2023-06-21

Temat numeru: Matka Pana obecna w Kościele. Perspektywy teologiczne i interdyscyplinarne

Redaktorzy prowadzący: Marek Chmielewski (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II), Janusz Królikowski (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie)

1. Wyjaśnienie tematu

Mariologia  jest integralnym działem teologii, ściśle łącząc się z chrystologią i eklezjologią, ale także z innymi działami teologii systematycznej, np. z antropologią czy z charytologią. Ma również istotne znaczenie  dla teologii duchowości. Potrzebę uwzględnienia mariologii w ramach teologii podpowiada nam przede wszystkim życie Kościoła, ale także fakt, że zagadnieniami mariologicznymi w szerokim sensie interesują się historycy Kościoła, historycy sztuki, kulturoznawcy, badacze sanktuariów i pielgrzymek itd. Często ci ostatni, mając wiele dobrej woli i zapału badawczego, nie uwzględniają jednak wystarczająco zagadnień teologiczno-dogmatycznych, które stoją u podstaw rozmaitych zjawisk historycznych o charakterze maryjnym. Biorąc pod uwagę wszystkie te przesłanki w kontekście współczesności, trzeba stwierdzić, że zagadnienia mariologiczne zasługują na odnowioną uwagę i na szersze uwzględnienie ich w ramach badań o charakterze biblijnym, patrystycznym, a także systematycznym.

W tym miejscu warto przywołać zestaw „delikatnych” tematów, których podjęcie zaproponował Jan Paweł II. Chociaż miało to miejsce dość dawno, bo 10 grudnia 1988 r., w czasie wizyty na Papieskim Wydziale Teologicznym „Marianum”, to jednak wiele z proponowanych wówczas tematów odznacza się dzisiaj jeszcze większą aktualnością:

• „natura grzechu pierworodnego i jego relacje z dogmatem Niepokalanego Poczęcia Maryi;
• misterium Wcielenia Słowa w łonie Dziewicy z Nazaretu, która przez swoją wolną i posłuszną postawę – stała się najwznioślejszym i paradygmatycznym wyrażeniem współdziałania człowieka z łaską Bożą;
• problem przeznaczenia człowieka, które – w świetle Paschy Chrystusa – znajduje w pełnym uwielbieniu Maryi wypełnioną odpowiedź;
• natura wielorakiej obecności Maryi w życiu Kościoła;
• sposoby interakcji między dziełem Kościoła i dziełem Dziewicy Maryi – Kościół i Maryja są matkami w porządku łaski, ponieważ rodzą nas do życia Bożego;
• kwestia ekumeniczna […] ukazać braciom z Kościołów prawosławnych i reformowanych, że doktryna katolicka o Błogosławionej Dziewicy jest – w swej istocie – veritas biblica, veritas antiqua, a zatem nie może być motywem podziału”.

W przemówieniu wygłoszonym z okazji rocznicy synodu w Kapui (392 r.) Jan Paweł II podkreślał potrzebę podjęcia zagadnienia dziewictwa Maryi, w tym także relacji pomiędzy dziewiczym poczęciem Jezusa w „zamkniętym” łonie Maryi a Jego zmartwychwstaniem z „zapieczętowanego” grobu. Zagadnienie to jest obecne u Ojców Kościoła i w starożytnych liturgiach. Ciągle aktualne pozostają także zagadnienia zawarte w adhortacji Marialis cultus Pawła VI  (w przyszłym roku - 2024, upłynie 50 lat od jej ogłoszenia) oraz w encyklice Redemptoris Mater Jana Pawła II. Nawiązując do nauczania ostatnich papieży, trzeba  stwierdzić, że brakuje nam pogłębionych i aktualnych prac na temat maryjnego profilu o duchowości kapłańskiej.

Jako istotne jawi się uwzględnienie obecności wątku maryjnego (zwłaszcza pobożności i duchowości) w wielkich odnowach (reformach), które miały miejsce w minionych wiekach w Kościele. Niestety, w ramach dyskusji o synodalności w Kościele, która ma służyć jego odnowie, temat maryjny został całkowicie pominięty. Warte uwagi są tematy związane z „polską drogą maryjną”, które albo powracają, np. mnożenie się rozmaitych „objawień prywatnych”, albo rodzą się w próbach odpowiedzi na sytuację duchową naszych czasów, np. „apokaliptyka maryjna”.

Redakcja Verbum Vitae proponuje podjęcie tych zagadnień na łamach czasopisma. Proponowany do opracowania temat, choć bardzo obszerny (odnosi się niemal do całości mariologii), w swoich rozmaitych odniesieniach jest przede wszystkim aktualny i, jak to odczytujemy, wymagający podjęcia pogłębionej refleksji.

Verbum Vitae jest kwartalnikiem biblijno-teologicznym, ze względu jednak na szeroki zakres różnorodnych płaszczyzn, na których mogłaby zostać podjęta refleksja nad obecnością Maryi w Kościele, wyrażamy otwartość na tematy z dziedziny historii Kościoła, literaturoznawstwa, kulturoznawstwa, historii sztuki, czy też innych dziedzin, w których pojawia się wątek maryjny.

2. Terminy i warunki

Artykuły mogą być napisane w języku polskim lub w językach konferencyjnych: angielskim, niemieckim, francuskim, hiszpańskim lub włoskim.

Szczegółowe wytyczne edytorskie dla autorów znajdują się tutaj: https://czasopisma.kul.pl/vv/about/submissions

Przypisy i bibliografia winny być przygotowane według stylu Autor-Data zgodnie z wytycznymi Chicago Manual of Style (wydanie 17). Opis stylu:  https://www.chicagomanualofstyle.org/tools_citationguide/citation-guide-2.html

Termin nadsyłania tekstów: do 30 kwietnia 2024 r. Data publikacji numeru: wrzesień 2024 r.

Teksty należy przesyłać przez stronę czasopisma: https://czasopisma.kul.pl/vv/

Korespondencja z Redaktorami numeru oraz Redakcją poprzez email: verbum.vitae@kul.pl

3. Dlaczego warto publikować w kwartalniku Verbum Vitae?

Kwartalnik Verbum Vitae jest obecnie jednym z trzech najwyżej notowanych czasopism teologicznych w Polsce. W najnowszych rankingach czasopism wydanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki (5.01.2024), publikacjom w „Verbum Vitae” przyznano notę 100 punktów. Ponadto, „Verbum Vitae” jest indeksowane w bazach naukowych SCOPUS, DOAJ, ATLA i EBSCO. Trzy ostatnie wymienione platformy w rzeczywistości dostarczają każdy artykuł opublikowany w naszym czasopiśmie w formie pełnotekstowej (PDF) do każdej biblioteki uniwersyteckiej na świecie. To sprawia, że „Verbum Vitae” jest niezwykle skutecznym miejscem dla uczestniczenia w międzynarodowej debacie naukowej.