„Owoc sprawiedliwości jest zasiewany w pokoju przez czyniących pokój” (Jk 3, 18). Socjoretoryczna analiza koncepcji pokoju w Liście Jakuba
Dorota Katarzyna Muszytowska
Abstrakt
Przedmiotem niniejszego artykułu jest pouczenie dotyczące pokoju z Listu Jakuba 3,18. Rozpatrywane jest ono w świetle zasad socjoretoryki. W pierwszej części zostaje przeanalizowana wewnętrzna tekstura gnomy z 3,18: najpierw jej syntaksa i możliwości interpretacji z niej wynikające, a następnie lokacja gnomy w argumentacji retorycznej Listu i jej semantyka wynikająca z poszerzenia o kontekst wypowiedzi. W drugiej części artykułu zostaje przeanalizowana intertekstura tej gnomy: najpierw związki z innymi tekstami, a następnie echa koncepcji pokoju charakterystycznych dla żydowskiej kultury odzwierciedlającej się tekstach Starego Testamentu oraz kultury greckiej i rzymskiej.
Słowa kluczowe:
List Jakuba 3, pokój, sprawiedliwość, mądrość, socjoretoryka, tekstura wewnętrzna, interteksturaBibliografia
Adamson J.B., The Epistle of James. (The New International Commentary on the New Testament; Grand Rapids, MI: Eerdmans 1976).
Blomberg C.L. – Kamell M.J., James (Zondervan Exegetical Commentary on the New Testament 16; Grand Rapids, MI: Zondervan 2008).
Bruce F.F., The Epistle to the Hebrews. (The New International Commentary on the New Testament; Grand Rapids, MI: Eerdmans1990).
Childs B.S., Isaiah (The Old Testament Library; Louisville, KY: Westminster John Knox 2001).
Davids P.H., The Epistle of James: A Commentary on the Greek Text (Grand Rapids, MI: Eerdmans 1982).
Deppe D.B., Sayings of Jesus in the Epistle of James (Chelsea, MI: Bookcrafters 1989).
Dibelius M., James: A Commentary on the Epistle of James (Hermeneia; Philadelphia, PA: Fortress 1976).
Healey J.P., „Peace”, The Anchor Bible Dictionary (red. D.N. Freedman) (Doubleday, NY: Doubleday 1992) V, 206-207. (Crossref)
Jeremias J., The Book of Amos. A Commentary (The Old Testament Library; Louisville, KY: Westminster John Knox 1998).
Johnson L.T., The Letter of James. A New Translation with Introduction and Commentary (The Anchor Yale Bible Commentaries 37a; New York, NY: Doubleday 1995).
Kistemaker S.J., New Testament Commentary. Exposition of James, Epistles of John, Peter, and Jude (Grand Rapids, MI: Baker Academic 2007).
Kistemaker S.J., New Testament Commentary. Expositions of the Epistle to the Hebrews (Grand Rapids, MI: Baker Book House1984).
Klassen W., „Peace”, The Anchor Bible Dictionary (red. D.N. Freedman) (Doubleday: Doubleday 1992) V, 207-212.
Laws S., A Commentary on the Epistle of James (London: A&C Black 1980).
Martin R.P., James (Word Biblical Commentary 48; Waco: Word Books 1988).
McKnight S., The Letter of James. The New International Commentary on the New Testament (Grand Rapids, MI: Eerdmans 2011).
Moritani K., „KOINĒ EIRĒNĒ: Control, Peace, and Authonomia in Fourth-Century Greece”, Forms of Control and Subordination in Antiquity (red. Toru Yuge – Masaoki Doi) (Leiden: Brill 1988) 573-580.
Muszytowska D., „Wychowanie do mądrości – dydaktyczna perswazja w Jk 3,13-18”, Verbum Vitae 20 (2012) 183-201.
Muszytowska D., Etos chrześcijańskiej wspólnoty. Socjoretoryka Listu Jakuba (Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2016).
Oswalt J.N., The Book of Isaiah: Chapters 1–39. The New International Commentary on the Old Testament (Grand Rapids, MI: Eerdmans 1986).
Painter J. – deSilva D.A., James and Jude (Grand Rapids, MI: Baker Academic 2012).
Robbins V., Exploring the Texture of Texts. A Guide to Socio-Rhetorical Interpretation (Harrisburg, PA: Trinity Press International 1996).
Ropes J.H., A Critical and Exegetical Commentary on the Epistle of St. James (International Critical Commentary; Edinburgh: T&T Clark 1916).
Thurston B.B. – Ryan J.M., Philippians and Philemon (Sacra Pagina 10; Collegeville, MN: Liturgical Press 2005).
Waltke B.K., The Book of Proverbs: Chapters 1–15 (The New International Commentary on the Old Testament; Grand Rapids, MI: Eerdmans 2004).
Yoder P., Shalom: The Bible’s Word for Salvation, Justice, and Peace (Newton: Faith and Life 1987).
Zampaglione G., The Idea of Peace in Antiquity (Notre Dame, IL: University of Notre Dame Press 1973).
Dr Dorota Muszytowska, biblistka, od 2009 r. pracuje na Wydziale Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, od 2011 r. kierownik Zakładu Literatury Biblijnej przy Katedrze Retoryki, Literatury Staropolskiej i Badań nad Biblią. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się głównie wokół zagadnień retoryczności tekstów biblijnych, a w szczególności nowotestamentowej epistolografii.
dr Dorota Muszytowska
Wydział Nauk Humanistycznych
UKSW
ul. Dewajtis 5
01-815 Warszawa
Licencja
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
