Jorge Mario Bergoglio – papież Franciszek o nadziei chrześcijańskiej
Sylwester Jaśkiewicz
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-4941-3610
Abstrakt
W związku z powiązaniem Jubileuszu Zwyczajnego Roku 2025 przez papieża Franciszka – Jorge Mario Bergoglia z hasłem „nadzieja” artykuł podejmuje próbę ukazania szerszego kontekstu tego pojęcia oraz jego całościowego ujęcia w nauczaniu argentyńskiego papieża. Podstawą analiz stały się liczne wypowiedzi Ojca Świętego, w szczególności cykl katechez poświęconych nadziei, wygłoszonych od Adwentu 2016 roku do niedzieli Chrystusa Króla w 2017 roku. Przemówienia te zostały uzupełnione wypowiedziami Bergoglia z okresu jego kapłańskiej, biskupiej i kardynalskiej posługi w Argentynie. Tak uwidoczniła się ciągłość myśli, ale także nowe, bardziej kompletne przedstawienie nadziei chrześcijańskiej przez 266. następcę św. Piotra. Hermeneutyka nadziei przekazana przez papieża z Argentyny ma charakter egzystencjalny i życiowy, biblijny i teologiczny, a odwołując się do Soboru Watykańskiego II, zwraca uwagę na „znaki czasu”, które winny być przekształcone w znaki nadziei. Artykuł stanowi zatem nie tylko próbę ujęcia wątków papieskiego nauczania o nadziei w kluczu historycznym, lecz także jego analizę w perspektywie systematycznej
Słowa kluczowe:
Jorge Mario Bergoglio, Franciszek, nadzieja, Jubileusz Zwyczajny Roku 2025Bibliografia
Benedykt XVI. 2007. Encyklika Spe salvi. (= SS).
Borda, Michał, and Bożena Marzec. 2024. “The Culture of Temporariness in Pope Francis’ Teaching on Marriage and Family.” Verbum Vitae 42 (1): 177–90. https://doi.org/10.31743/vv.16892.
Borghesi, Massimo. 2018. Jorge Mario Bergoglio: Biografia intelektualna: Dialektyka i mistyka. Introduction by Guzmán Carriquiry Lecour. Translated by Dariusz Chodyniecki. Kraków: Bratni Zew.
Bujak, Janusz. 2025. Pielgrzymi nadziei: Cnota nadziei w nauczaniu papieży: św. Jana Pawła II, Benedykta XVI, Franciszka. Poznań: Pallottinum.
Campiotti, Roberto. 2024. Cristo nostra Speranza. Firenze: Toscana Oggi.
Del Core, Pina. 2021. “Vivere la speranza nella difficoltà e nella prova: Aspetti psicologici e istanze educative.” Rivista di Scienze dell’Educazione 59 (3): 370–389.
Englisch, Andreas. 2013. Franziskus – Zeichen der Hoffnung: Vom Erbe Benedikts XVI. zur Revolution im Vatikan. München: Bertelsmann.
Francesco. 2013. Non fatevi rubare la speranza: La preghiera, il peccato, la filosofia e la politica pensati alla luce della speranza. Translated by Sara Cavarero and Claudia Marseguerra. Milan: Arnoldo Mondadori.
Francesco. 2018. La speranza: Catechesi di papa Francesco. Camerata Picena: Shalom.
Francesco. 2024a. La speranza non delude. Preface by Cardinal Angelo Comastri. Teramo: OasiApp La Pietra d’Angolo.
Francesco. 2024b. La speranza non delude mai: Pellegrini verso un mondo migliore. Edited by Hernán
Reyes Alcaide. Translated by Giuseppe Romano. Milan: Piemme. EPUB edition. ISBN 978–88–585–3418–2.
Francesco. 2025. Allena la speranza. Cinisello Balsamo: San Paolo.
Franciszek. 2013a. Chciałbym Kościoła ubogiego dla ubogich. Kraków: Katolicka Agencja Informacyjna; Wydawnictwo M.
Franciszek. 2013b. Encyklika Lumen fidei. (= LF).
Franciszek. 2013c. Nie zgadzaj się na zło! Translated by Xavier Bordas et al. Kraków: Katolicka Agencja Informacyjna; Wydawnictwo M.
Franciszek. 2013d. Otwarty umysł, wierzące serce: Rekolekcje Ojca Świętego Franciszka. Translated by Małgorzata Juszczak and Małgorzata Grygierowska. Kraków: Esprit.
Franciszek. 2013e. Wymagania i pasja: O wychowaniu chrześcijańskim. Translated by Lidia Wrona. Kraków: Esprit.
Franciszek. 2014a. Kościół miłosierdzia. Edited by Giuliano Vigin. Translated by Krzysztof Stopa. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Franciszek. 2014b. Niespodziewany dar od Boga: Rozmowy z kard. Jorge Mariem Bergoglio. Edited by Gianni Valente. Translated by Dariusz Chodyniecki. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Franciszek. 2015a. Encyklika Laudato si’. (= LS).
Franciszek. 2015b. Nie bój się drogi! Edited by Giuliano Vigini. Translated by Krzysztof Stopa. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.
Franciszek. 2016. List apostolski Misericordia et misera. (= MM).
Franciszek. 2017. Bóg szuka nas na marginesie: Słowa z Domu Świętej Marty. Introduction by Federico Lombardi. Translated by Anna T. Kowalewska. Kraków: Znak.
Franciszek. 2018a. Adhortacja apostolska Gaudete et exsultate. (= GE).
