The Anatomy of Anger according to St. Basil the Great
Mieczysław Paczkowski
Nicolaus Copernicus University in Toruń , Polandhttp://orcid.org/0000-0002-4045-2314
Abstract
The article opens with the background of the Basilian homily Against Anger and its moral and practical teachings. Afterwards, the causes and symptoms of anger are presented. St. Basil, in engaging the question of anger, causes each hearer to be more aware of this vice that can turn a man mad and bestial. He compares angry people with dangerous and venomous animals, afflicted by mental illness or possessed by the devil. Employing negative metaphors, the preacher shows the destructive force of anger and its fatal effects. But Basil also recognized the positive possibilities of anger, an affect which, properly evaluated and transformed, could turned to the service of numerous virtuous acts. Thus, Christians should activate anger in their battle against evil. The antidote to anger is calm, obedience to the word of God, and the imitation of Christ and the biblical examples.
Keywords:
anger, Basil the Great, patristic, ancient predication, affects, moral teachingReferences
Źródła
Basilius Caesariensis, Ad adolescentes de legendis libris gentilium (PG 31,564 C-589 A); tł. polskie: Bazyli Wielki, Wybór homilii i kazań (tł. T. Sinko) (Złoty Wiek Myśli Chrześcijańskiej 1; Kraków: Wydawnictwo Mariackie 1947) 213-230.
Basilius Caesariensis, Attende tibi ipsi (PG 31,197 C-217 B).
Basilius Caesariensis, Homilia X: Adversus eos qui irascuntur (PG 31,353 A-372 B); tł. polskie: Bazyli Wielki, Wybór homilii i kazań (tł. T. Sinko) (Złoty Wiek Myśli Chrześcijańskiej 1; Kraków: Wydawnictwo Mariackie 1947) 130-142.
Basilius Caesariensis, Homiliae in Hexaemeron I-IX (red. S. Giet) (SCh 26 bis; Paris: du Cerf 21968).
Basilius Caesariensis, Moralia (PG 31,692 D-869 C); tł. polskie: Bazyli Wielki, Reguły moralne, [w:] Pisma ascetyczne (tł. J. Naumowicz) (ŹM 5; Kraków: Tyniec 1994) I, 109-278.
Basilius Caesariensis, Regulae brevius tractatae (PG 31,1052 D-1305 B); tł. polskie: Bazyli Wielki, Reguły krótsze, [w:] Pisma ascetyczne (tł. J. Naumowicz) (ŹM 6; Kraków: Tyniec 1995) II, 207-501.
Basilius Caesariensis, Regulae fusius tractatae (PG 31,889 A-1052 C); tł. polskie: Bazyli Wielki, Reguły dłuższe, [w:] Pisma ascetyczne (tł. J. Naumowicz) (ŹM 6; Kraków: Tyniec 1995) II, 45-203.
Evagrius Ponticus, De octo spiritibus malitiae (PG 79,1145 A – 1164 D); tł. polskie: Ewagriusz z Pontu, O ośmiu duchach zła, [w:] Ewagriusz z Pontu, Pisma ascetyczne (tł. L. Nieścior) (ŹM 18; Kraków: Tyniec 1998) I, 373-403.
Evagrius Ponticus, Epistulae (red. W. Frankenberg) (Abhandlungen der königlichen Gesselschaft der Wissenschaften zu Göttingen. Philologisch-historische Klasse, Neue Folge 13/2; Berlin: Weidmannsche Buchhandlung 1912) 564-611; tł. polskie: Listy Ewagriusza z Pontu, [w:] Ewagriusz z Pontu, Pisma ascetyczne (tł. A. Ziernicki – L. Nieścior) (ŹM 18; Kraków: Tyniec 1998) I, 110-200.
Evagrius Ponticus, Practicus (red. C. Guillaumont – A. Guillaumont) (SCh 170-171; Paris: du Cerf 1971); tł. polskie: Ewagriusz z Pontu, O praktyce [ascetycznej], [w:] Ewagriusz z Pontu, Pisma ascetyczne (tł. E. Kędziorek) (ŹM 18; Kraków – Tyniec 1998) I, 201-230.
Iohannes Chrysostomus, Ecloga de ira et livore (PG 65,567-902).
