Świadectwo dziewic w starożytności chrześcijańskiej

Piotr Turzyński

Abstrakt

Od początku istnienia Kościoła we wspólnotach chrześcijańskich pojawiają się kobiety, które darzą Chrystusa miłością oblubieńczą i ofiarują mu swoje życie. W ten sposób realizują błogosławieństwo skierowane do ludzi czystego i przez swoją bezżenność stają się świadkami Królestwa niebieskiego. Pierwotnie żyją one w domach rodzinnych i nie posiadają jakiejś szczególnej funkcji we wspólnocie. Jednak po ustaniu prześladowań dziewice zaczynają zajmować miejsce męczenników i wraz z mnichami stają się modelem i ideałem chrześcijańskiej doskonałości.

Artykuł pokazuje krótką historię instytucji dziewic w pierwotnym Kościele, pokazując rozwój w podejściu do rozumienia misji dziewic i teologii dziewictwa. Ten rozwój prowadzi od dziewictwa ukrytego w rodzinnym domu do wspólnot i klasztorów żeńskich oraz rozkwitu refleksji teologicznej na temat dziewictwa w IV wieku. 

Istotne są motywy, dla których kobiety rezygnują z małżeństwa i ofiarowują życie samemu Bogu.  Być może w chrześcijańskim dziewictwie słyszany jest czasem argument z filozofii stoickiej mówiący o trudach życia małżeńskiego, jednak najistotniejsza jest fascynacja Chrystusem i miłość wyłączna do Niego oraz szukanie bliskości Boga. Ideałem monastycznym pociągającym ludzi zanurzonych w chaosie świata stał się również wewnętrzny pokój i harmonia przypominające rajski czas ludzkości i przynoszące przedsmak przyszłego wieku i bożych przeznaczeń. Nie bez znaczenia w wyborze dziewiczej drogi życia była także tęsknota za wolnością, która realizowała się w uwolnieniu od wszystkich uzależnień środowiskowych i społecznych tamtego czasu i prowadziła do oddania się tylko Bogu.

Artykuł w ostatniej części chce pokazać owoce świadectwa dziewic. Ich sposób życia ukazuje piękno i moc Boga, który potrafi przemienić człowieka. Najgłębsze tęsknoty ludzkiego serca zostają w nich w pewnym stopniu zaspokojone, a patrzący na nie i czerpiący z ich świadectwa zaglądają do świata, który przyjdzie po powszechnym zmartwychwstaniu. Dziewice przez swoją świętość i mądrość stają się ikoną macierzyńskiej płodności Kościoła i mają moc przyciągania do Chrystusa. Ponieważ w większości przypadków nie posiadają żadnych funkcji w społeczeństwie, a żyją dla Boga i na Jego chwałę, dziewice przypominają również ostateczny sens życia człowieka. U wielu autorów chrześcijańskich porównywanie dziewictwa do mistycznego małżeństwa z Chrystusem decyduje o wartości obydwu stanów życia, i małżeńskiego, i dziewiczego, co pozostaje dziedzictwem chrześcijaństwa na wieki.