Franciszek. 2018b. Siła powołania: O życiu konsekrowanym i poprawie relacji w Kościele. Interview by Fernando Prado. Translated by Agnieszka Fijałkowska-Żydok. Poznań: Święty Wojciech Dom Medialny.
Franciszek. 2019. Posynodalna adhortacja apostolska Christus vivit. (= CV).
Franciszek. 2020a. Modlitwa: Oddech nowego życia: Ze wstępem Patriarchy Moskwy Cyryla. Translated by Ewa Ogórkiewicz. Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów.
Franciszek. 2020b. “Przedmowa.” In Odkrywanie wspólnoty: Wiara w czasach pandemii koronawirusa, edited by Walter Kasper and George Augustin, translated by Marek Chojnacki, 9–12. Kraków: WAM.
Franciszek. 2021. Świat jutra. Interview by Domenico Agasso. Translated by Joanna Tomaszek. Kraków: WAM.
Franciszek. 2024a. Bulla Spes non confundit. (= SNC).
Franciszek. 2024b. Encyklika Dilexit nos. (= DN).
Franciszek. 2024c. Życie: Moja historia w Historii. Interview by Fabio Marchese Ragona. Translated by Lucyna Rodziewicz-Doktór. Warszawa: HarperCollins.
Franciszek. 2025. Nadzieja: Autobiografia. Edited by Carlo Musso. Translated by Anna T. Kowalewska. Warszawa: Świat Książki.
Franciszek, and Dominique Wolton. 2018. Otwieranie drzwi: Rozmowy o Kościele i świecie. Translated by Marek Chojnacki. Kraków: WAM.
Galavotti, Enrico. 2019. “Jorge Mario Bergoglio e il Concilio Vaticano II: Fonte e metodo.” In La teologia di Papa Francesco: Fonti, metodo, orizzonte e conseguenze, edited by Fabrizio Mandreoli, 61–87. Bologna: Dehoniane.
Gargano, Guido Innocenzo, and Salvatore Tomai. 2024. Il Giubileo e la speranza: Tracce di spiritualità per l’anno di grazia 2025. Independently published.
Hajduk, Ryszard. 2022. “Wpływ teologii ludu na magisterium homiletyczne papieża Franciszka.” Roczniki Teologiczne 69 (1): 27–47. https://doi.org/10.18290/rt22691–2.
Hünermann, Peter. 2017. Uomini secondo Cristo oggi: L’antropologia di papa Francesco. Translated by Fabrizio Iodice. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
Jagodziński, Marek. 2025. God, Man and World: Creation and Ecology in the Perspective of Communion. Lublin Theological Studies 15. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Jaśkiewicz, Sylwester. 2014. “Żywe pragnienie Boga według papieża Franciszka.” Tarnowskie Studia Teologiczne 33 (1): 95–108. http://dx.doi.org/10.15633/tst.716.
Kijas, Zdzisław J., and Piotr Koźlak. 2023. Dziedzictwo papieża Franciszka. Conversation between Zdzisław J. Kijas and Piotr Koźlak. Kraków: Bratni Zew; Homo Dei.
Knieć, Łukasz, ed. 2013. Idźcie! Opole: Diecezjalne Duszpasterstwo Młodzieży; Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża.
Müller, Gerhard. 2016. Die Botschaft der Hoffnung: Gedanken über den Kern der christlichen Botschaft. Interview by Carlos Granados. Translated by Franziska Dörr. Freiburg im Breisgau: Herder.
Napiórkowski, Andrzej. 2016. Teologie XX i XXI wieku. Kraków: WAM.
Okwara, Olisaemeka Rosemary. 2025. “Hope Founded on Justice: A Critical Reflection on Spes non Confundit, Bull of Indiction of the Ordinary Jubilee of the Year 2025.” The Catholic Voyage: African Journal of Consecrated Life 22 (1): 19–47. https://dx.doi.org/10.4314/tcv.v22i1.1.
Olczyk, Sławomir. 2019. “Papież Franciszek jako wychowawca młodzieży.” Roczniki Pedagogiczne 11 (1): 87–104. https://doi.org/10.18290/rped.2019.11.1–7.
Sawa, Przemysław. 2025. “Directions and Foundations of Pope Francis’ Approach to Ecumenism.” Verbum Vitae 43 (2): 465–93. https://doi.org/10.31743/vv.18044.
Śliwa, Leszek. 2013. Franciszek: Papież z końca świata: Biografia. Kraków: WAM; Wydawnictwo Kurii Metropolitalnej “Gość Niedzielny.”
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Ks. Sylwester Jaśkiewicz, kapłan diecezji radomskiej, doktor hab. nauk teologicznych w dysc. teologii dogmatycznej. Jest adiunktem badawczo-dydaktycznym Katedry Pneumatologii, Eklezjologii i Mariologii KUL w Lublinie i wykłada w WSD w Radomiu. Ponadto jest wykładowcą w ITR w Radomiu przy Akademii Katolickiej w Warszawie. Prowadzi badania w zakresie: trynitologii, pneumatologii, chrystologii i soteriologii, eklezjologii, mariologii, patrologii i eschatologii. Jest autorem: Eschatologiczny charakter Kościoła pielgrzymującego w posoborowej eklezjologii włoskiej, Radom 2013; Ukazywać światu Chrystusa, Poznań 2016; Zrozumieć miłość. „Misterium caritatis” według Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2023.
https://orcid.org/0000-0002-4941-3610Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