Origenes, De principiis (red. H. Crouzel – M. Simonetti) (SCh 252-253; Paris: du Cerf 1978) I-II; tł. polskie: Orygenes, O zasadach (tł. S. Kalinkowski) (ŹMT 1; Kraków: WAM 1996).
Origenes, Fragmenta in Psalmos 1-150 (red. J.B. Pitra) (Analecta sacra spicilegio Solesmensi parata; Farnborough: Gregg Press 1966) I-II.
Rufinus Tyrannius, Praefatio in Regulam S. Basilii (PL 103,485 D-486 B).
Seneca, Opera quae supersunt. Dialogorum libri XII (red. F. Haase) (Leipzig: Teubner 1874) I, 35-36; tł. polskie: Lucjusz Anneusz Seneka, Dialogi (tł. L. Joachimowicz) (Warszawa: PAX 1998) 203-331.
Opracowania
Bloomfield M.W., The Seven Deadly Sins. An Introduction to the History of a Religious Concept, with Special Reference to Medieval English Literature (East Lansing, MI: Michigan State College Press 1952).
Cremaschi L., „Malattia e medicina in Basilio di Cesarea”, Parola Spirito e Vita 40 (2000) 143-152.
De Durand M.G., „La colère chez S. Jean Chrysostome”, Revue des sciences religieuse 67/1 (1993) 61-77.
Gillette G., Four Faces of Anger: Seneca, Evagrius Ponticus, Cassian, and Augustine (Lanham, MD: University Press of America 2010).
Gribomont J., „Exploration dans les homéliaires d’Orient”, Rivista di Storia e Letteratura religiosa 14 (1978) 229-241.
Ide P. – Adrian L., Siedem grzechów głównych. O starych sprawach po nowemu (tłum. M. Różańska) (Ząbki: Apostolicum 2012).
Larchet J.-C., Terapia chorób duchowych. Wstęp do tradycji ascetycznej Kościoła prawosławnego (Hajnówka: Bratczyk 2016).
Lester A.D., The Angry Christian: A Theology for Care and Counseling (Louisville, KY – London: Westminster John Knox 2003).
Long A.A., Epictetus: A Stoic and Socratic Guide to Life (Oxford: Clarendon Press 2002).
Pohlenz M., Die Stoa. Geschichte einer geistigen Bewegung (Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 1990).
Quasten J., Patrologia. Dal concilio di Nicea a quello di Calcedonia (Casale Monferrato: Marietti 1983) II.
Ravasi G., Bramy grzechu. Siedem grzechów głównych (tłum. K. Stopa) (Kraków: Salwator 2011).
Rouillard E., „L’édition des homélies morales de Basile de Césarée”, Studia patristica 18/2 (1989) 75-78.
Špidlík T., Duchowość chrześcijańskiego Wschodu. Przewodnik systematyczny (Kraków: Bratni Zew 2005).
Vecchio S., „Ira mala/ira bona. Storia di un vizio che qualche volta è una virtù”, Doctor Seraphicus 45 (1998) 41-62.
Vegetti M., „Passioni antiche: l’io collerico”, Storia delle passioni (red. S. Vegetti Finzi) (Bari: Editori Laterza 1995) 39-73.
Zwoliński A., Gniew (Siedem grzechów głównych; Radom: Polwen – Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2008).
Nicolaus Copernicus University in Toruń
Mieczysław Celestyn Paczkowski OFM, doktor habilitowany teologii, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, pracownik Katedry Patrologii i Historii Kościoła na Wydziale Teologicznym UMK. Publikuje prace z zakresu patrologii, historii egzegezy (okres patrystyczny), teologii i historii chrześcijańskiego Wschodu oraz palestynologii. Wykładał w Jerozolimie, Rzymie oraz w Polsce. Autor dwóch monografii: Esegesi, teologia e mistica. Il prologo di Giovanni nelle opere di S. Basilio Magno (SBF Analecta 39; Jerusalem: Franciscan Printing Press 1995); Rzeczywistość, symbol i tajemnica. Jerozolima w starożytnej literaturze chrześcijańskiej okresu przedchalcedońskiego (Biblioteka Ziemi Świętej: seria naukowa; Wrocław: Wydawnictwo Św. Antoniego 2003).
http://orcid.org/0000-0002-4045-2314License
The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK
