Diakonia and Charism: The Phenomenon of Mary’s Motherhood as Seen by Edward Schillebeeckx and Czesław Bartnik

Antoni Nadbrzeżny

The John Paul II Catholic University of Lublin , Poland
https://orcid.org/0000-0003-0973-3625


Abstract

The purpose of this article is to compare the views of Edward Schillebeeckx (1914–2009) and Czesław Bartnik (1929–2020) on the essence of Mary’s divine motherhood. Both are prominent and original European theologians. The Flemish Dominican represents a more ‘bottom-up’ Mariology of the phenomenological and existentialist approaches. The Polish professor, on the other hand, is known as a proponent of personalistic Mariology. The article uses a comparative theological method. The results of the analysis show that Schillebeeckx and Bartnik proposed different Mariological interpretations. According to Schillebeeckx, Mary’s motherhood has a sacramental, epiphanic and diakonia character. Bartnik, on the other hand, believes it to be primarily personalistic, relational and charismatic. Despite their clear differences, the two concepts can be considered largely complementary. In the final section, the author proposes his own conception, which he calls axiological-symbolic. He portrays Mary’s motherhood as an event-symbol to be properly read in the light of the contemporary signs of the times.

Keywords:

Edward Schillebeeckx, Czesław Bartnik, Mary’s divine motherhood, diakonia, charism, event-symbol



Bartnik, Czesław Stanisław. 2000. Chrystus – Syn Boga Żywego. Lublin: Standruk.

Bartnik, Czesław Stanisław. 2001. Idea polskości. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.

Bartnik, Czesław Stanisław. 2003a. Dogmatyka katolicka. Vol. 2. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Bartnik, Czesław Stanisław. 2003b. Teilhardyzm jako historia uniwersalna. Lublin: Standruk.

Bartnik, Czesław Stanisław. 2012. Matka Boża. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Cárdenas, Emilio. 2014. Maryjne „Itinerarium” Wilhelma Józefa Chaminade’a (1761–1850). Mariologia w Kontekście 10. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Congar, Yves. 1987. Entretiens d’automne. Théologies. Paris: Cerf.

Feder, Julia. 2019. “Mary, Model of Eschatological Faith.” In T&T Clark Handbook of Edward Schillebeeckx, edited by Stephan van Erp and Daniel Minch, 326–39. London: Bloomsbury.

Fiałkowski, Marek. 2016. “Inspiracje Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym dla teologii znaków czasu.” Roczniki Teologiczne 63 (6): 27–34. https://doi.org/10.18290/rt.2016.63.6–3. (Crossref)

Franciszek. 2016. Posynodalna adhortacja apostolska Amoris laetitiae. (= AL).

Gilski, Marek. 2006. Mariologia kontekstualna św. Augustyna. Mariologia w Kontekście 6. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Haught, John F. 2008. God and the New Atheism: A Critical Response to Dawkins, Harris, and Hitchens. Louisville, KY: Westminster John Knox.

Jan Paweł II. 2003. Posynodalna adhortacja apostolska Ecclesia in Europa. (= EE).

Klauza, Karol, and Kazimierz Pek. 2007. Mariologia Jana Pawła II: Problem interpretacji – sposób recepcji. Mariologia w Kontekście 7. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Moricová, Jana. 2002. Matka Boża Siedmiobolesna – patronka Słowacji: Teologia i kult. Mariologia w Kontekście 3. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Nadbrzeżny, Antoni. 2005. Od Matki Odkupienia do Matki wszystkich wierzących: Mariologia Edwarda Schillebeeckxa. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Nadbrzeżny, Antoni. 2016. “Niewiasta dialogu: Z mariologii Edwarda Schillebeeckxa.” In Miłosierdzie, Kościół, Maryja, edited by Andrzej A. Napiórkowski, Michał Legan, and Gabriela

Kuc-Stefaniuk, 191–202. Jasna Góra: Ikona.

Napiórkowski, Andrzej. 2016. Teologie XX i XXI wieku. Kraków: WAM.

Napiórkowski, Andrzej. 2020. Maryja jest piękna: Zarys mariologii i maryjności. 2nd ed. Częstochowa: Paulinianum.

Napiórkowski, Stanisław Celestyn. 2003. Amicta sole. Mariologia w Kontekście 4. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Pek, Kazimierz. 2000. Per Spiritum ad Mariam: Implikacje mariologiczne pneumatologii Y. Congara. Mariologia w Kontekście 1. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Pek, Kazimierz. 2021. “Polskie perspektywy mariologii w kontekście.” Studia Nauk Teologicznych PAN, no. 16, 123–36. https://doi.org/10.31743/snt.12554. (Crossref)

Schillebeeckx, Edward. 1954. Maria: Christus’ mooiste wonderschepping: Religieuze grondlijnen van het Maria-mysterie. Antwerpen: Apostolaat van de Rozenkrans.

Schillebeeckx, Edward. 1957a. Maria, moeder van de verlossing: Religieuze grondlijnen van het Mariamysterie. Antwerpen: Apostolaat van de Rozenkrans.

Schillebeeckx, Edward. 1957b. “Maria. Theologische synthese.” In Theologisch Woordenboek, 2:3124–54. Roermond en Maaseik: Romen & Zonen.

Schillebeeckx, Edward, and Catharina Halkes. 1992. Maria: gisteren, vandaag, morgen. Baarn: Nelissen.

Siwak, Wacław. 2001. Fiat mihi secundum verbum: Maryja w Tajemnicy Wcielenia według Jana Pawła II. Mariologia w Kontekście 2. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Sobór Watykański II. 1964. Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium. (= KK).

Tarnowski, Karol. 2007. Człowiek i transcendencja. 2nd ed. Kraków: Znak.

Tillich, Paul. 2004. Teologia systematyczna. Translated by Józef Marzęcki. Vol. 2. Kęty: Antyk.

Życiński, Wojciech. 2010. Johna H. Newmana teoria rozwoju doktryny mariologicznej. Mariologia w Kontekście 8. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Życiński, Wojciech. 2017. Matka, która pozostała Dziewicą: Biblijna Via pulchritudinis Mariae. Horyzonty Dogmatu 5. Kraków: Scriptum.


Published
2024-09-30


Nadbrzeżny, A. (2024). Diakonia i charyzmat. Fenomen macierzyństwa Maryi w ujęciu Edwarda Schillebeeckxa i Czesława Bartnika. Verbum Vitae, 42(3), 689–715. https://doi.org/10.31743/vv.17428

Antoni Nadbrzeżny  antoni.nadbrzezny@kul.pl
The John Paul II Catholic University of Lublin https://orcid.org/0000-0003-0973-3625



License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK