shanks; Washington, DC: Biblical Archaeology Society 2011) 209–235.
Michalik, A., „Kościół – wspólnota czy komunia?”, Tarnowskie Studia Teologiczne 14 (1995–1996) 281–289.
Motte, R., „Reszta”, Słownik teologii biblijnej (red. X. Léon‑Dufour; Poznań: Pallottinum 1990) 853–855.
Napiórkowski, A., Bosko-ludzka wspólnota. Podstawy katolickiej eklezjologii integralnej (Kraków: WAM 2010).
Napiórkowski, A., „Koncepcje Kościoła i ich wpływ na stan mariologii i maryjności”, Kościół i Maryja (red. A. Napiórkowski; Kraków: Wydawnictwo UPJP II 2020) 305–327. DOI: https://doi.org/10.15633/9788363241285.14. (Crossref)
Napiórkowski, A., Kościół Ducha kontynuacją Wcielenia Chrystusa (Tarnów: Biblos 2020).
Napiórkowski, A., Od Arki Jahwe do Kościoła Trójjedynego Boga (Pelplin: Bernardinum 2019).
Napiórkowski, A., Proegzystencja Kościoła (Kraków: WAM 2018).
Ozorowski, E., Kościół. Zarys eklezjologii katolickiej (Wrocław: TUM 1984).
Ozorowski, E., „Trynitarna struktura chrześcijańskiego «communio»”, Collectanea Theologica 41/4 (1971) 59–66.
Paprocki, H., „Prawosławne rozumienie związku Eucharystii z Kościołem”, Sympozjum 15/1 (2011) 49–59.
Philips, G., L’Église et son mystère au II-me Concile du Vatican. Historie, Texte et Commentaire de la Constitution Lumen gentium (Paris: Desclée 1967) I, 80–85.
Pyc, M., „Odkupienie. II. W teologii”, Encyklopedia katolicka (Lublin: TN KUL 2010) XIV, 311–314.
Ratzinger, J., Pielgrzymująca wspólnota wiary. Kościół jako komunia (tł. W. Szymona; Kraków: Wydawnictwo M 2003).
Rusecki, M., „Boska geneza Kościoła”, Kościół w czasach Jana Pawła II (red. M. Rusecki – K. Kaucha – J. Mastej; Lublin: Wydawnictwo KUL – Gaudium 2005) 65–78.
Seweryniak, H., Święty Kościół powszedni (Warszawa: Biblioteka „Więzi” 1996).
Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium (1964) (= KK).
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes (1965) (= KDK).
Rosik, M., „Maryja w Łukaszowej narracji o narodzeniu Jezusa (Łk 2,1–7)”, Salvatoris Mater 4/3 (2002) 293–304.
Rosik, M. (red.), Teologia Nowego Testamentu. I. Ewangelie synoptyczne. Dzieje Apostolskie. II. Dzieła Janowe. III. Listy Pawłowe. Katolickie i List do Hebrajczyków (Wrocław: TUM 2008).
Życiński, J., Bóg i ewolucja. Podstawowe pytania ewolucjonizmu chrześcijańskiego (Lublin: TN KUL 2002).
Pontifical University of John Paul II in Krakow
Andrzej A. Napiórkowski OSPPE, prof. dr hab., paulin. Od 2001 r. kieruje Katedrą Eklezjologii na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, a od 2020 r. jest tamże Dyrektorem Instytutu Teologii Fundamentalnej, Ekumenii i Dialogu. Jego badania naukowe obejmują eklezjologię integralną, chrystologię fundamentalną, mariologię oraz zagadnienia ekumeniczne (kwestia usprawiedliwienia). Członek Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk. W latach 2002-2008 pełnił funkcję rektora Wyższego Seminarium Duchownego Ojców Paulinów w Krakowie oraz przeora klasztoru Na Skałce. Autor kilkunastu książek oraz ponad 200 naukowych publikacji.
https://orcid.org/0000-0002-3480-1178License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK
